Όταν σωπαίνουν στην ΕΕ

Του Δημήτρη Παλμύρη

Είχε μεγάλες έγνοιες η ΕΕ για το μακρινό Χονγκ Κονγκ και τις διαδηλώσεις που γίνονταν εκεί. Τόση έγνοια δεν είχε όταν ο ΟΗΕ κατάγγελλε την καταστολή των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία. Περασμένα ξεχασμένα όμως τα «γιλέκα». Τώρα βρήκαν ευκαιρία να χτυπήσουν έναν ανταγωνιστή, την Κίνα. Ποιος θα κάνει συγκρίσεις; Μέχρι που έρχεται η Καταλονία. Και τότε, όταν η ευρωπαϊκή καταστολή χτυπά ρέστα, η ΕΕ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας, της ευαισθησίας, της εξαγωγής δημοκρατίας, δεν βγάζει άχνα.

Τα γνωστά δηλαδή. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι έγνοιες τους είναι α λα καρτ. Είναι όμως σημαντικό να τα θυμόμαστε. Γιατί είναι εκεί που χάνουν τη δύναμή τους οι όμορφες λεξούλες, οι διακηρύξεις, οι οποίες παρουσιάζονται πως κινούν τα νήματα. Και απομένουν στο προσκήνιο μόνα τους, καθαρά και φωτισμένα τα συμφέροντα. Να μας θυμίζουν όλους, επίμονα και ανελέητα, πώς πραγματικά κινείται ο κόσμος.

Αυτό δεν σημαίνει πως είναι κακή η επίκληση στη δημοκρατία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Δεν μπορούν όμως αυτές οι λέξεις να σημαίνουν, όσα θα μπορούσαν να σημαίνουν όταν πίσω τους κρύβονται άλλες σκοπιμότητες. Και στις εξελίξεις ποιος θα παίξει τον καθοριστικό ρόλο; Οι πρακτικές σκοπιμότητες ή η δέσμευση των αρχόντων επί των διακηρύξεων;
Αυτά δεν είναι θεωρητικές συζητήσεις. Άλλωστε δεν είναι λίγοι οι προοδευτικοί άνθρωποι που την πάτησαν στηρίζοντας τις επεμβάσεις στη Λιβύη, τη Συρία και αλλού. Και το έκαναν αυτό, οι καλοπροαίρετοι, γιατί θεώρησαν πως προέχουν οι διακηρύξεις.

Ωστόσο αυτές ήταν εργαλείο στα χέρια κάποιων. Και έτσι με αυτά και με αυτά, αντί για δημοκρατία, ελευθερία και δικαιοσύνη, έφεραν σφαγές, βιασμούς, πρόσφυγες, μέχρι και σκλαβοπάζαρα. Γιατί ο στόχος ποτέ δεν ήταν τα πρώτα. Ακόμη και τώρα στην Καταλονία, όπως και σε όλες τις άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, το ζητούμενο είναι ο εντοπισμός των συμφερόντων που εκφράζονται. Όχι μόνο ποιος διακηρύσσει τι, αλλά ποιος εξυπηρετεί τι. Είναι για αυτό που συνθήματα περί «δημοκρατίας» και «ελευθερίας» καταλήγουν να ξυπνούν εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις στην Καταλονία και στο Χονγκ Κονγκ.

Έτσι ακόμη και οι όροι αυτοί έχουν εντελώς διαφορετική σημασία και γίνονται πολύ διαφορετικά εργαλεία όταν βρίσκονται στα χέρια της αστικής τάξης ή όταν εκφράζονται ως λαϊκές απαιτήσεις. Έτσι διαφορετικά θα υλοποιηθούν αυτές οι έννοιες στην κάθε περίπτωση.

Και φυσικά ποτέ δεν θα μπορέσουν να υλοποιηθούν στην καλύτερη δυνατή μορφή τους, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, εάν αφεθούν στα χέρια των αστών και των πολιτικών τους μηχανισμών όπως η ΕΕ. Γιατί αυτοί προχωράνε στους δικούς τους ρυθμούς και στο δικό τους μονοπάτι, δεσμευμένοι από την ιδιοκτησία τους και τα συμφέροντα που γεννά.