Ευρωπαϊκή Ένωση: Οι «καλοί», οι «κακοί» και οι άποροι

Του Κωστή Πιτσιλλούδη

 

Τα τεκταινόμενα που διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα στους κόλπους της ΕΕ, όσον αφορά την οικονομική στήριξη των κρατών-μελών της, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εξ υπαρχής η πρόθεσή της ήταν μία καλά οργανωμένη παράσταση, που είχε ως αποδέκτες την εσωτερική κατανάλωση και τον κατευνασμό από τις επικρίσεις που δέχεται.

Οι θεωρίες περί μίας οικογένειας κρατών που αλληλοστηρίζονται και αλληλοβοηθούνται, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος.

Η εγωιστική προσέγγιση του οικονομικού προβλήματος που προέκυψε λόγω πανδημίας, η απάθεια ακόμα και η ανταγωνιστικότητα που ανέπτυξαν τα κράτη-μέλη μεταξύ τους, κατά τις κρίσιμες στιγμές, προβλημάτισε και ανέδειξε τον ευρωσκεπτικισμό, ιδιαίτερα σε Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία, όπου είδαν τους συμμάχους τους να τους γυρνούν την πλάτη.

Ο φιλελεύθερος Μακρόν έπρεπε να κάνει ένα βήμα για να αποδείξει ότι ο ίδιος ενδιαφέρεται για τους συμπολίτες του. Η Μέρκελ είδε την ευκαιρία να ηγηθεί του άξονα των «καλών» της Ευρώπης, γνωρίζοντας ότι μία πρόταση προς την Κομισιόν δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην και υλοποίησή της.

Η γαλλογερμανική πρόταση για επιχορήγηση στα κράτη 500 δις ευρώ, φαίνεται εκ πρώτης όψεως αρκετά ικανοποιητική, αφού αποκλείει το ενδεχόμενο παροχής υψηλότοκου δανείου. Η πρόταση όμως δεν θα καλύπτει επαρκώς όλα τα κράτη και οι εισηγητές της το γνωρίζουν καλά. Το ίδιο υποστηρίζουν και τα γαλλικά και γερμανικά συνδικάτα σε κοινή διακήρυξή τους, που δημοσιεύτηκε στη γαλλική «Le Monte», όπου ανάμεσα σε άλλα υπογραμμίζουν τη θετική τους στάση απέναντι στην πρόταση, αλλά θεωρούν ότι δεν είναι επαρκής και έχει πολλές παραλείψεις, όσον αφορά τους κοινούς στόχους και ανησυχίες των εργαζομένων.

Στον αντίποδα βρίσκεται το «κουαρτέτο του διαβόλου» που αποτελείται από τις Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία, καθώς φάνηκε κάθετα αρνητικό από την πρώτη στιγμή που προτάθηκε το γαλλογερμανικό σχέδιο. Ο δεξιός Καγκελάριος της Αυστρίας έκανε σκληρές τοποθετήσεις επί του θέματος, υπογραμμίζοντας ότι τα χρήματα θα πρέπει να δοθούν σε μορφή δανείων. Έτσι το κουαρτέτο αυτό έχει θέσει αντιπρόταση, η οποία αποκλείει τη χρηματοδότηση και αναφέρεται σε μια οικονομική «βοήθεια» σε μορφή δανείων με «ευνοϊκούς» όρους. Οι «Frugals», όπως αυτοαποκαλούνται, φαίνονται ανένδοτοι και όπως μαρτυρεί το όνομά τους είναι υπέρμαχοι της πολιτικής της αυστηρής λιτότητας.

Οι ρόλοι είναι καθορισμένοι από την αρχή: Οι «καλοί», οι «κακοί» και οι άποροι του Νότου. Το μείζον ερώτημα είναι εάν σήμερα η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης θα καταφέρει να δείξει ότι η ΕΕ δεν είναι ένα παρωχημένο σχήμα, ότι έχει τη διάθεση για ευελιξία μπροστά στις νέες συνθήκες και θα στηρίξει τα κράτη που πλήγηκαν περισσότερο με αίσθημα αλληλεγγύης και αμοιβαίας ευθύνης και όχι λογιστικών αριθμών και σκληρών φιλελεύθερων πολιτικών.