«Διεμβολισμός» της κρίσης στην ΑΟΖ με το Κυπριακό

 Ο κ. Αναστασιάδης ζητά τερματισμό των προκλήσεων και καλεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων

Ο κ. Ακιντζί εισηγείται «κοινή επιτροπή» για ΦΑ και προαναγγέλλει άφιξη αξιωματούχων του ΟΗΕ για διερευνητικές συναντήσεις με τις δύο πλευρές

Της Νίκης Κουλέρμου

Η επανέναρξη των συνομιλιών φαίνεται να «διεμβολίζει» σιγά-σιγά την κρίση στην κυπριακή ΑΟΖ που προκάλεσε η παράνομη ΝΑVTEX της Τουρκίας.

Από τη μια ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με την πρόσκλησή του, διά της γραπτής δήλωσής του -της πρώτης μετά από 12 μέρες, από την έκδοση της πρώτης NAVTEX στις 10 Φεβρουαρίου- προς «την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα να ανταποκριθούν άμεσα στο κάλεσμά μου για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, νοουμένου ότι προηγηθεί ο τερματισμός της παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη».

Από την άλλη ο Τ/κ ηγέτης κ. Ακιντζί, ο οποίος παρέπεμψε χθες στις διερευνητικού χαρακτήρα συναντήσεις που θα έχουν το επόμενο διάστημα αξιωματούχοι του ΟΗΕ από τη Νέα Υόρκη για να διερευνήσουν τις θέσεις των πλευρών για το μέλλον. Η κα Σπέχαρ ως γνωστό, συναντήθηκε την περασμένη βδομάδα με τον κ. Αναστασιάδη και αρχές της ερχόμενης βδομάδας θα συναντήσει τον κ. Ακιντζί.

Ο Τ/κ ηγέτης υπενθύμισε ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ αναμένει από τις δύο πλευρές να του πουν από κοινού τι θέλουν, για να μπορούν τα ΗΕ να βοηθήσουν στην επανέναρξη των συνομιλιών. Έθεσε όμως και ο κ. Ακιντζί τους όρους του: «Εάν η ε/κ πλευρά είναι πραγματικά έτοιμη να διαμοιραστεί με την τ/κ πλευρά την εξουσία και τον πλούτο της Κύπρου. Γιατί στο πρόσφατο παρελθόν υπήρχαν αρκετά τεκμήρια ότι δεν είναι έτοιμη για διαμοιρασμό (της εξουσίας)» (σελ. 6).

Υπάρχει ωστόσο ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί καθώς ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στη χθεσινή του δήλωση παρέπεμψε στη σύγκλιση Χριστόφια-Ταλάτ με την οποία γίνεται αποδεκτό ότι η διαχείριση του φυσικού αερίου είναι ομοσπονδιακή αρμοδιότητα και υπάρχει και η φόρμουλα διαμοιρασμού και συστήνεται ταμείο υδρογονανθράκων νορβηγικού μοντέλου. Ο κ. Ακιντζί ωστόσο υποστήριξε ότι δεν είναι σοβαρή αυτή η πρόταση για το ταμείο και εισηγείται «κοινή επιτροπή» για να συζητηθούν αυτά τα θέματα.

ΟΗΕ, ΗΠΑ και P5

Οι προβολείς της δημοσιότητας στράφηκαν χθες στην Αμερικανίδα πρέσβειρα που συνάντησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρόλο που σύμφωνα με πληροφορίες μας η Προεδρία της Δημοκρατίας βρίσκεται σε καθημερινή επαφή με τους πρέσβεις των «5» στη Λευκωσία. Κοινό χαρακτηριστικό των μέχρι τώρα παρεμβάσεων του ΟΗΕ, της Ρωσίας και των ΗΠΑ, ήταν ότι συνδέουν τη συνολική επίλυση του ζητήματος του διαμοιρασμού του φυσικού αερίου με την επίλυση του Κυπριακού.

Η κα Κάθλιν Ντόχερτι δήλωσε χθες ότι το θέμα της ΑΟΖ ηγέρθη από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον την περασμένη βδομάδα στους Τούρκους, και διαβεβαίωσε ότι «παρακολουθούμε τα γεγονότα και επίσης ενεργούμε για αυτά». Η ίδια συνέδεσε το θέμα με τις συνομιλίες για το Κυπριακό εκφράζοντας την ελπίδα ότι «το ζήτημα θα επιλυθεί για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς τα μπρος και να αρχίσουν και πάλι οι συνομιλίες».

Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με το γεγονός ότι αναμένεται και παρουσία της Exxon-Mobil στην ΑΟΖ της Κύπρου, είπε ότι «συζητούμε σήμερα τα άμεσα ζητήματα και θα δούμε τι θα γίνει».

Την περασμένη βδομάδα, στις πρώτες παρεμβάσεις τους, τόσο ο ΟΗΕ όσο και η Ρωσία, κάλεσαν στην εξεύρεση λύσης προς όφελος όλων των κατοίκων.

Ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στις 14 του τρέχοντος μηνός, ερωτηθείς για τις εξελίξεις στην ΑΟΖ είπε ότι αυτά δεν είναι αρμοδιότητα της Γραμματείας για να λαμβάνει θέση πάνω στα δικαιώματα των κρατών που απορρέουν από συμβάσεις και είπε ότι ο κ. Γκουτέρες «τονίζει πως η λύση του Κυπριακού αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για την οριστική επίλυση αυτού του ζητήματος και τη απελευθέρωση συνεργατικών και αμοιβαία επωφελών λύσεων».

Χθες ωστόσο ο κ. Κασουλίδης, μερικά 24ωρα πριν την αποχώρησή του από το Υπουργείο Εξωτερικών, χαρακτήρισε τη στάση του ΟΗΕ ως «ποντιοπιλατική» και τη στάση του Λονδίνου που «αξιολογεί» την κατάσταση ως «απαράδεκτη».

Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ωστόσο δήλωσε ότι «η Λευκωσία θα αναμένει την αντίδραση της συνεδρίας του Άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για να αποφασίσει τα περαιτέρω βήματα σε σχέση με την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την ανανέωση της NAVTEX από την Τουρκία».

Ο κ. Αναστασιάδης θα ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Ο κ. Αναστασιάδης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα ενημερώσει τους 27 ηγέτες για τις ενέργειες των Τούρκων εντός της ΑΟΖ, αύριο Παρασκευή. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συμβουλίου, οι οποίες θα διεξαχθούν υπό τη μορφή γεύματος εργασίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει τους ηγέτες των χωρών μελών της ΕΕ για τις τουρκικές προκλήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Θα έχει επίσης χωριστές συναντήσεις με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Ντόναλντ Τουσκ, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τον πρόεδρο της Γαλλίας κ. Εμανουέλ Μακρόν, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα και τον πρωθυπουργό της Ιταλίας κ. Πάολο Τζεντιλόνι.

«Τα κόμματα διατηρούν τις απόψεις τους»

Το Άτυπο Συμβούλιο Αρχηγών, που συγκλήθηκε με καθυστέρηση 11 ημερών, αφότου καταδίκασε «ομόφωνα τις τουρκικές ενέργειες εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, στηρίζει τις προσπάθειες της Κυβέρνησης για διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και την απρόσκοπτη συνέχιση των ενεργειακών σχεδιασμών».

Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο «τα μέλη του Συμβουλίου Αρχηγών ενημερώθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως επίσης για τις μέχρι σήμερα ενέργειες αλλά και τις περαιτέρω προθέσεις της Κυβέρνησης για διαχείριση της διαμορφωθείσας κατάστασης πραγμάτων».

Ανέφερε ωστόσο ότι τα κόμματα «διατηρούν τις απόψεις τους σε σχέση με τον τρόπο και τα μέτρα με τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση», αφήνοντας σαφώς να νοηθεί ότι υπήρξε σαφής διαφωνία σε αυτά.

Η Ιταλία, η ΕΝΙ, ο Οζερσάι και το βόρειο τμήμα του νησιού…

Στο μεταξύ, ενώ μεταδίδονται πληροφορίες του τουρκικού πρακτορείου Ντογάν ότι ο κ. Οζερσάι είχε μυστικό ταξίδι στη Ρώμη και συναντήθηκε με τον CEO της ιταλικής ΕΝΙ, το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ΑΝΣΑμεντ, επικαλούμενο πηγές του ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών, ανέφερε ότι η Ιταλία «επιβεβαιώνει τη βούλησή της να αναζητήσει κάθε δυνατή διπλωματική λύση στο διεθνές δίκαιο σε ένα ζήτημα που δεν αφορά τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας, αλλά σχέσεις και ισορροπίες που είναι επίσης οικονομικές μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του βόρειου τμήματος του νησιού». Σύμφωνα με το τουρκικό Πρακτορείο Ντογάν στον κ. Οζερσάι «δόθηκε εγγύηση ότι δεν θα πραγματοποιηθεί βήμα προτού βρεθεί μια διπλωματική λύση στο νησί».

Η Τουρκία κατεβάζει γεωτρύπανο το Μάρτιο

Εν μέσω της κορύφωσης της κρίσης η Τουρκία απέρριψε χθες ως «άκυρες τις προσπάθειες νομιμοποίησης των παράνομων διεκδικήσεων της ελληνοκυπριακής διοίκησης μέσω της προειδοποίησης ναυσιπλοΐας της Λάρνακας με αριθμό 091/18», υποστηρίζοντας ότι «η ‘Κύπρος’ που αναφέρεται στην προειδοποίηση ναυσιπλοΐας της Λάρνακας με αριθμό 091/18 δεν είναι το αρχικό εταιρικό κράτος που εγκαθιδρύθηκε το 1960».

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της τουρκικής Χουριέτ, το Μάρτιο αναμένεται το γεωτρύπανο που αγόρασε η Τουρκία από τη Νότιο Κορέα να ξεκινήσει δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο. Τούρκος αξιωματούχος, ο οποίος δεν κατονομάζεται, χαρακτηρίζει «απαράδεκτη τη στάση των Ε/κ στο θέμα της ενέργειας» και καλεί την ε/κ πλευρά «να συνέλθει καθώς το φυσικό αέριο είναι κοινή αξία των Τ/κ και των Ε/κ».

Πρόκειται για το DeepSea Metro 2 που πήρε από τη νότιο Κορέα, προηγμένης τεχνολογίας. Μόλις γίνουν οι τεχνικές διαδικασίες και οριστεί το νέο όνομά του αναμένεται να πάει στην περιοχή, σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα, η οποία δημοσιεύει και χάρτη για την ΑΟΖ που διεκδικεί η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η υποχρεωτική επιστροφή Αναστασιάδη στις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ

Στη σύγκλιση Χριστόφια-Ταλάτ, με την οποία συμφωνήθηκε ότι οι αποφάσεις που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες (χωρικά ύδατα, συνορεύουσα ζώνη, υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) ως αυτές ορίζονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, θα αποτελούν ομοσπονδιακή αρμοδιότητα στην επανενωμένη Κύπρο, παρέπεμψε επιτέλους χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σε απάντηση των τουρκικών αιτιάσεων και παραβιάσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.

Όπως αναφέρεται, στη δήλωση του Προέδρου, με αφορμή δηλώσεις και ρητορική που αναπτύσσεται τις τελευταίες μέρες από πλευράς Τουρκίας και Τουρκοκυπρίων, ο Πρόεδρος σημειώνει πως σε σχέση με το ζήτημα της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, «συνεχίζει να υφίσταται η σύγκλιση που είχε επιτευχθεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων Χριστόφια-Ταλάτ, η οποία προνοεί ότι οι αποφάσεις που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες  (χωρικά ύδατα, συνορεύουσα ζώνη, υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) ως αυτές ορίζονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, θα αποτελούν ομοσπονδιακή αρμοδιότητα στην επανενωμένη Κύπρο».

«Η σύγκλιση αυτή επαναβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια του τελευταίου γύρου διαπραγματεύσεων και ουδέποτε αμφισβητήθηκε από την τουρκική πλευρά», αναφέρει ο ΠτΔ στη γραπτή του δήλωση.

Επιπρόσθετα, αναφέρει, η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει προβεί σε ένα σημαντικό βήμα «που αποδεικνύει με απτό τρόπο τη δέσμευσή της στην αρχή ότι ο φυσικός πλούτος του νησιού ανήκει στο Κράτος και σε όλους τους νόμιμους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι στόχος μας είναι η πλήρης αξιοποίηση της προοπτικής που διαφαίνεται ότι υπάρχει στον τομέα των υδρογονανθράκων, με τους καλύτερους δυνατούς όρους, ούτως ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για το σύνολο του κυπριακού λαού».

«Προς αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση έχει προωθήσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο, το οποίο προνοεί τη σύσταση κρατικού ταμείου για τη διαχείριση των όποιων μελλοντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα υφιστάμενων και μελλοντικών γενεών όλων των Κυπρίων, στη βάση του νορβηγικού μοντέλου όπως επίσης διεθνώς αναγνωρισμένων αρχών και βέλτιστων πρακτικών», αναφέρει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.

Συνεπώς, προσθέτει, το περιεχόμενο των δηλώσεων και η ρητορική που αναπτύσσεται από πλευράς Τουρκίας και Τουρκοκυπρίων «ούτε δικαιολογείται ούτε στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα, και ούτε εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας θα συνεχισθούν κανονικά».

Ο Πρόεδρος καλεί επίσης την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα να ανταποκριθούν άμεσα στο κάλεσμά του για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, «νοουμένου ότι προηγηθεί ο τερματισμός της παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη».