Γλυκά του 1920 στη Λάρνακα σε χειρόγραφο

Ένα ιδιαίτερο χειρόγραφο έχει εντοπιστεί πρόσφατα στο Ιδρυμα «Φοίβου Σταυρίδη – Αρχεία Λάρνακας», το οποίο περιλαμβάνει γλυκά της δεκαετίας του 1920 τα οποία παρασκευάζονταν τότε στο ξενοδοχείο «Βeau Rivage» που βρισκόταν στη θέση που σήμερα είναι το ξενοδοχείο Sun Hall στο παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας.

Όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Ιωσήφ Χατζηκυριάκος, Διευθυντής του Ιδρύματος «Φοίβου Σταυρίδη» «το ξενοδοχείο «Beau Rivage» άνοιξε τις πύλες του το 1906 στη Λάρνακα και στο ισόγειο του λειτουργούσε η «Εμπορική Λέσχη» γνωστή και ως η «Λέσχη του Φωκά» που πήρε το όνομα της από τον ιδιοκτήτη του Φωκά Καρεμφυλάκη. Επρόκειτο για Λέσχη μελών και σκοπός της ήταν να εγγράψει ως μέλη της και να εξυπηρετεί τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα της Λάρνακας».

Πρόσθεσε ότι «με τη λειτουργία του το ξενοδοχείο χρειαζόταν ένα καλό ζαχαροπλάστη και ο ιδιοκτήτης του αποτάθηκε σε γνωστό για την εποχή, ζαχαροπλαστείο στην Αθήνα, ζαχαροπλάστης του οποίου ήρθε στη Κύπρο και εργάστηκε για δύο χρόνια. Με βάση το χειρόγραφο που βρέθηκε στο αρχείο του Ιδρύματος «Φοίβου Σταυρίδη» η κόρη του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Ελβίρα ήταν η ζαχαροπλάστης του «Beau Rivage» και της Λέσχης αρκετά χρόνια πριν το 1929 και παρέμεινε στη θέση της διευθύντριας του ξενοδοχείου και της υπεύθυνης κουζίνας μέχρι την κατεδάφιση του στις αρχές του 1970. Επίσης καθ’ όλη τη διάρκεια της εργοδότησης της η κυρία Ελβίρα διέμενε στο ξενοδοχείο».

Ερωτηθείς για το χειρόγραφο ο κ. Χατζηκυριάκος απάντησε πως «αυτό βρέθηκε σε πλαστικό φάκελο με ιδιόχειρη σημείωση του Φοίβου Σταυρίδη: «Μαγειρική κας Ελβίρας Κυριαλλίδου, Διευθύντριας Beau Rivage». Πρόκειται για ένα σημειωματάριο της εταιρίας «The English Manufactory of Book and Register», με χειρόγραφη υπογραφή του αδελφού της Ελβίρας και με χρονολογία το 1910».

Εξήγησε ότι το χειρόγραφο «αριθμεί 37 φύλλα από τα οποία απουσιάζει ένας απροσδιόριστος αριθμός σελίδων. Τα εξώφυλλα είναι από χοντρό χαρτόνι και επενδύονται από καφέ χαρτί με το έμβλημα της εταιρίας κατασκευής του. Η πλάτη του βιβλίου είναι υφασμάτινη ενώ οι προσόψεις είναι από μαρμαρόκολλα. Στο εσωτερικό υπάρχει ένα μικρό σημειωματάριο με 24 φύλλα, νεότερο του προηγουμένου, το οποίο αντιγράφει, δηλαδή καθαρογράφει, ενώ το μεταγενέστερο σημειωματάριο φέρει ημερομηνία 30/1/1929».

Πρόσθεσε πως «όλες οι επιφάνειες του χειρογράφου είναι γραμμένες συμπεριλαμβανομένων και των εσωτερικών σελίδων των εξωφύλλων. Η γραφή είναι σχετικά ευανάγνωστη ενώ η γλώσσα και η διατύπωση παρουσιάζουν προβλήματα που προκαλούν ενδιαφέρον, ενώ η γλώσσα τείνει στην κοινή ελληνική, δημοτική με πολλές διαλεκτικές επιδράσεις. Η ορθογραφία είναι ασυνεπής και πολλές φορές λανθάνουσα».

Οι συνταγές, συνέχισε «αναφέρονται κυρίως σε γλυκά, αλλά καταγράφονται και δύο ροφήματα και δύο αλμυρά πιάτα. Ο τρόπος γραφής των συνταγών δεν είναι πάντα ο ίδιος, αφού ορισμένες καταγράφονται με τα συντακτικά τους και τον τρόπο παρασκευής τους, άλλες περιορίζονται μόνο στα συστατικά, ενώ άλλες αναφέρουν μόνο μέρος των συστατικών. Οι ποσότητες των υλικών αναφέρονται με ποικίλους τρόπους, σε δράμια και οκές, φλιτζάνια, ποτήρια, κουτάλια, κουταλάκια, χούφτες και άλλα. Σε πολλές περιπτώσεις αναφέρεται στον τίτλο του γλυκού, ενώ πιο σπάνια στο τέλος, το όνομα του ατόμου από το οποίο η κυρία Ελβίρα πήρε τη συνταγή».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Χατζηκυριάκος είπε πως «τα γλυκά που καταγράφηκαν από την κυρία Ελβίρα δεν περιλαμβάνουν παραδοσιακά σπιτίσια γλυκά της Κύπρου. Στην πλειονότητά τους είναι ευρωπαϊκής έμπνευσης, ιδιαίτερα αγγλικής και εκτελούνται με ντόπιες πρώτες ύλες και υλικά, ενώ εντύπωση προκαλεί η παρουσία υπερσύγχρονων, για την εποχή, μηχανών κουζίνας όπως η μηχανή παγωτού και ο φούρνος πετρελαίου».

Ανέφερε ακόμα ότι την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου στις 6 το απόγευμα το Ιδρυμα θα πραγματοποιήσει στο ξενοδοχείο “Sun Hall» ένα γαστρονομικό ταξίδι στο χρόνο, αφού σε ειδική εκδήλωση οι παρευρισκόμενοι θα μπορούν να δοκιμάσουν τα γλυκά της δεκαετίας του 1920, τα οποία θα παρασκευαστούν τηρώντας τις οδηγίες της Ελβίρας Καρεμφυλάκη – Κυριαλλίδου».

Στη ίδια εκδήλωση θα «παρουσιαστεί το βιβλίο «Λαρνακέων Γεύσεις», που περιλαμβάνει τις συνταγές του χειρόγραφου, οι οποίες παρατίθενται με τη σειρά που γράφτηκαν, στις διάφορες παραλλαγές τους και αναμένεται ότι η ανάγνωση του κειμένου θα γυρίσει τον αναγνώστη πίσω στην εποχή του 1920, στη Λάρνακα του μεσοπολέμου».

ΚΥΠΕ