Quo vadis Κύπρος; Όταν ο εφιάλτης της διχοτόμησης κτυπά την πόρτα μας

Της Νίκης Κουλέρμου

Για την κρίσιμη φάση, ίσως την κρισιμότερη, που διέρχεται το Κυπριακό ακούμε μετ’ επιτάσεως αυτό τον καιρό και ιδιαίτερα μετά τις επαφές που είχε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, οι συνεργάτες του και ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ στη Νέα Υόρκη. Ακούσαμε για «παράθυρο ευκαιρίας που κλείνει», για «εθνικό τσουνάμι» που έρχεται, ενώ γνωρίζαμε πάντα, από την ιστορία του Κυπριακού, τους κινδύνους από τη στασιμότητα και το αδιέξοδο στο Κυπριακό. Ο εφιάλτης της διχοτόμησης κτυπά την πόρτα μας. Η πολιτική ηγεσία και πρώτιστα αυτοί που διαχειρίζονται το Κυπριακό, καλούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους έναντι της Ιστορίας. Πού πάμε; Πού οδηγείται η Κύπρος;

Στο πλαίσιο αυτό η «Κυριακάτικη Χαραυγή» υπέβαλε στους αρχηγούς πέντε κομμάτων δύο ερωτήσεις:

1. Αν το κόμμα σας διαφωνεί με τη λύση ΔΔΟ, γιατί δεν λέτε ευθέως στο λαό ότι αυτό οδηγεί αυτόματα στη διχοτόμηση και να αναλάβετε τις ευθύνες σας για την τουρκοποίηση της Κύπρου;

2. Πώς θα πρέπει να αντιδράσει η ε/κ πλευρά, αν ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν αναλάβει καμιά πρωτοβουλία για επανεκκίνηση των συνομιλιών μετά την έκθεση της κας Λουτ και παραπέμψει τις αποφάσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας μαζί με την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ;

---

Άντρος Κυπριανού, ΓΓ ΑΚΕΛ

«Εγκατάλειψη της ομοσπονδιακής λύσης
οδηγεί στη διχοτόμηση – απαρχή νέων δεινών για το νησί μας»

1. Αυτή η ερώτηση δεν μας αφορά. Το ΑΚΕΛ στηρίζει με συνέπεια τη λύση ομοσπονδίας όπως αυτή περιγράφεται στα κείμενα των Ηνωμένων Εθνών και στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Η δική μας απάντηση στο κάλπικο επιχείρημα ότι η ομοσπονδία θα τουρκοποιήσει την Κύπρο είναι σαφής. Η τουρκοποίηση μάς απειλεί όχι επειδή επιμένουμε σε ομοσπονδιακή λύση και στις προτάσεις που καταθέσαμε, αλλά μόνο αν επιχειρήσουμε να την εγκαταλείψουμε. Τυχόν εγκατάλειψη της ομοσπονδιακής λύσης θα μας οδηγήσει στη διχοτόμηση που θα είναι η απαρχή νέων δεινών για το νησί μας.
Η Τουρκία με συνέπεια εδώ και δεκαετίες αναπτύσσει πολιτικές που εμβαθύνουν την εξάρτηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας από την Άγκυρα και την αποδυναμώνουν. Προώθησε την οικονομική ενσωμάτωση των κατεχομένων μέσω χρηματοδοτήσεων στον κατασκευαστικό και τουριστικό τομέα και όχι μόνο. Επιδιώκει σταθερά παρέμβαση στα κατεχόμενα. Επιχειρεί να καλλιεργήσει τη θρησκεία ως μέσο άσκησης μεγαλύτερου ελέγχου στην κοινωνία. Μια μερίδα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα αντιστέκεται σε όλα αυτά. Όμως δεν θα αντέξει για πάντα μια μικρή κοινότητα να τα βάζει με την ισχυρή Τουρκία. Αν δεν το κατανοήσουν έγκαιρα αυτό η δεξιά και η ακροδεξιά στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και επιμένουν σε ανεδαφικές προσεγγίσεις, αυτή τη φορά θα πληγώσουν ανεπανόρθωτα την Κύπρο.
Οι κατά καιρούς απαιτήσεις της Τουρκίας για λύση δύο κρατών δυστυχώς δικαιώνουν τη θέση μας ότι δίχως ομοσπονδιακή λύση η Κύπρος θα τουρκοποιηθεί. Αντί ο κ. Αναστασιάδης να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα απομονώνουν τις διχοτομικές θέσεις της Τουρκίας και θα ενισχύουν την πλευρά μας, μας αφήνει εκτεθειμένους με την απραξία, τις αντιφάσεις και τις παλινωδίες του. Αντί ο κ. Αναστασιάδης να εντείνει τις επαφές του με τη διεθνή κοινότητα και με τη μερίδα της τουρκοκυπριακής κοινότητας που λέει ότι θέλει να εργαστεί για τη λύση του Κυπριακού, ασχολείται με οτιδήποτε άλλο και αναλώνεται σε επικοινωνιακά σόου.
Τέλος, θα είχε ενδιαφέρον όσοι διαφωνούν με τη λύση ΔΔΟ να μας πουν όχι ότι διαφωνούν, αλλά τι προτείνουν. Τι ρεαλιστικό και βιώσιμο προτείνουν.

