Φτώχεια: Σκάνδαλο για την πολιτισμένη ανθρωπότητα

Του Ανδρέα Παυλικκά*

Πέρασε και η Παγκόσμια Μέρα Κατά της Φτώχειας – ήταν στις 17 Οκτωβρίου. Ακούσαμε διακηρύξεις, μεγαλόστομα λόγια, υποσχέσεις για βοήθεια, τα ίδια δηλαδή όπως κάθε χρόνο, ενώ το πρόβλημα της φτώχειας επιδεινώνεται και επεκτείνεται εκτός από τις χώρες του λεγόμενου «Τρίτου Κόσμου» και σε πιο ανεπτυγμένες χώρες.

«Η φτώχεια είναι η μεγαλύτερη μορφή βίας» είπε ο Μαχάτμα Γκάντι. Εμείς θα λέγαμε ότι η φτώχεια και η πείνα αποτελούν ένα τεράστιο σκάνδαλο για την πολιτισμένη ανθρωπότητα, τη στιγμή μάλιστα που αναμφίβολα υπάρχουν τόσες και τόσες δυνατότητες ανάπτυξης. Τα στοιχεία του ΟΗΕ είναι συγκλονιστικά: 40.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα εξαιτίας της πείνας. Το 80% του παγκόσμιου πλούτου βρίσκεται στα χέρια του 20% του πληθυσμού. Γύρω στα 3 δισ. άνθρωποι, πάνω από το μισό πληθυσμό της Γης δηλαδή, ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα. Το ένα τρίτο των κατοίκων των αναπτυσσόμενων χωρών είναι αναλφάβητοι, το 30% δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και το 30% των παιδιών ζυγίζουν λιγότερο από το κανονικά. Ένα ποσό 5 δισ. λιρών θα εξασφάλιζε αρκετό σιτάρι για όλα τα τραγικά θύματα της λιμοκτονίας. Το ίδιο ποσό ξοδεύεται για εξοπλισμούς μέσα σε δέκα μέρες.

Ακόμη και στις αναπτυγμένες χώρες, σύμφωνα με στοιχεία της EUROSTAT (2017), ένας στους πέντε πολίτες στην ΕΕ ζει κάτω από το όριο της φτώχειας (20,3%). Το αντίστοιχο ποσοστό στην Κύπρο φθάνει σχεδόν το 25% έναντι 23% το 2008.

Συγκεκριμένα, στην Κύπρο το 2017 βρίσκονταν αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού 230 χιλιάδες, στην Ελλάδα 3,8 εκατ. άνθρωποι και στην ΕΕ συνολικά 117,5 εκατ. άνθρωποι.

Γενικότερα, σε χειρότερη κατάσταση από την Ελλάδα και την Κύπρο αναφορικά με το ποσοστό του πληθυσμού που θεωρείται ότι βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, είναι η Βουλγαρία (38,9%) και η Ρουμανία (35,7%). Στον αντίποδα (με ποσοστά μικρότερα του 20%) βρίσκονται η Τσεχία (12,2%), η Φινλανδία (15,7%), η Σλοβακία (16,3%), η Ολλανδία (17%), η Σλοβενία και η Γαλλία (17,1%), η Δανία (17,2%), η Σουηδία (17,7%) η Αυστρία (18,1%) και η Γερμανία (19%).

Είναι αδιανόητο για έναν κόσμο που έχει τα μέσα να προλάβει αυτό το έγκλημα να αφήνει να υποσιτίζονται τόσοι άνθρωποι, να χάνονται τόσες ζωές. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν κάνει πολλές προσπάθειες για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Έχουν εισηγηθεί διάφορα μέτρα –ρύθμιση του εξωτερικού χρέους, διαφοροποίηση της οικονομίας, στήριξη του δημόσιου τομέα, ενίσχυση των προσπαθειών για εκπαίδευση και τεχνική κατάρτιση. Οι εισηγήσεις είναι εκεί. Χρειάζεται θέληση και αποφασιστικότητα για την εφαρμογή τους. Χρειάζεται η αλλαγή πολιτικής από μέρους των πλούσιων κρατών, γιατί αυτές κυρίως και οι πολυεθνικές που τα στηρίζουν είναι εκείνες που επηρεάζουν τις τιμές των προϊόντων, και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες των αναπτυσσόμενων χωρών.

Αλλά και οι ίδιες οι χώρες, κυρίως της Ευρώπης, με τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια οδήγησαν τους λαούς τους στη φτώχεια και στην ανέχεια. Χρειάζεται και οι ίδιοι οι λαοί των φτωχών χωρών, αλλά και οι λαοί της Ευρώπης να υψώσουν το ανάστημα και να παλέψουν ενάντια σ’ εκείνες τις δυνάμεις που διαιωνίζουν την αδικία και την εκμετάλλευση, ενάντια σ’ εκείνες τις δυνάμεις που στο όνομα του κέρδους καταδικάζουν εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια και την εξαθλίωση.

Οικονομολόγος-ερευνητής

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy