ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΚΚΟΤΡΥΠΗΣ: Προσδοκούμε νέες ανακαλύψεις ΦΑ

 

Εν αναμονή κρίσιμων ανακοινώσεων από την κοινοπραξία ENI-KOGAS εντός του Μαρτίου για την ανακάλυψη ή όχι κοιτάσματος στο στόχο «Αμαθούσα», η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι δεν έχει εγκαταλείψει τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της που περιλαμβάνουν και τη δημιουργία χερσαίου τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου, αν και εφόσον υπάρξει η ποσότητα εκείνη που θα το καταστήσει βιώσιμο.

Αυτό τονίζει σε συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο Υπουργός Ενέργειας κ. Γιώργος Λακκοτρύπης παραπέμποντας στο μνημόνιο συναντίληψης που έχει υπογραφεί με την ENI-KOGAS. Μια διαφορετική ανάγνωση κάνει ο κ. Λακκοτρύπης και στο θέμα της απώλειας της μεγάλης αγοράς της Ασίας. «Από τη στιγμή που η Ρωσία στράφηκε στην Ασία αφήνει περισσότερο χώρο σε ευρωπαϊκές αγορές για διοχέτευση φυσικού αερίου», αναφέρει.

Συνέντευξη στη ΝΙΚΗ ΚΟΥΛΕΡΜΟΥ

Ποιοι οι πραγματικοί λόγοι- τεχνικοί, οικονομικοί, πολιτικοί- που ζήτησε η TOTAL να εγκαταλείψει τα τεμάχια 10&11;

H βούληση της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και της εταιρείας να παραμείνει τελικά στο τεμάχιο 11 καθώς και το γεγονός ότι μάς ενημέρωσε η εταιρεία από τις 11 και 12 Σεπτεμβρίου για τις αρχικές της προθέσεις- ένα μήνα πριν την τουρκική NAVTEX- δείχνουν ότι ο λόγοι ήταν καθαρά γεωλογικοί και οικονομικοί και όχι γεωπολιτικοί. Ας μην ξεχνούμε ότι οι εταιρείες που αδειοδοτήθηκαν δέχθηκαν πιέσεις και το 2013, πριν υπογράψουν τα συμβόλαια και δεν έκαναν πίσω. Είναι συνηθισμένες τέτοιες εταιρείες να λειτουργούν σε πολιτικά ευαίσθητες περιοχές.

Η εταιρεία TOTAL δεν βρήκε γεωτρήσιμους στόχους στο 10 και το 11 που να δικαιολογούν να προχωρήσει σε δαπανηρές γεωτρήσεις (η Αμαθούσα, ο Ονασαγόρας είναι στόχοι, αν υπάρξει ανακάλυψη τότε ονομάζεται κοίτασμα).
Δεν βρέθηκαν γεωλογικές δομές που να δικαιολογούν γεωτρήσεις από πλευράς της Total. Θα παραμείνει η εταιρεία στο 11 και θα κάνει κάποιες άλλες έρευνες γεωφυσικές, γεωχημικές για να της καταδείξουν καλύτερα το ενεργειακό δυναμικό του τεμαχίου.

Αυτό δεν μπορούσε να το δει η εταιρεία από τα σεισμογραφικά δεδομένα;

Τα σεισμογραφικά που είχε το κράτος και τα οποία τίθενται στη διάθεση των εταιρειών που ενδιαφέρονται για αίτηση ήταν «αραιά». Γι’ αυτό και η εταιρεία μόλις αδειοδοτήθηκε συνέλεξε πιο «πυκνά» σεισμογραφικά δεδομένα- τρισδιάστατα και δισδιάστατα. Στο ερευνητικό πρόγραμμα συμφωνήθηκαν τα επιπλέον χιλιόμετρα σεισμογραφικών ερευνών. Εκείνα τα επιπλέον δεδομένα κατέδειξαν ότι δεν υπάρχει κάποια γεωτρήσιμη δομή.

