ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΜΠΟΡΙΔΗΣ: Το πάρτι στην Υγεία τελείωσε…

* Δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί σε οτιδήποτε σε σχέση με το ΓεΣΥ

Για λειτουργούς υγείας που κάνουν πάρτι στις πλάτες συναδέλφων τους και κυρίως σε βάρος των χιλιάδων ασθενών που αναμένουν στην ουρά κάνει λόγο ο Υπουργός Υγείας, Γιώργος Παμπορίδης και διαμηνύει ότι αυτό το πάρτι… τελείωσε.

Ο Υπουργός Υγείας αναφέρεται σε λειτουργούς που κάποτε κατήγγειλαν πράματα και θάματα και εκδιώχθηκαν κακήν κακώς από το πόστο τους, αλλά και για πολίτες που προχωρούν σε καταγγελίες, ωστόσο την υστάτη αυτές δεν προχωρούν. Οσο για το περιβόητο ΓεΣΥ, ο Υπουργός προσανατολίζει την εφαρμογή του από δύο σε τέσσερα χρόνια από σήμερα, ενώ, όπως δηλώνει, τη δεδομένη στιγμή μια αλλαγή της φιλοσοφίας του συστήματος θα παρέπεμπε το ΓεΣΥ στις ελληνικές καλένδες.

Ωστόσο, από την ώρα της εφαρμογής του και στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν εξυπηρετεί τους στόχους του, ο κ. Παμπορίδης δεν θεωρεί κακή μια ενδεχόμενη μετεξέλιξή του σε πολυασφαλιστικό. Για τους γιατρούς, τα νέα που έρχονται διά στόματος Υπουργού δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν κάνει πίσω σε σχέση με τον ηλεκτρονικό έλεγχο, αλλά σκέφτεται πολύ σοβαρά να αποταθεί στον ιδιωτικό τομέα της Υγείας, σε μια προσπάθεια να μειώσει τις λίστες αναμονής.

Συνέντευξη στη Μαρίνα Κουμάστα

Οι πολίτες ανέμεναν ότι το 2017 η κυβέρνηση θα εφάρμοζε το ΓεΣΥ. Η πρόσφατη δήλωσή σας, ωστόσο, ότι «το ΓεΣΥ μπορεί να εφαρμοστεί το 2017, μπορεί το 2018, μπορεί το 2019…» προκάλεσε αντιδράσεις. Οι πολίτες να αναμένουν ΓεΣΥ το 2017, όπως άλλωστε είναι και η δέσμευση της κυβέρνησης;

Δεν είναι θέμα του Υπουργείου Υγείας, μόνο, το ΓεΣΥ. Θεωρώ πως είναι θέμα ολόκληρης της πολιτικής ηγεσίας. Συνεπώς δεν μπορεί ένα υπουργείο μόνο του, ούτε μια κυβέρνηση μόνη της να εισαγάγει αυτή τη μεταρρύθμιση. Χρειάζονται οι πλάτες όλων. Για μένα έχει απόλυτη σημασία να μπορεί να εισαχθεί το σύστημα υγείας μόλις τα δημόσια νοσηλευτήρια είναι ικανά να εκτεθούν στον άκρατο ανταγωνισμό, ο οποίος θα επέλθει, μοιραία, από την εισαγωγή ενός Γενικού Συστήματος Υγείας. Η φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι να δημιουργήσει ενιαία αγορά μεταξύ δημοσίου- ιδιωτικού τομέα, ώστε να μπορεί ο ασθενής να επιλέγει την καλύτερη δυνατή υπηρεσία που μπορεί να του προσφερθεί. Θα ήταν το λιγότερο καταστροφικό για έναν Υπουργό Υγείας να εφάρμοζε αύριο το πρωί το ΓεΣΥ. Θα είχε με μαθηματική ακρίβεια ως αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωση των δημοσίων νοσηλευτηρίων.

Λέγοντας ότι το ΓεΣΥ μπορεί να εφαρμοστεί το 2017, μπορεί το 2018, μπορεί το 2019 εννοούσα ότι με στόχο τη δημιουργία ενός βιώσιμου και λειτουργικού ΓεΣΥ με απόλυτη πρόσβαση τού κάθε ασθενούς στον παροχέα της επιλογής του, θα πρέπει να σηκώσουμε μανίκια τώρα, ως πολιτεία, για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τα νοσηλευτήριά μας, ώστε να μπορούν να εκτεθούν στον ανταγωνισμό. Σημασία για μένα έχει το ΓεΣΥ να δημιουργηθεί σε στέρεες βάσεις και να εξυπηρετήσει τους στόχους για τους οποίους θα εφαρμοστεί. Κατά την άποψή μου, το βραχύτερο που μπορούμε ως πολιτεία να εφαρμόσουμε το ΓεΣΥ είναι σε δύο χρόνια από σήμερα με το πιο μακρινό σενάριο να είναι τα τέσσερα χρόνια. Ελπίζω πως μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου τα νομοσχέδια που αφορούν στη μεταρρύθμιση της Υγείας θα φτάσουν στα χέρια της Βουλής. Εάν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, μια τριετία θα ήταν αρκετή για να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, με τελευταία την εισαγωγή του ΓεΣΥ.

