Η επόμενη κυβέρνηση και η θέση των εργαζομένων

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Μια από τις πρώτες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης πρέπει να είναι η αποκατάσταση της θέσης των εργαζομένων.

Όχι μόνο η μείωση της ανεργίας και η επιστροφή των περικοπών που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά η εφαρμογή της Αρχής της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια, μετέτρεψαν την εργασία σε λάστιχο.

Πριν πέντε χρόνια τα ποσοστά της μερικής και της προσωρινής απασχόλησης ήταν χαμηλά, ενώ σήμερα ξεπερνούν μαζί το 30%. Μάλιστα με βάση στοιχεία το 92,9% των πιο πάνω εργαζομένων εξαναγκάζονται σε αυτή τη μορφή απασχόλησης, επειδή δεν βρίσκουν μόνιμη σταθερή απασχόληση.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας έφτασε το 10,9%, την ώρα που το 2012 ήταν μόλις 6,5%. Επίσης οι μισθοί έχουν μειωθεί πέραν του 20% κατά μέσο όρο, ενώ έχουν μειωθεί σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό τα ωφελήματα των εργαζομένων.

Ακόμη, η αγοραστική δύναμη των μισθών έχει κατρακυλήσει 20 χρόνια πίσω. Αντίθετα τα κέρδη βρίσκονται σε συνεχή ανοδική πορεία, κάτι που καταγράφεται και στο ρυθμό ανάπτυξης. Ωστόσο οι εργαζόμενοι -οι οποίοι πλήρωσαν το μεγαλύτερο βάρος της κρίσης- δεν παίρνουν τώρα αυτά που δικαιούνται.

Και ο λόγος είναι ότι έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό η θέση των εργαζομένων, που είναι δύσκολο έως ανέφικτο (ιδιαίτερα όπου δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις) να διεκδικήσουν αυτά που δικαιούνται.

Επιβάλλεται λοιπόν η αποκατάσταση της ισορροπίας, ώστε να γίνει πιο δίκαιη κατανομή του πλούτου. Η ΠΕΟ στα πλαίσια του 27ου Παγκύπριου Συνεδρίου της κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις, προς αυτή την κατεύθυνση.

Για παράδειγμα εισηγήθηκε τη θεσμοθέτηση μίνιμουμ όρων απασχόλησης, όπως κατώτατος μισθός πρόσληψης για όλα τα επαγγέλματα, 13ο μισθός, ρυθμίσεις για αποζημίωση για εργασία πέραν του κανονικού ωραρίου, καθορισμό υποχρεωτικών αργιών και τρόπο αποζημίωσής τους και αυτόματη αναπροσαρμογή μισθών με βάση την κίνηση του πληθωρισμού. Επίσης εισηγήθηκε την εισαγωγή νομοθετικών ρυθμίσεων που θα υποχρεώνουν τους εργοδότες να εφαρμόζουν τις συλλογικές συμβάσεις.

Ακόμη, η Ομοσπονδία κατέθεσε σειρά εισηγήσεων για ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, στήριξη των συνταξιούχων που η πλειοψηφία τους βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, στήριξη του ΤΚΑ κτλ.

Εισηγήσεις για ενίσχυση της θέσης των εργαζομένων κατέθεσαν κατά καιρούς και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ωστόσο η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρέμεινε πιστή μέχρι το τέλος στις νεοφιλελεύθερες επιλογές της με τα γνωστά αποτελέσματα: 244.000 ζουν στον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ 140 χιλιάδες ήδη βιώνουν σοβαρή υλική στέρηση. Αυτή λοιπόν είναι η μεγαλύτερη πρόκληση (στα κοινωνικά θέματα) για την επόμενη κυβέρνηση: Να επαναφέρει την ισορροπία στα εργασιακά.