Σ’ αυτές τις δομές δεν ξέρεις τι υπάρχει αν δεν φτάσει το γεωτρύπανο στο βάθος που χρειάζεται. Στην περίπτωση της ΕΝΙ υπήρχαν οι γεωλογικές δομές – Ονασαγόρας, Αμαθούσα. Στην περίπτωση της TOTAL δεν υπήρχε καν γεωλογική δομή. Και τα στοιχεία που παρέθεσε η εταιρεία είναι ελεγμένα και από τρίτους- τους συμβούλους μας στο εξωτερικό.

Προκύπτει όμως το ερώτημα πώς γίνονταν οι εκτιμήσεις και καλλιεργούνταν από κάποιους υπερβολικές προσδοκίες;

Εμείς κρατούμε χαμηλό καλάθι. Ούτε δηλώνουμε αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι. Δεν είναι το πιο εύκολο να λέμε μη επιθυμητά νέα στον κόσμο, αλλά πρέπει να λέμε την αλήθεια, να καταλάβει ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα. Στο Ισραήλ έγιναν 60 παράκτιες και υπεράκτιες γεωτρήσεις από τις οποίες μόλις οι 20 ήταν επιτυχημένες. Οι μέσοι όροι είναι πολύ χαμηλοί. Οι πιθανότητες αποτυχίας είναι πολύ μεγαλύτερες από τις πιθανότητες επιτυχίας.

Με αφορμή το χειρισμό της TOTAL αιωρείται ο ισχυρισμός ότι αθόρυβα και αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση διαφοροποιεί τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της χώρας. Ευσταθεί ο ισχυρισμός;

Δεν αλλάζουν οι ενεργειακοί μας σχεδιασμοί, οι οποίοι όμως είναι εξαρτώμενοι από το ερευνητικό πρόγραμμα και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν. Εχουμε όλα τα δεδομένα ενώπιόν μας. Εχουμε τις ερευνητικές γεωτρήσεις στο τεμάχιο Αμαθούσα και περιμένουμε τέλος Μαρτίου τα αποτελέσματα. Εχουμε σε εξέλιξη τις συζητήσεις για την εμπορική εκμετάλλευση του Αφροδίτη. Διαχειριζόμαστε τις εξελίξεις με την TOTAL.

Οι ενεργειακοί σχεδιασμοί, όπως έχουν καθοριστεί, συνεχίζονται γιατί έτσι κι αλλιώς η TOTAL είχε υποχρέωση να κάνει γεώτρηση μέχρι το Φεβρουάριο του 2016 που λήγει η πρώτη περίοδος του συμβολαίου. Οι επιλογές υπάρχουν και θα προχωρήσουμε ανάλογα με τα ευρήματα. Επειδή δεν προέκυψε κοίτασμα από τη γεώτρηση του Ονασαγόρα, ενεργοποιήσαμε το σενάριο για το περιφερειακό τερματικό.

Η δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποίησης παραμένει στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης;

Περιμένουμε τα αποτελέσματα στην Αμαθούσα, επικεντρωνόμαστε στις περιφερειακές αγορές για το Αφροδίτη και αναμένουμε να δούμε το υπόλοιπο ενεργειακό δυναμικό στα τεμάχια που είναι αδειοδοτημένα. Κάτι που είναι σημαντικό να το πούμε είναι τούτο: η TOTAL δεν βρήκε στη συγκεκριμένη περιοχή, δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη περιοχή δεν έχει ενεργειακό δυναμικό. Η κάθε εταιρεία χρησιμοποιεί το δικό της γεωλογικό μοντέλο που κάποτε ευνοεί τη μια εταιρεία και κάποτε την άλλη.

Απαντάτε με τούτο και στις αντιφατικές δηλώσεις των μελών της κυβέρνησης: ένας λέει δεν υπάρχει και «δεν θα γεννήσει» η εταιρεία και ο άλλος λέει «δεν σημαίνει ότι δεν έχει επειδή δεν βρέθηκε».