Υπουργέ, έχετε ανοικτά ταχθεί υπέρ του μονοασφαλιστικού συστήματος υγείας. Εφαρμόζετε όμως την πολιτική της κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη. Εάν σας επέβαλλαν την εισαγωγή ενός πολυασφαλιστικού συστήματος υγείας ή ενός συστήματος που προσωπικά θα πιστεύατε ότι δεν θα εξυπηρετούσε τον Κύπριο πολίτη, πώς θα αντιδρούσατε;

Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι μου έχει ανατεθεί να σχεδιάσω όλο τον προγραμματισμό για την εισαγωγή του ΓεΣΥ. Κύριο μέλημά μου είναι να παρουσιάσω ένα πλάνο που είναι απόλυτα εφικτό και εφαρμόσιμο. Είναι σ’ αυτά τα πλαίσια που εγώ υποστηρίζω πως το να εγείρεται ζήτημα αλλαγής της φύσης του σχεδιασμού, απλούστατα δεν θα επιτρέψει την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Η αλλαγή του σχεδιασμού θα παρέπεμπε το Γενικό Σχέδιο Υγείας στις ελληνικές καλένδες.

Το μόνο εφικτό και εφαρμόσιμο τη δεδομένη στιγμή είναι αυτό που έχει σχεδιαστεί και έχει συμφωνηθεί με τους κοινωνικούς εταίρους. Βέβαια, δεν μπορεί να αποκλείεται η μετεξέλιξη του ΓεΣΥ σε πολυασφαλιστικό. Εάν για παράδειγμα λειτουργήσουμε ένα μονοασφαλιστικό ΓεΣΥ και διαφανεί με την πάροδο του χρόνου ότι ένα τεράστιο κομμάτι των εισφορών των πολιτών τις «τρώει» το σύστημα ένεκα και των κρατικίστικων αντιλήψεων, δεν είναι υποχρέωση της πολιτείας να το μετεξελίξει σε κάτι το οποίο είναι πιο αποτελεσματικό;

Δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί σε οτιδήποτε.

Στα σκαριά βρίσκεται και η αναδιοργάνωση των νοσοκομείων. Πώς πιστεύετε θα λειτουργήσει δεδομένης της κατάστασης στην οποία σήμερα βρίσκονται τα δημόσια νοσηλευτήρια;

Δυστυχώς, όσο δεν υπάρχει μια ευγενής άμιλλα μεταξύ του δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, τόσο η κατάσταση θα χειροτερεύει. Γιατί, όσο τα δημόσια νοσοκομεία δεν διεκδικούν τον «πελάτη», τόσο θα διογκώνεται η αδιαφορία και το… «ό,τι τρέξει ας κατεβάσει» του δημοσίου τομέα. Δυστυχώς, για να μπορέσει να λειτουργήσει κάτι στην Κύπρο συνήθως χρειάζεται να δώσεις είτε μαστίγιο είτε καρότο.

Οταν ο άλλος αισθάνεται ότι δεν μπορείς να του δώσεις καρότο επειδή δεν μπορείς να του αυξήσεις για παράδειγμα τις απολαβές του και δεν μπορείς όμως ούτε να εφαρμόσεις το μαστίγιο γιατί στη… δημόσια υπηρεσία επικρατεί το… όλοι είναι άριστοι, κανένας δεν τιμωρείται, κανένας δεν απολύεται, ποια είναι τα μέσα τα οποία διαθέτει η πολιτεία για να ενθαρρύνει ή εκφοβίσει τους επίορκους;

Πιστεύω πως έφτασε ο καιρός να απαλλαγούμε απ’ αυτές τις νόρμες του δημοσίου και να δημιουργήσουμε ένα φορέα υπό τον οποίο να τεθούν όλα τα νοσοκομεία, τα οποία θα πρέπει να λειτουργούν με τους κανόνες της αγοράς. Πλανάται πλάνην οικτρά όποιος πιστεύει ότι σε ένα κράτος μπορεί να λειτουργήσει εύρυθμα ο τομέας Υγείας χωρίς δημόσιο τομέα.