2. Πρόκειται για μια υποθετική ερώτηση που θεωρώ ότι δεν μπορεί κανείς να απαντήσει. Αυτό που θα πρέπει να πράξει η πλευρά μας είναι να αναλάβει πρωτοβουλίες και να πείσει ότι επιβάλλεται η άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων.

---

Αβέρωφ Νεοφύτου, πρόεδρος ΔΗΣΥ

«Το ταξίμ δεν θα επιτρέψουμε να γίνει
το λάβαρο του κυπριακού ελληνισμού»

1. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν θα παρεκκλίνει ούτε ίντσα από την παρακαταθήκη του Γλαύκου Κληρίδη και δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση στα πλαίσια της ΔΔΟ. Μένουμε πιστοί συνεχιστές στην Κληριδική σχολή σκέψης, με ρεαλισμό και πραγματισμό.
Παραμένουμε στοχοπροσηλωμένοι στην επανεκκίνηση του διαλόγου το ταχύτερο δυνατό στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και των ψηφισμάτων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του πλαισίου Γκουτέρες που αποτελεί πλέον μια διαπραγματευτική κατάκτησή μας.
Δεν θα παραμένουμε θεατές στη διχοτόμηση, και το ταξίμ δεν θα επιτρέψουμε να γίνει το λάβαρο του κυπριακού ελληνισμού εν έτει 2018. Όσοι νιώθουν ενδεχομένως ανακούφιση από έναν πιθανό απεγκλωβισμό μας από τη ΔΔΟ συντάσσονται, άθελά τους μάλλον, με τον τουρκικό σχεδιασμό εκμετάλλευσης του στάτους κβο που ευνοεί ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο τουρκικό προτεκτοράτο με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

2. Έχει διαμορφωθεί ένα πλέγμα συγκυριών που θεωρούμε ότι είναι θετικές για την πλευρά μας. Οι συγκυρίες αυτές δεν είναι θετικές για την Τουρκία και για αυτό δεν επιθυμούν την έναρξη του διαλόγου. Εμείς πρέπει να επιμείνουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας ώστε να επαναρχίσει ο διάλογος.
Παράλληλα η Κύπρος εντείνει την πολυδιάστατη διπλωματία της σε ένα παγκόσμιο επίπεδο, με ΕΕ, Ισραήλ, ΗΠΑ και με όλες τις χώρες που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, για να καταστήσει την Κυπριακή Δημοκρατία ως έναν αξιόπιστο διεθνή παίκτη χωρίς κρυφή ατζέντα.
Έτσι εκτός από τις ενέργειες, που γίνονται και θα γίνουν και που συνδέονται άμεσα με το Κυπριακό, είναι και μέσα και από την αναβάθμιση του γεωστρατηγικού μας ρόλου και τις διεθνείς συνέργειες που οι θετικές συνέπειες θα φτάσουν και στο Κυπριακό.
Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια. Ο στόχος είναι εθνικός και πρέπει όλες οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου να συμπαρασταθούν υπεύθυνα.