Η ακριβής ορολογία είναι όπως το προανέφερα: η TOTAL δεν βρήκε κοίτασμα στη συγκεκριμένη περιοχή και η ΕΝΙ δεν βρήκε στον Ονασαγόρα. Οπόταν, αναμένοντας να αξιολογηθεί το υπόλοιπο ενεργειακό δυναμικό στις εν εξελίξει έρευνες ξανά ανοίγονται όλες οι επιλογές ενώπιόν μας, περιλαμβανομένου και του χερσαίου. Δεν υπάρχει κανένας που να μην θέλει το έργο αυτό. Είναι στρατηγικό έργο, αλλά πρέπει να βγαίνουν τα νούμερα. Υπολογίσαμε ότι γύρω στα 10 τρις κυβικά πόδια και πάνω, είναι το προαπαιτούμενο για να είναι το έργο βιώσιμο αλλά και ανταγωνιστικό. Με τις σημερινές τιμές, όμως…

Ναι, αλλά τα συμβόλαια, όπως είδαμε στην περίπτωση της Ρωσίας και της Κίνας, γίνονται σε βάθος χρόνου…

Και τα συμβόλαια της Ρωσίας με την Κίνα υπόκεινται στην αυξομείωση των τιμών. Γι’ αυτό θα ξαναξιολογήσουμε τις επιλογές μας ανάλογα με το καινούργιο ενεργειακό δυναμικό που ενδεχομένως να προκύψει. Για παράδειγμα, αν υπάρχει ανακάλυψη στα ανατολικά τεμάχια που διερευνά η ΕΝΙ (2,3 και 9) θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να το διοχετεύσουμε προς αποθήκευση- εκμετάλλευση.

Η έγνοια είναι ότι πιθανόν να χάσουμε μεγάλες αγορές όπως αυτές της Ασίας, αν δεν τις έχουμε ήδη χάσει.

Αυτή τη στιγμή προσδοκούμε νέες ανακαλύψεις. Αν προκύψουν, έχουμε όλες τις επιλογές μπροστά μας.

Θα μπορούσε η ΕΤεπ και κατ’ επέκταση η ΕΕ να εμπλακούν στη χρηματοδότηση ενός τέτοιου έργου όπως είναι το Τερματικό ή και γενικότερα των υποδομών που χρειάζονται και να συμβάλουμε ταυτόχρονα στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ;

Θα μιλήσω για τις υποδομές γενικότερα που θα χρειαστούν. Κατ’ αρχήν υπάρχουν στη διάθεσή μας διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία: είναι τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που κατάθεσε η προηγούμενη κυβέρνηση και εγκρίθηκαν από την παρούσα κυβέρνηση, υπάρχει και το σχέδιο του Γιούνγκερ – θα καταθέσουμε και μεις τις προτάσεις μας- και θα υλοποιηθεί μέσω της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης.

Μας ενδιαφέρουν όλα τα έργα υποδομής που θέλουμε να κάνουμε στην Κύπρο, είτε αυτά αφορούν υποθαλάσσια υποδομή, αγωγούς για την Αφροδίτη, χερσαίο τερματικό, να ενταχθούν σ’ αυτό το πλαίσιο γιατί χαμηλώνουν το ρίσκο για τον επενδυτή.
Οι επενδυτές σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρονται το έργο να είναι βιώσιμο.

Το ενδιαφέρον για να ενταχθούν και τα κυπριακά κοιτάσματα στην προοπτική ασφάλειας της ΕΕ το έχετε κάνει γνωστό στην ΕΕ;

Βεβαίως. Εξού και ο λόγος που εγκρίθηκαν τα τρία έργα κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία έχουν να κάνουν με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και της Κύπρου. Είναι 1) ο Trans-Med αγωγός φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Λεβαντίνης και διασυνδέει Ισραήλ- Κύπρο- Ελλάδα προς την ΕΕ, 2) η αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο με στόχο να διατηρηθούν αποθέματα ευρωπαϊκών χωρών και 3) το ηλεκτρικό καλώδιο Ισραήλ- Κύπρου -Ελλάδας που ενώνει επίσης την Κύπρο με την ηπειρωτική Ευρώπη.

