Σημεία Κοινού/ Ορίζοντας
Για την ποίηση του Γ. Χριστοδουλίδη: Ελπίδα και Θάνατος
Μιλάω με αφορμή την κυκλοφορία της πρώτης συλλογής ποιημάτων του Γιώργου Χριστοδουλίδη στα αγγλικά. Εγώ προσωπικά περίμενα καιρό γι’ αυτό το βιβλίο.
Ανακάλυψα την ποίηση του Γιώργου όταν ετοίμαζα την Ανθολογία Ελληνοκυπριακής Ποίησης. Είχα συμπεριλάβει συνολικά πέντε ποιήματά του στην Ανθολογία και ήξερα από τότε ότι είναι ο καλύτερος ποιητής της γενιάς του.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που εξηγούν από πού προέρχεται η δύναμη της ποίησής του· εδώ θα ήθελα να επικεντρωθώ σε δύο. Ο πρώτος λόγος είναι η ελπίδα. Κατ’ ακρίβειαν, η αντι-ελπίδα. Όπως ξέρετε, η ελπίδα είναι θρησκευτική επινόηση: από τους πρώτους αιώνες, οι θρησκείες επικαλούνταν την ελπίδα για να μουδιάσουν τον λαό. Στη συνέχεια, η ελπίδα έγινε έρμαιο στα χέρια πολιτικών κομμάτων, που είχαν μαθητεύσει στα κελεύσματα των θρησκειών. Ακόμη και σήμερα τη διακηρύττουν για να κερδίσουν εκλογές, αλλά η ελπίδα πέθανε πριν από καιρό: οι πρώτες που τη σκότωσαν ήταν η επιστήμη και η φιλοσοφία. Μπορεί λοιπόν η ελπίδα να έχει πεθάνει, αλλά συνεχίζει να συζητιέται καθημερινά και πανταχού, αφού επιτήδειοι προσπαθούν να εξαπατήσουν τον λαό με ελπίδες. Στη χειρότερη περίπτωση, ο ίδιος ο λαός προσπαθεί να εξαπατηθεί με ελπίδες.
Στην ποίηση του Γιώργου υπάρχει μια σχεδόν ολική έκλειψη ελπίδας· δεν είναι κάτι που τον απασχολεί. Παρόλ’ αυτά, η ποίησή του δεν είναι σκοτεινή, ζοφερή και απεγνωσμένη. Στη θέση της ελπίδας, τοποθετεί ομορφιά και περιέργεια – δύο ιδιότητες που, κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ πιο χρήσιμες. Επίσης, πίσω από αυτή τη ρεαλιστική «ανέλπιδη» πρόσοψη, ο Γιώργος κρύβει ένα κατεργάρικο παιδί, που βγάζει τη γλώσσα του στον κόσμο. Από εκεί απορρέει η αίσθηση τού χιούμορ, που διαπνέει ποιήματα όπως Η Μοζαμβίκη είναι η πλουσιότερη χώρα του κόσμου και Ο Τσαρλς Μπουκόβσκι μού κλέβει το βιβλίο του.
Ο δεύτερος λόγος πίσω από τη δύναμη της ποίησης του Γιώργου είναι ο θάνατος. Νομίζω πως όλοι γνωρίζουμε ότι ο θάνατος είναι το χρυσωρυχείο της ποίησης. Ακόμα και όταν γράφουμε για τη ζωή, γράφουμε εν αγνοία μας για τον θάνατο. Ζωή και θάνατος δεν είναι δύο ξεχωριστές ή αντικρουόμενες έννοιες: συνυπάρχουν, είναι αδιαχώριστες. Όπως και σε πολλές κοινωνίες, έτσι και στη δική μας, ο θάνατος αποτελεί ταμπού. Έχουμε υιοθετήσει μια πολύ νοσηρή στάση απέναντι στον θάνατο, και έχω την εντύπωση ότι αυτή η νοσηρότητα αποτελεί σοβαρή αιτία κατάθλιψης στη σύγχρονη εποχή. Ζούμε σαν να μην πρόκειται να πεθάνουμε, γι’ αυτό και χάνουμε σημαντικές ευκαιρίες, σπαταλώντας τεράστια κομμάτια απ’ τη ζωή μας. Εν πάση περιπτώσει, αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι χρειαζόμαστε την ποίηση για να μας θυμίζει ότι ο θάνατος περιμένει στη γωνία και ότι είμαστε περαστικοί. Χρειαζόμαστε ποιητές όπως τον Γιώργο για να μας το θυμίζουν, για να γράφουν ποιήματα που μας προετοιμάζουν για τον θάνατο.
Gürgenç Korkmazel
Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου Giorgos Christodoulides: Selected Poems (1996-2021), Εκδόσεις Αρμίδα που έγινε στις 22 Ιουνίου 2022. Μετάφραση από τα αγγλικά: Δέσποινα Πυρκεττή
-
Ο Gürgenç Korkmazel γεννήθηκε στο χωριό Σταυροκόννου της Πάφου το 1969. Είναι ποιητής και μεταφραστής. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές και δύο συλλογές διηγημάτων. Το 2017 κυκλοφόρησε ανθολόγιο ποιημάτων του, σε ελληνική μετάφραση Αγγελικής Δημουλή, με τίτλο Η Τελευταία Μέρα του Αρθούρου Ρεμπώ στο νησί (Εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα).
Aκολουθήστε μας στο Google News