---

Νικόλας Παπαδόπουλος, πρόεδρος ΔΗΚΟ

«Υπέρ της ΔΔΟ, με σωστό περιεχόμενο»

1. Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι υπέρ της ΔΔΟ με το σωστό περιεχόμενο. Το περιεχόμενο έχει σημασία. Για παράδειγμα, ΔΔΟ ήταν και το Σχέδιο Ανάν, αλλά λόγω περιεχομένου απορρίφθηκε από όλα τα κόμματα πλην του ΔΗΣΥ και από το 76% των Ελληνοκυπρίων.

1. 2. Αναφέρεστε σε ένα ενδεχόμενο το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί από το Εθνικό Συμβούλιο και ως εκ τούτου θα καταθέσω τις εισηγήσεις μου πρώτα εντός του Σώματος αυτού.

---

Μαρίνος Σιζόπουλος, πρόεδρος ΕΔΕΚ

Σε αντίθεση με την ιδεολογία της ΕΔΕΚ
μερικές από τις πρόνοιες της ΔΔΟ

1. Η ερώτηση στηρίζεται στο αυθαίρετο συμπέρασμα πως όποιος διαφωνεί με τη ΔΔΟ προωθεί τη διχοτόμηση άρα και την τουρκοποίηση της Κύπρου. Λογικά το ερώτημα αυτό έπρεπε να απευθυνθεί σ’ αυτούς που υποστηρίζουν τη λύση της ΔΔΟ και επικαλούνται το πιο πάνω συμπέρασμα, αλλά το 2004 καταψήφισαν το σχέδιο Ανάν στο οποίο παρουσιαζόταν η ολοκληρωμένη μορφή της ΔΔΟ. Η στάση τους αυτή οδήγησε στην τουρκοποίηση της πατρίδας μας;
Ο γεωγραφικός διαχωρισμός του λαού στη βάση εθνοτικής ή θρησκευτικής προέλευσης, η εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσίας, η παραβίαση της αρχής ένας άνθρωπος μία ψήφος, η κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μόνο μερικές από τις πρόνοιες της ΔΔΟ, οι οποίες έρχονται σε άμεση σύγκρουση και αντίθεση με την ιδεολογία και πολιτική αρχή ενός σοσιαλιστικού κόμματος όπως η ΕΔΕΚ.
Εξάλλου, σύμφωνα με τη γνώμη νομικών και συνταγματολόγων η ΔΔΟ αποτελεί τη χειρότερη μορφή νομιμοποιημένης διχοτόμησης και θα αποτελέσει το προστάδιο για την τουρκοποίηση.
Θυμίζω ότι η ΕΔΕΚ αγωνίστηκε ενάντια στην ιμπεριαλιστική συνωμοσία σε βάρος της πατρίδας μας όταν κάποιοι ήσαν συνοδοιπόροι και κάποιοι άλλοι επιτήδειοι ουδέτεροι. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και μετά το 1974 η ΕΔΕΚ συνεχίζει να αγωνίζεται για να αποτρέψει την εφαρμογή – υλοποίηση των τουρκικών επεκτατικών σχεδίων.

