Οι μετανάστες που είναι τελικά πρόσφυγες

Της Άννας Μισιαούλη

Κάθε φορά που φθάνουν πρόσφυγες στην Κύπρο, στην ειδησεογραφία αναφέρονται ως μετανάστες, συνήθως με το επίθετο «άτυποι». Ίσως αυτό να συμβαίνει λόγω της αναγκαστικής ουσιαστικά μετανάστευσης εξαιτίας του εκτοπισμού τους λόγω συγκρούσεων, όπως συμβαίνει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Παρ’ όλ’ αυτά η χρήση του όρου «μετανάστες» υποβαθμίζει και μετατοπίζει την προσοχή από τις πραγματικές τους ανάγκες, όπως και τις νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν σε τέτοιες περιπτώσεις της χώρας στην οποία καταφθάνουν αλλά και της διεθνούς κοινότητας. Ένας πρόσφυγας δεν παύει από το να είναι πρόσφυγας επειδή η χώρα στην οποία καταφθάνει δεν τον αναγνωρίζει άμεσα ως τέτοιο και τον αποκαλεί «μετανάστη». Ένας άνθρωπος είναι πρόσφυγας εξαιτίας της έλλειψης προστασίας από τη χώρα καταγωγής του.

Οι πρόσφυγες ορίζονται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ως άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται εκτός της χώρας τους εξαιτίας φόβου δίωξης, σύρραξης, βίας ή άλλων καταστάσεων, συνεπώς χρειάζονται διεθνή προστασία. Αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες εξαιτίας ακριβώς των κινδύνων για τους ίδιους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ στις περιπτώσεις που τους αρνούνται άσυλο, ενδεχομένως η συνέπεια είναι θανάσιμη γι’ αυτούς.

Γι’ αυτό άλλωστε η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες διασαφηνίζει ότι το άτομο που πληροί τα κριτήρια για καθεστώς πρόσφυγα παραμένει πρόσφυγας και η μετάβασή του σε μια νέα χώρα με ενδεχόμενο να ζητήσει άσυλο δεν αναιρεί το γεγονός ότι αναγκάστηκε να μεταναστεύσει εξαιτίας απειλής των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του και της ζωής του.

Η χρήση οποιουδήποτε άλλου όρου αναφοράς σε πρόσφυγες δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αποπροσανατολίζει από τη νομική προστασία που χρειάζονται οι πρόσφυγες και μπορεί να οδηγήσει στην αποδυνάμωση της υποστήριξης της κοινής γνώμης σε αυτούς, όταν μάλιστα το χρειάζονται περισσότερο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Κύπρο με τις αναφορές σε ροές μεταναστών, ενώ μια ανάγνωση, πέρα από τις πρώτες γραμμές της είδησης, δείχνει τη χώρα προέλευσης που παραπέμπει και στους θανάσιμους κινδύνους που προσπάθησε να αποφύγει ο κάθε πρόσφυγας που μπαίνει σε μια βάρκα πληρώνοντας χιλιάδες με την ελπίδα να καταφέρει να σωθεί.

Είναι αυτές οι αναφορές που ενισχύουν τη ρατσιστική και διακριτική διάθεση που είδαμε να βγαίνει στην επιφάνεια σε διάφορες περιπτώσεις τελευταίως. Αυτό που ξεχνιέται είναι πως πέραν από τους αριθμούς που αναφέρονται να επιβαίνουν σε βάρκες, υπάρχουν άνθρωποι με πίσω τους μια ιστορία απώλειας και πόνου, αποχωρισμού και αβεβαιότητας και κυρίως άνθρωποι χωρίς επιλογές.

Αυτά αγνοεί και η επίσημη κυβερνητική θέση με αναφορές σε ροές μεταναστών που τείνουν να καταστήσουν το μεταναστευτικό σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα στην Κύπρο. Είναι ακριβώς η προσπάθεια μετατόπισης της ευθύνης και νομικής υποχρέωσης για παροχή προστασίας και δίκαιων διαδικασιών ασύλου, αλλά και αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από την πραγματική απειλή, προβάλλοντας ένα πλασματικό εχθρό.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy