ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΛΕΙΟΣ: Μεγαλύτερες δόσεις στο χάπι της λιτότητας συστήνουν τα ΜΜΕ

Επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι δεν προβάλλονται οι βαθιές κοινωνικές συνέπειες της κρίσης. Τα ΜΜΕ έπαιξαν βασικό ρόλο για τη συντήρηση και επικράτηση των μνημονιακών πολιτικών στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες

Συνέντευξη στον ΝΕΟΦΥΤΟ ΝΕΟΦΥΤΟΥ

Σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Πλειός, μιλά για το ρόλο των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και για το πώς παρουσιάζουν τα κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί η οικονομική κρίση και οι πολιτικές της λιτότητας. Μιλά για την εξάρτηση των ιδιοκτητών των ΜΜΕ από πολιτικούς και τις τράπεζες και αναφέρεται στο ρόλο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Ο κ. Πλειός εκφράζει τις απόψεις του για την υπό εξέλιξη διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους θεσμούς και τοποθετείται για το ρόλο της Αριστεράς. Περιγράφει, τέλος, τις μεγάλες συνέπειες της οικονομικής κρίσης στον ευαίσθητο τομέα της εκπαίδευσης.

-Κύριε Πλειέ, με ποια αφορμή βρίσκεστε στην Κύπρο;

Βρίσκομαι ως προσκεκλημένος του Τμήματος Δημοσιογραφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Frederick για κάποιες διαλέξεις στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος της Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ σε περίοδο κρίσεως.
Οι δικές μου αναφορές έχουν να κάνουν κυρίως με τις οικονομικές και πολεμικές κρίσεις, καθώς τα ακαδημαϊκά μου ενδιαφέροντα κινούνται σ’ αυτούς τους άξονες.

-Υπάρχει ανάδειξη των βαθιών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της Ελλάδας από Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας;

Στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, ασχολούμαστε με το θέμα της κάλυψης των οικονομικών κρίσεων από τα ΜΜΕ από το 2009 -έχουν γίνει έρευνες και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι κοινή διαπίστωση ότι τα επώδυνα θέματα που περιγράφονται ως ανθρωπιστική καταστροφή λόγω οικονομικής κρίσης δεν βρίσκονται στα λεγόμενα κυρίαρχα ΜΜΕ. Οι συνέπειες της ανεργίας, με θύματα χιλιάδες παιδιά σχολικής ηλικίας, δεν απασχολούν τα ΜΜΕ. Δεν γίνονται θέματα οι αυτοκτονίες λόγω οικονομικών αδιεξόδων, οι άστεγοι, οι θάνατοι πολιτών που δεν έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Από τις έρευνες που έχουμε κάνει προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης δεν είναι παρούσες στα ελληνικά ΜΜΕ.
Τα «κυρίαρχα» ΜΜΕ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την οπτική γωνία που αντιμετωπίζουν την οικονομική κρίση οι νεοφιλελεύθεροι και κυρίως οι Γερμανοί. Επιρρίπτουν την ευθύνη στους λαούς και στις κυβερνήσεις και θεωρούν ότι τα κράτη υποφέρουν από τα δικά τους σφάλματα και επειδή έδωσαν πολλές κοινωνικές παροχές στους εργαζομένους.

Τα ΜΜΕ σε όλη την Ευρώπη έχουν υιοθετήσει την άποψη ότι για να ξεπεράσουμε την κρίση θα πρέπει να καταφύγουμε σε μεγαλύτερες δόσεις στο χάπι της λιτότητας. Να κάνουμε νέες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, σε ασφαλιστικά, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Αυτή η κάλυψη της οικονομικής κρίσης από τα ΜΜΕ είναι ζοφερή. Τα ΜΜΕ έπαιξαν βασικό ρόλο για τη συντήρηση και επικράτηση των μνημονιακών πολιτικών στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες.

– Τι κρύβεται πίσω από αυτή την κάλυψη από πλευράς των ΜΜΕ;

Κρύβεται η συνεργασία τραπεζών, πολιτικών και μεγαλοϊδιοκτητών ΜΜΕ, οι οποίοι είναι ταυτόχρονα και επιχειρηματίες σε διάφορους κλάδους της οικονομίας.

Τα ελλαδικά ΜΜΕ είναι χρεοκοπημένα. Επιβιώνουν μόνο και μόνο επειδή παίρνουν δάνεια από τις τράπεζες. Τα δάνεια είναι χρήματα που έρχονται από το Μηχανισμό Στήριξης και την Τρόικα για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα ΜΜΕ για να πάρουν χρήματα μπορεί να θέσουν ως υποθήκη ένα τηλεοπτικό επεισόδιο, ενώ η πολιτική άρχουσα τάξη της χώρας εγγυάται αυτή την απάτη.

Τα δάνεια που λαμβάνουν τα ΜΜΕ από τις τράπεζες συμπεριλαμβάνονται στο δημόσιο χρέος και με την έννοια αυτή τα πληρώνουν οι πολίτες με φόρους. Τράπεζες, επιχειρηματίες και ΜΜΕ παίζουν βρόμικο παιχνίδι σε βάρος του ελληνικού λαού. Είναι ένα ανήθικο παιχνίδι.

Ολες οι επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι τα ΜΜΕ είναι πολύ προκατειλημμένα υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου και υπέρ των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

– Σ’ αυτό το παιχνίδι συγκαταλέγεται και ο ρόλος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης;

Η δημόσια ραδιοτηλεόραση-η ΕΡΤ επί δεκαετίες ήταν φερέφωνο της εκάστοτε κυβέρνησης. Τα τελευταία, όμως, χρόνια με το συλλογικό αγώνα των εργαζομένων η ΕΡΤ άρχισε να δείχνει δείγματα ανεξαρτησίας και να δίνει βήμα σε περισσότερες και διαφορετικές φωνές, ιδιαίτερα όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση Σαμαρά άρχισε να χάνει τον έλεγχο και με διάφορα προσχήματα αποφάσισε να την κλείσει.

Σε λίγες ημέρες αναμένεται να επαναλειτουργήσει η ΕΡΤ ως μια ανεξάρτητη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Ωστόσο, εκφράζω τις επιφυλάξεις μου με το νομοσχέδιο, το οποίο δίνει τον έλεγχο της ΕΡΤ στον εκάστοτε Υφυπουργό Επικρατείας. Αυτό ανησυχεί, διότι μπορεί σήμερα να υπάρχουν καλές προθέσεις, αλλά αύριο μπορεί να υπάρξουν κυβερνητικές ανατροπές και δεν θα υπάρχει η εγγύηση ότι η ΕΡΤ θα ακολουθήσει ανεξάρτητη πορεία.

– Κύριε Πλειέ, ποιο είναι το αίσθημα της ελληνικής κοινής γνώμης σε ό,τι αφορά την υπό εξέλιξη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς;

Η ελληνική κοινωνία στηρίζει την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση που κάνει με τους θεσμούς. Είναι η πρώτη φορά που αυτή η χώρα σηκώνει το ανάστημα και προσπαθεί να ξεφύγει από τη μέγκενη των μνημονίων και του νεοφιλελευθερισμού. Η στάση αξιοπρέπειας και διεκδίκησης δεν είναι ζήτημα μόνο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Με το πρόγραμμα της διαπραγμάτευσης ήρθε στην εξουσία η κυβέρνηση Α. Σαμαρά, αλλά στη συνέχεια υποχώρησε, εκφράζοντας τα συμφέροντα της οικονομικής ολιγαρχίας.
Αυτό που παρακολουθούμε, όμως, δεν είναι διαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση έκανε κάποιες υποχωρήσεις, όπως είναι το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, με στόχο να επιτευχθεί μια συμφωνία, ενώ από την άλλη πλευρά υπάρχει διαρκής αύξηση των απαιτήσεων. Αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση, αλλά σύγκρουση. Είτε θέλουν να μας ταπεινώσουν με ένα τρίτο μνημόνιο, αφαιρώντας το πέπλο αριστεροσύνης από το ΣΥΡΙΖΑ, είτε -αν αυτό δεν γίνει- θέλουν να επιρρίψουν ευθύνες στη δική μας πλευρά για ενδεχόμενη στάση πληρωμών.