Ενα από τα σοβαρότερα προβλήματα των νοσοκομείων είναι οι μεγάλες λίστες αναμονής. Τι προτίθεστε να κάνετε με το πιλοτικό πρόγραμμα μείωσης των λιστών αναμονής, το οποίο προσφάτως εξαγγείλατε, δεδομένης της άρνησης του ιατρικού κόσμου να κτυπά κάρτα στο πλαίσιο του προγράμματος;

Δεν έχω επιλογές. Απευθύνθηκα πολλάκις στην ΠΑΣΥΚΙ και στις συντεχνίες των δημοσίων υπαλλήλων ζητώντας τους να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους πάνω στον ηλεκτρονικό έλεγχο. Δεν είναι δυνατόν με το επιχείρημα ότι εργάζονται πολύ περισσότερες ώρες απ’ αυτές που θα ‘πρεπε, να αρνούνται τον ηλεκτρονικό έλεγχο. Τους έχω πει: Κτυπήστε κάρτα για ένα μήνα για να τεκμηριώσετε τον ισχυρισμό σας και τότε θα είστε αξιόπιστοι. Μέχρι τότε όμως δεν μπορεί να πειστεί κανείς ότι αυτοί είναι τα παιδιά ενός ανώτερου Θεού.

Η επόμενη κίνηση είναι το Υπουργείο να εφαρμόσει τη νομοθεσία. Και δεν επιθυμώ τα πράγματα να φτάσουν μέχρι εκεί. Γιατί προσωπικά πιστεύω τον ισχυρισμό τους, γι’ αυτό και εκ νέου απευθύνω έκκληση στον ιατρικό κόσμο να τεκμηριώσει αυτά τα οποία υποστηρίζει. Ξέρετε, στην πλάτη των εντίμων και ευσυνείδητων λειτουργών υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που κάνουν πάρτι. Το πάρτι όμως έχει τελειώσει… Δεν είναι δυνατόν κάποιος να εκμεταλλεύεται την ιδιότητά του ως δημόσιος υπάλληλος για να λουφάρει. Αυτό δεν έχει χώρο και θέση στην κοινωνία μας. Ιδιαίτερα στις Υπηρεσίες Υγείας.

Χιλιάδες όμως ασθενείς έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτό το πρόγραμμα. Ποιες σκέψεις κάνει το Υπουργείο Υγείας; Μήπως εξετάζει εναλλακτικούς τρόπους εξυπηρέτησης των ασθενών;

Θα αναγκαστώ, για να απαμβλύνω το πρόβλημα με τις μεγάλες λίστες, να εξεύρω τα απαραίτητα κονδύλια για να παραπέμψω τους ασθενείς στον ιδιωτικό τομέα. Δεν μπορεί κανείς να εκβιάζει πίσω από έναν ισχυρισμό.

Αρκετές φορές κάνετε λόγο για μίζες, φακελάκια, για σαθρό σύστημα υγείας, για διασπάθιση πόρων και χρημάτων στα νοσοκομεία. Κανείς όμως μέχρι σήμερα έχει τιμωρηθεί. Γιατί συμβαίνει αυτό, κατά τη γνώμη σας;

Στα χέρια του Υπουργείου Υγείας υπάρχουν συγκεκριμένες καταγγελίες που αφορούν όλα τα πιο πάνω, στις οποίες όμως ο κόσμος αρνείται να δώσει συνέχεια. Επικρατεί μια αίσθηση, δυστυχώς, στους πολίτες ότι τίποτα δεν αλλάζει και ότι οι υπαίτιοι θα μείνουν ατιμώρητοι. Λυπούμαι να πω πως σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν κάποιοι λειτουργοί υγείας που τόλμησαν να καταγγείλουν πράγματα και καταστάσεις  είτε παύθηκαν, είτε εκδιώχθηκαν, είτε εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση.

Ολα αυτά είναι απαράδεκτα. Οι νοσηρές συμπεριφορές πρέπει επιτέλους να ξεμπροστιαθούν. Αυτή τη στιγμή μελετούμε τη λειτουργία μιας τηλεφωνικής γραμμής καταγγελιών για να αρχίσει μια ροή πληροφοριών με ονομαστικές καταγγελίες που θα μας επιτρέψει, σε συνεργασία με την Αστυνομία, να πατάξουμε το φαινόμενο της ατιμωρησίας. Ταυτόχρονα ευελπιστούμε στην αναβάθμιση του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου του Υπουργείου Υγείας,  το οποίο σήμερα έχει μόνο τέσσερα μέλη (!). Ενα Υπουργείο που κατά γενική παραδοχή αποτελεί εστία διαφθοράς είναι αδιανόητο να έχει τέσσερα άτομα προσωπικό στο Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου.

---

Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στη «Χ» ο Υπουργός Υγείας μιλά για την αυτονόμηση των νοσοκομείων, τα ακτινοθεραπευτικά κέντρα, για τη Μεταμοσχευτική Κλινική και για άλλα θέματα που αφορούν τον ευαίσθητο τομέα της Υγείας.