Εμείς οι ασυνείδητοι…

Της Μαρίας Φράγκου

Ούτε η συνείδησή μου υπολειτουργεί ούτε η ηθική μου χωλαίνει ούτε ως άνθρωπος αδιαφορώ και αναισθητοποιούμαι. Και προπάντων, δεν είμαι «υβριστής» και ακόμα περισσότερο δεν ΞΕΠΛΕΝΩ την κατοχή! Κι όπως ακριβώς νιώθω εγώ, το ίδιο νιώθουν και οι χιλιάδες των συμπατριωτών μου που κατέκλυσαν το βράδυ της Τετάρτης το αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας για να παρακολουθήσουν την παράσταση των εθνικών θεάτρων Ελλάδας και Κύπρου.

Ο αρχαίος λόγος του Σοφοκλή σε μια συγκλονιστική μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη ακούστηκε στη Σαλαμίνα και το δέος κατακυρίευσε όλους. Κι όπως στην «Αντιγόνη», οι νόμοι των θεών και των ανθρώπων υπερισχύουν της όποιας επιβολής και της όποιας τυραννίδας, έτσι και η πρωτοβουλία για ανέβασμα της συγκεκριμένης παράστασης στο συγκεκριμένο χώρο, το ίδιο μήνυμα έστειλε: Κανένας στρατός κατοχής, καμιά αδιάλλακτη στάση, κανένα συρματόπλεγμα και καμιά Πράσινη Γραμμή δεν μπορεί να κατισχύσει του δικαίου και της θέλησης του λαού μας να ζήσει σε μια ειρηνική και επανενωμένη πατρίδα.

Και αλίμονο αν ο λόγος του Σοφοκλή, ο ελληνικός πολιτισμός είναι εντελώς άγνωστα δρώμενα για όλους τους υπόλοιπους και γνωστά μόνο για τους Ελληνες. Κτήμα παγκόσμιο είναι ο ελληνικός πολιτισμός τον οποίο υμνούν και δοξάζουν πανταχόθεν. Αλίμονο αν τον κλείναμε στενά στον ελληνικό γεωγραφικό χώρο.

Ο πολιτισμός ενώνει ανθρώπους. Ενώνει λαούς. Ο πολιτισμός στέκεται ανάχωμα στην όποια προσπάθεια αποπροσανατολισμού και χειραγώγησης ενός λαού. Κι αυτό πετυχαίνουν πρωτοβουλίες σαν την «Αντιγόνη» προχθές, τον «Ιππόλυτο», πέρσι.

Και βεβαίως συγκινούμαστε γιατί η πατρίδα μας είναι σκλαβωμένη. Και ασφαλώς μαραζώνουμε γιατί δεν μπορούμε να δρασκελίσουμε ελεύθερα, από τη μια άκρη της Κύπρου έως την άλλη. Για αυτό και με αξιοπρέπεια, περηφάνια και εθνική συνείδηση προστρέξαμε να παρακολουθήσουμε την αρτιότερη και την υψηλότερων νοημάτων αρχαία τραγωδία στη Σαλαμίνα.

Ακριβώς για αυτά τα νοήματά της, όπως τα είπαμε πιο πάνω. Κανένας «νόμος» του όποιου κατακτητή, καμιά τυραννία και καμιά ξένη επιβουλή δεν μπορούν να μας στερήσουν το όνειρο. Ούτε και μπορούν να διαγράψουν την ελπίδα.

Ο λόγος της «Αντιγόνης», η φωνή της ηθικής και του δικαίου, της ειρήνης και της ελευθερίας είχε και θέση και χώρο στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας. Ενα κείμενο βαθύτατα πολιτικό που μιλά για τη θέληση του ανθρώπου να πολεμήσει την κάθε τυραννία και επιβουλή, προστατεύοντας αξίες έναντι της αλαζονείας της εξουσίας, είχε και θέση και χώρο στη Σαλαμίνα. «Δεν γεννήθηκα αδελφή τους για να τους μισώ μαζί με άλλους.

Για να τους αγαπώ γεννήθηκα», φώναξε η Αντιγόνη… Και το μήνυμα της αγάπης και της ειρήνης διαπέρασε τείχη και διαχωριστικές γραμμές, ξήλωσε συρματοπλέγματα και έφτασε από τη μια άκρη της Κύπρου στην άλλη, όσα εμπόδια κι αν παρεβλήθησαν. Καμία πολιτιστική αξία δεν μολύνθηκε, καμιά κουλτούρα συνύπαρξης με τον κατακτητή δεν καλλιεργήθηκε. Καμία αναγνώριση καμίας παράνομης υπόστασης δεν συντελέστηκε.

Η ιερότητα του χώρου και ο συμβολισμός του μόνο μηνύματα ειρήνης και συμφιλίωσης έστειλαν.

Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή στέλνει ακόμα ένα μήνυμα. Οφείλουμε να μάθουμε να ακούμε ο ένας τον άλλο. Αυτό επιτάσσει η δημοκρατία.

Και αυτό το δικαίωμα επιχείρησαν, οι λίγοι ευτυχώς, να μας στερήσουν, αντιδρώντας στην παρουσίασή της στη Σαλαμίνα.