Το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, η οποία είναι μια μικρή οικονομία, αλλά το ότι θέλουν να σταματήσουν τη μετάδοση της ελληνικής νόσου, δηλαδή του όχι στο νεοφιλελευθερισμό, σε άλλες μεγαλύτερες χώρες.

-Υπάρχουν εκείνοι που επικρίνουν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ότι είναι ένα πρόσκαιρο συνονθύλευμα αριστερών δυνάμεων που δεν θα έχει συνέχεια…

Είναι κριτική που γίνεται, κυρίως, από πλευράς του ΚΚΕ. Ομως, ιστορικά η διαίρεση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς έχει να κάνει με την κοινωνική δικαιοσύνη, δηλαδή, με το πόσο ένα πολιτικό κόμμα προωθεί και υπερασπίζεται τα κοινωνικά δικαιώματα, αλλά ταυτόχρονα και πόσο υπερασπίζεται τα ατομικά δικαιώματα. Αυτό που ξεχωρίζει την Αριστερά είναι η υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολιτικό κόμμα, το οποίο από ταξική άποψη δεν έχει λαϊκή βάση τους εργαζομένους αλλά υπερασπίζεται τους μικρομεσαίους. Την ίδια, όμως, στιγμή, είμαστε ενώπιον μιας πραγματικότητας ότι σε μεγάλο βαθμό σήμερα η εργατική τάξη στην Ελλάδα αποτελείται από μετανάστες.

Υπάρχει ένα ευρύτερο ζήτημα και πρέπει να ξανασκεφτούμε το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό στις σημερινές συνθήκες. Εχει αλλάξει ο χαρακτήρας της εργατικής τάξης. Μήπως αυτό που λένε εργατική τάξη έχει αποκτήσει πολλά μικροαστικά χαρακτηριστικά -ο εργάτης σήμερα έχει αυτοκίνητο, εξοχικό, ενώ υπάρχουν πολλές μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Ζούμε σε μια περίοδο με ραγδαίες και μεγάλες αλλαγές και θα πρέπει να ξανασυζητήσουμε. Σίγουρα, όμως, η διαφορά της Αριστεράς από τη Δεξιά είναι διακριτή και εστιάζεται στην υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Σχολική εγκατάλειψη, κατάρρευση εκπαιδευτικών υποδομών και φυγή επιστημονικού δυναμικού

– Κύριε Πλειέ, η οικονομική κρίση σε ποιο βαθμό έχει επηρεάσει την εκπαίδευση;

Καταγράφεται μεγάλη αύξηση της σχολικής διαρροής, με τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο να προέρχονται από τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει πλήρη κατάρρευση των εκπαιδευτικών υποδομών.

Υπάρχει κατάρρευση στην έρευνα. Είναι επίσης βασική συνέπεια, το γεγονός ότι περίπου 300.000 νέοι επιστήμονες έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό -ανθρώπινο επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό. Η μετανάστευση δημιουργεί προβλήματα κοινωνικής συνοχής και οικογενειακά τραύματα, ενώ υπάρχουν και συνέπειες για το κράτος και την κοινωνία.

Για την εκπαίδευση ενός εκάστου το κράτος δαπανάει εκατομμύρια ευρώ. Οι κοινωνίες επενδύουν για να εκπαιδεύσουν τη νέα γενιά, αναμένοντας απόσβεση αυτής της επένδυσης με την προσφορά εργασίας. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα δαπανά εκατομμύρια για εκπαίδευση και η Γερμανία ή Αγγλία υποδέχονται και εκμεταλλεύονται τους Ελλαδίτες μετανάστες επιστήμονες χωρίς να δαπανήσουν ούτε ένα σεντ.

Εφόσον οι εταίροι μας πήραν το μοιρογνωμόνιο και μετράνε τις οικονομικές μας υποχρεώσεις να το πάρουμε και εμείς και να ζητήσουμε να συνυπολογιστούν εκείνα που αποκομίζουν με διάφορους τρόπους από την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό.