Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ: Οι θέσεις προς το 14ο Συνέδριο

• 14ο Παγκύπριο Συνέδριο του Γυναικείου Κινήματος ΠΟΓΟ, 14 Νοεμβρίου 2021
• Από τη µια ψηφίζονται νοµοθεσίες που ενισχύουν την αντιµετώπιση της έµφυλης βίας και από την άλλη αποδυναµώνονται οι κρατικές δοµές αντιµετώπισής της

Οι θέσεις προς το 14ο Συνέδριο της ΠΟΓΟ καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και περιλαμβάνουν σωρεία παρατηρήσεων αλλά και συγκεκριμένων εισηγήσεων. Αποτελούν εργαλείο και τροφή για σκέψη προς τις γυναίκες του τόπου που θέλουν να συμβάλουν στην προσπάθεια ανάπτυξης πλατιού και γόνιμου διαλόγου ανάμεσα στις χιλιάδες συναγωνίστριες του Κινήματος, αλλά και ευρύτερα μέσα στην κοινωνία. Από τις θέσεις αυτές δημοσιεύουμε και σήμερα βασικές αναφορές σε θέματα που απασχολούν την κυπριακή κοινωνία.

Γυναίκα και Μετανάστευση

Η µετανάστευση είναι ένα παγκόσµιο φαινόµενο, καθώς η φτώχεια, η πείνα, οι πόλεµοι και οι ένοπλες συγκρούσεις αναγκάζουν εκατοµµύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν την πατρίδα και την οικογένειά τους.

Οι µετανάστριες αντιµετωπίζουν δυσχερέστερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, υψηλά ποσοστά ανεργίας, απασχόληση σε θέσεις προσωρινής εργασίας ή χαµηλών αµοιβών, συχνά χωρίς κοινωνική και οικονοµική προστασία. Έχουν δε περιορισµένη συµµετοχή στην εκπαίδευση, στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας υποδοχής.

Ταυτόχρονα, αντιµετωπίζουν τις επιπτώσεις των έµφυλων στερεότυπων και πρακτικών, τόσο στη χώρα καταγωγής τους όσο και στη χώρα υποδοχής τους. Μάλιστα κάποιες αντιµετωπίζουν προβλήµατα όπως οι καταναγκαστικοί γάµοι, η περιθωριοποίηση, ο ακρωτηριασµός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τα εγκλήµατα τιµής.

Επιπρόσθετα, οι µετανάστριες είναι πιο εκτεθειµένες στη βία και συχνά αποστερούνται θεµελιώδη ανθρώπινα δικαιώµατα και γίνονται θύµατα των κυκλωµάτων σωµατεµπορίας.

Στην Κύπρο η πλειοψηφία των µεταναστριών, γύρω στις 23 χιλιάδες, είναι οικιακές εργαζόµενες που προσφέρουν υπηρεσίες στη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωµένων και στο νοικοκυριό.

Από το 2015, κυρίως εξαιτίας του πολέµου στη Συρία και της πολιτικής αστάθειας σε άλλες περιοχές, οι ροές προσφύγων, ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών, που φθάνουν στην Κύπρο και αιτούνται άσυλο έχουν αυξηθεί.

∆υστυχώς, η διακυβέρνηση Αναστασιάδη χρησιµοποιεί το µεταναστευτικό / προσφυγικό αναλόγως µε τις εκάστοτε πολιτικές και οικονοµικές συνθήκες. Πολλές φορές εργαλειοποιούν τους πρόσφυγες και τους µετανάστες για να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώµη από τα πολλαπλά κοινωνικά αδιέξοδα στα οποία έχουν οδηγήσει οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές τους, µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται ρατσιστικό και ξενοφοβικό κλίµα στην κοινωνία, φέρνοντας αντιµέτωπους τους ντόπιους µε τους «ξένους».

Η ΠΟΓΟ αγωνίζεται ενάντια σε κάθε µορφή διάκρισης, απαιτεί τη λήψη πολιτικών και µέτρων που να αντιµετωπίζουν τα πολλαπλά προβλήµατα των µεταναστριών και των µεταναστών και θα συνεχίσει τη συνεργασία µε τις οργανώσεις µεταναστριών και άλλων ΜΚΟ που αγωνίζονται για τα δικαιώµατα των µεταναστών/τριών.

Γυναίκα και Περιβάλλον

Η κλιµατική αλλαγή έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες. Οι διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες σε όλους τους τοµείς, σε όλες τις κοινωνίες, τις καθιστούν πιο ευάλωτες στις κλιµατικές αλλαγές, καθώς έχουν λιγότερες δυνατότητες προσαρµογής.

Ιδιαίτερο αντίκτυπο στις γυναίκες έχει και η ενεργειακή φτώχεια. Με δεδοµένο ότι η αύξηση των τιµών της ενέργειας επηρεάζει περισσότερο τα χαµηλότερα εισοδηµατικά στρώµατα, οι γυναίκες, που αποδεδειγµένα λαµβάνουν χαµηλότερα εισοδήµατα και δη οι γυναίκες µονογονιοί και οι συνταξιούχες, διατρέχουν τον µεγαλύτερο κίνδυνο.

Το Γυναικείο Κίνηµα ΠΟΓΟ πιστεύει ότι για να αναχαιτίσουµε την ταχύτητα µε την οποία συντελείται η κλιµατική και περιβαλλοντική κρίση και να επιτύχουµε αειφόρο ανάπτυξη, πρέπει να εντάξουµε την έµφυλη διάσταση σε όλες τις συναφείς πολιτικές. Αυτό δεν µπορεί να επιτευχθεί χωρίς να αντιµετωπίσουµε τις βασικές αιτίες της φτώχειας και της ανισότητας.

