Με το Εστία θα σωζόταν ο Συνεργατισμός;

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Στην Ερευνητική Επιτροπή για τα αίτια της κατάρρευσης του Συνεργατισμού αναδείχθηκαν πολλές και διαφορετικές πτυχές, τόσο για την περίοδο πριν το 2013 όσο και για τα πρόσφατα γεγονότα τα οποία οδήγησαν στη συμφωνία με την Ελληνική. Αναδείχθηκαν οι ατασθαλίες και τα κενά του παρελθόντος, οι ευθύνες για την περίοδο 2013-2018 που η Συνεργατική βρισκόταν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, ο ρόλος των Εποπτικών Αρχών κτλ. Σε γενικές γραμμές το τοπίο ξεκαθάρισε. Ωστόσο υπάρχει ένα βασανιστικό ερώτημα το οποίο παραμένει αναπάντητο: Ποια θα ήταν η τύχη του Συνεργατισμού εάν η κυβέρνηση εφάρμοζε το Σχέδιο Εστία από το 2016, αντί το 2019 που σκοπεύει να το εφαρμόσει;

Το ερώτημα είναι βασανιστικό για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι το χαρτοφυλάκιο του Συνεργατισμού περιελάμβανε κυρίως δάνεια των νοικοκυριών τα περισσότερα από τα οποία πληρούσαν τα κριτήρια του Εστία. Συνεπώς ο Συνεργατισμός μπορούσε να επωφεληθεί περισσότερο. Και ο δεύτερος λόγος είναι ότι, αφού δεν μπορούσαν να γίνουν γρήγορες εκποιήσεις πριν την πρόσφατη αλλαγή της νομοθεσίας, ο μοναδικός ίσως τρόπος για να αποφευχθεί ο μηδενισμός των εξασφαλίσεων από τις Εποπτικές Αρχές, ήταν η εφαρμογή ενός σχεδίου τύπου Εστία. Με τον τρόπο αυτό θα αναδιαρθρώνονταν μαζικά δάνεια και ενδεχομένως να διασκεδάζονταν και οι ανησυχίες των Εποπτικών Αρχών. Επίσης θα αποφεύγονταν και οι εκποιήσεις.

Ο Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, σε πρόσφατη συνεδρία στη Βουλή δήλωσε ότι είχε ενδείξεις για το κεφαλαιουχικό έλλειμμα της Συνεργατικής, πριν ξεκινήσει ο επιτόπιος έλεγχος από τη Φρανκφούρτη. Συνεπώς γνώριζε. Γιατί λοιπόν δεν ετοίμασε νωρίτερα το Σχέδιο Εστία; Οι δημοσιονομικές δυνατότητες υπήρχαν, αφού με βάση τα όσα δηλώνει καθημερινά ο Χ. Γεωργιάδης εδώ και τρία χρόνια υπάρχουν πλεονάσματα. Επίσης υπήρχαν δυνατότητες να εφαρμοστεί το Εστία, χωρίς να χρησιμοποιηθούν τα πλεονάσματα. Με βάση τους υπολογισμούς του ΥΠΟΙΚ το κόστος του Εστία ανέρχεται στα 33 εκατ. ευρώ.

Τα χρήματα αυτά μπορούσαν να βρεθούν από άλλες πηγές ή/και να διατηρηθεί για ακόμη 1-2 χρόνια ο φόρος ακινήτων, ο οποίος έφερνε στο κράτος 45 εκατ. ευρώ. Μάλιστα σε αυτό το σενάριο περίσσευαν και 12 εκατ. ευρώ. Εξάλλου το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της οικονομίας εδώ και χρόνια δεν είναι η ελάφρυνση των μεγαλοϊδιοκτητών (οι οποίοι επωφελήθηκαν περισσότερο από την κατάργηση του φόρου ακινήτων), αλλά η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η αποφυγή των εκποιήσεων πρώτης κατοικίας, που αφορούν κυρίως τις ευάλωτες ομάδες. Ποια θα ήταν η τύχη του Συνεργατισμού εάν η κυβέρνηση εφάρμοζε το Σχέδιο Εστία από το 2016; Μπορούσε να σωθεί ο Συνεργατισμός;

Και αν ναι, γιατί δεν το έπραξαν;