Στη Λεβαντίνη υπάρχουν σημαντικές ανακαλύψεις από πλευράς Ισραήλ και αναμένουμε ανακαλύψεις και για την κυπριακή πλευρά.

Ο βαθμός στον οποίο μια χώρα μπορεί να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια εξαρτάται και στο βαθμό που διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα.

Η ακύρωση του South Stream θα ήταν μια ευκαιρία για την Κύπρο, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στην ΕΕ από το τεμάχιο Αφροδίτη, προς τη βαλκανική αγορά για παράδειγμα, που επίσης επηρεάζεται από την ουκρανική κρίση;

Ολα εξαρτώνται από το πόσο αέριο θα έχουμε. Αν βιαστούμε και προχωρήσουμε μόνο με το «Αφροδίτη» τότε τα κόστη των υποδομών δεν δικαιολογούν την επένδυση. Αν μιλούμε και για το Λεβιάθαν προς Ευρώπη, ναι. Το Δεκέμβρη του ‘14 όταν είχαμε δει τον Επίτροπο Ενέργειας συζητήσαμε αυτή την προοπτική και τη μελέτη βιωσιμότητας αυτού του αγωγού – Λεβιάθαν- Κύπρου -Ελλάδας- αν είναι τεχνικά και οικονομικά βιώσιμα.
Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα ως Κύπρος το πρώτο κομμάτι.

Μελετάται ή όχι το ενδεχόμενο δημιουργίας αγωγού μέσω Τουρκίας;

Η εταιρεία Tur-gaz έχει κάνει μια μελέτη αλλά η πάγια θέση της κυπριακής κυβέρνησης είναι ότι χωρίς να προηγηθεί λύση, αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι επιλογή που εξετάζεται. Τη στιγμή που έχουμε πρόβλημα εισβολής και κατοχής, όπου η Αγκυρα δεν εφαρμόζει το πρωτόκολλο και τα υπό κυπριακή σημαία πλοία δεν μπορούν να προσεγγίσουν την Τουρκία, πώς μπορούμε να εξετάσουμε αυτό το ενδεχόμενο; Πρέπει να λυθεί το Κυπριακό. Γεωγραφικά τουλάχιστον φαίνεται να είναι εφικτή αυτή η λύση.

Πώς επηρεάζονται οι σχεδιασμοί της Κύπρου από την αλλαγή στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ρωσίας και το μεγάλο άνοιγμα που έχει επιτύχει στην αγορά της Ασίας;

Από τη στιγμή που η Ρωσία στράφηκε στην Ασία αφήνει περισσότερο χώρο σε ευρωπαϊκές αγορές για διοχέτευση φυσικού αερίου. Βεβαίως περιμένουμε αν θα προκύψουν νέες ανακαλύψεις οπότε θα δούμε σε ποιες χώρες θα το πωλήσουμε και με ποιους τρόπους. Με το χερσαίο τερματικό ή με το Trans-Med αγωγό;

Μακάρι να φτάσουμε στο σημείο να είναι και τα δύο βιώσιμα, γιατί αν έχουμε ικανοποιητικό ενεργειακό δυναμικό θα πρέπει να έχουμε διασπορά στους τρόπους εξαγωγής του. Γι’ αυτό βλέπουμε και το θέμα του χερσαίου. Εχουμε εκτενείς συζητήσεις με την ΕΝΙ, έχουμε υπογράψει μνημόνιο συναντίληψης για το χερσαίο, διότι αν προκύψουν ανακαλύψεις θέλει και η ΕΝΙ να βρει τρόπο να το εξάγει. Η κατασκευή του αγωγού Trans-Med βρίσκεται στο τραπέζι υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουμε νέες ανακαλύψεις.