Γυναίκα και Πολιτισµός

Μέσα σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής οικονοµικής, κοινωνικής και ηθικής κρίσης, ο Πολιτισµός ανά το παγκόσµιο δέχεται ολοµέτωπη επίθεση. Στην Κύπρο, η κυβέρνηση Αναστασιάδη – ∆ΗΣΥ απαξίωσε τον Πολιτισµό, οδηγώντας την πλειονότητα των εργαζοµένων στο χώρο στην ανεργία και τη φτωχοποίηση, κατάσταση η οποία επιδεινώθηκε µε την κρίση που επέφερε η πανδηµία COVID-19.

Οι γυναίκες έχουν ιδιαίτερη προσφορά στο χώρο του Πολιτισµού, το γεγονός όµως αυτό δεν αποτρέπει την ύπαρξη των έµφυλων ανισοτήτων που εµφανίζονται σε όλους τους τοµείς της ζωής. Συχνά παρατηρείται στο χώρο σεξισµός, αναπαραγωγή έµφυλων στερεοτύπων και εργαλειοποίηση της γυναίκας και του γυναικείου σώµατος.

Οι γυναίκες που εργάζονται στον τοµέα του Πολιτισµού αντιµετωπίζουν συχνά σεξουαλική παρενόχληση και βιασµούς. Οι επισφαλείς θέσεις εργασίας εκµηδενίζουν τα δικαιώµατα που έχουν οι γυναίκες αναφορικά µε τη µητρότητα, καθώς η κύηση ενδέχεται να τις κρατήσει εκτός δουλειάς, ενώ οι ανασφάλιστες απολαβές τους αποκλείουν το επίδοµα µητρότητας. Οι γυναίκες είναι, σε ποσοστό 27,7% έναντι 17,5% των ανδρών, εργαζόµενοι µε καθεστώς µερικής απασχόλησης.

Η ισότητα και η ισοτιµία των φύλων πρέπει να καταστεί προτεραιότητα στο χώρο της Δηµιουργίας, της Τέχνης και του Πολιτισµού, βάζοντας φραγµό στο συντηρητισµό, το σεξισµό και την καταπάτηση των ελευθεριών και δικαιωµάτων της γυναίκας – δηµιουργού.

Γυναίκα και Αθλητισµός

Ο Αθλητισµός είναι ένας τοµέας όπου τα στερεότυπα φύλου καθορίζουν τη συµµετοχή αντρών και γυναικών σε συγκεκριµένα αθλήµατα, περιορίζοντας έτσι τη συµµετοχή των γυναικών σε αθλήµατα που θεωρούνται παραδοσιακά αντρικά και αντίστροφα.

Τα στερεότυπα αυτά επηρεάζουν τη συµµετοχή των γυναικών στις ίδιες τις αθλητικές δραστηριότητες, στα κέντρα λήψης αποφάσεων, ακόµα και στην αθλητική δηµοσιογραφία. Στο ίδιο πλαίσιο παρατηρούνται φαινόµενα όπως το χάσµα αµοιβών/παροχών/επιδοµάτων ανάµεσα σε γυναίκες αθλήτριες και στους άντρες αθλητές. Επιπρόσθετα, συχνά παρατηρούνται διακρίσεις στις υποδοµές και στον εξοπλισµό που παρέχονται στις αθλήτριες σε σχέση µε τους αθλητές, είτε από τα αθλητικά σωµατεία είτε ακόµη και από τους εθνικούς φορείς αθλητισµού. Πέρα από αυτά, στον Αθλητισµό καταγράφονται επεισόδια λεκτικής, σωµατικής και σεξουαλικής βίας, τα οποία έχουν συχνά θύµατα γυναίκες.

Ως ΠΟΓΟ πιστεύουµε ότι πρέπει να ληφθούν στοχευµένα µέτρα, τα οποία θα καταπολεµούν τα στερεότυπα του φύλου και τις έµφυλες διακρίσεις στον Αθλητισµό και θα προωθούν τη συµµετοχή των γυναικών σε αυτό το πεδίο.

Γυναίκα και εξαρτησιογόνες ουσίες

∆ύο στα δέκα ουσιοεξαρτηµένα άτοµα στην Κύπρο είναι γυναίκες, αλλά οι γυναίκες που απευθύνονται για βοήθεια αγγίζουν το 3-4% του συνόλου των ατόµων που συµµετέχουν σε προγράµµατα απεξάρτησης. Η εξάρτηση βιώνεται πολύ πιο δύσκολα από τις γυναίκες. Αντιµετωπίζουν πολύ περισσότερα εµπόδια και επιφυλάξεις για να απευθυνθούν για βοήθεια, η οικογένεια, τα στερεότυπα και ο στιγµατισµός λειτουργούν ως επιπλέον αντικίνητρα, ενώ συνυπάρχει ταυτόχρονα και η ανησυχία για ενδεχόµενη στέρηση της κηδεµονίας των παιδιών τους.

Χρειάζονται πολιτικές και δοµές που να αντιµετωπίζουν τις ανησυχίες των γυναικών. Επίσης, είναι σηµαντικό να διασφαλίζεται ότι η γυναίκα δεν θα χωρίζεται µε τα παιδιά της για όσο διαρκεί η απεξάρτηση, αφού η παρουσία τους µπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά των προσπαθειών απεξάρτησης. Την ίδια στιγµή, απαιτείται ολιστική στήριξη των γυναικών µετά την απεξάρτηση µέχρι να µπορέσουν από µόνες τους να σταθούν στα πόδια τους.