2. Επειδή αυτό αποτελεί ένα υπαρκτό σενάριο την κατάληξη του οποίου δεν είναι εύκολο να προσδιορίσεις με ακρίβεια, απαιτείται η κυβέρνηση να προχωρήσει σε προληπτικές ενέργειες όπως:
Κατάθεση αιτήματος για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για να συζητήσει την ουσία του Κυπριακού, δηλ. την εισβολή και την κατοχή και την κατάργηση των αναχρονιστικών Συνθηκών Εγγυήσεως και Συμμαχίας.
Αξιοποίηση των νέων ενεργειακών δεδομένων στην Ανατολική Μεσόγειο και την ενίσχυση των τριμερών συνεργασιών με την εμπλοκή και άλλων ισχυρών χωρών-μελών της Ε.Ε. και όχι μόνο.
Τέλος, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα πλείστα σημεία του πλαισίου του ΓΓ βρίσκονται σε αντίθεση με τις αποφάσεις, τα ψηφίσματα και τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ.

---

Γιώργος Λιλλήκας, πρόεδρος Συμμαχίας Πολιτών

«Στη διχοτόμηση και στην τουρκοποίηση οδηγεί η ΔΔΟ»

1. Εγώ θα έλεγα ότι στη διχοτόμηση και στην τουρκοποίηση οδηγεί η ΔΔΟ και ευθύνες πρέπει να αναζητηθούν από τους υποστηρικτές της.
Τι είναι η διχοτόμηση; Διχοτόμηση για μένα είναι οι δύο κοινότητες να ζουν χωριστά, να έχουν χωριστά οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα και να υπάρχουν περιορισμοί και ακρωτηριασμός των πολιτικών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει της εθνικής καταγωγής των Κύπριων πολιτών.
Τι έχει συμφωνηθεί μέχρι σήμερα; Ότι το ψευδοκράτος και οι έποικοι, που είναι δεδομένα που δημιούργησε η εισβολή και κατοχή, θα νομιμοποιηθούν. Συμφωνήθηκε ότι τα δύο συνιστώντα κράτη θα μπορούν να κάνουν χωριστές συμφωνίες χρηματοδότησης, χωριστές τουριστικές και εμπορικές συμφωνίες. Το κάθε συνιστών κράτος θα καθορίζει τον δικό του εταιρικό φόρο και τον δικό του φόρο εισοδήματος. Θα έχουμε χωριστό ΓεΣΥ και χωριστό Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων; Ερωτώ: με διχοτομημένη την οικονομία και χωριστά οικονομικά συμφέροντα θα οδηγηθούμε με μια τέτοια λύση σε επανένωση ή σε ένα συγκρουσιακό ανταγωνισμό;
Συμφωνήθηκε ότι το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος θα μπορεί να θέτει περιορισμούς για την απόκτηση περιουσίας ή κατοικίας για όσους Ελληνοκύπριους αποφασίσουν ή ζητήσουν να εγκατασταθούν στην περιοχή που θα είναι υπό τον έλεγχό του. Συμφωνήθηκε ακόμη ότι οι Ελληνοκύπριοι που θα εγκατασταθούν στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος δεν θα απολαμβάνουν τις πολιτικές δημοκρατικές ελευθερίες του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, ενώ οι πολίτες άλλων ευρωπαϊκών κρατών που θα εγκατασταθούν στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος θα απολαμβάνουν αυτές τις ελευθερίες. Συμφωνήθηκε, ακόμα, ότι τα δύο συνιστώντα κράτη θα έχουν χωριστή εσωτερική ιθαγένεια και στο μεν τουρκοκυπριακό κράτος μια γλώσσα θα είναι η επίσημη, η Τουρκική και στο ελληνοκυπριακό η Ελληνική. Πώς θα βοηθηθεί η επανένωση όταν ένας άνθρωπος που ανήκει στη μια κοινότητα για να εγκατασταθεί στο κράτος της άλλης κοινότητας θα πρέπει να γνωρίζει τη γλώσσα της, αλλιώς δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί από τις διαφορετικές υπηρεσίες;
Με αυτά τα δεδομένα η μέχρι τώρα συμφωνημένη ΔΔΟ οδηγεί στην επανένωση ή σε συγκεκαλυμμένη διχοτόμηση; Επειδή απορρίπτω τη διχοτόμηση συγκεκαλυμμένη ή μη, απορρίπτω τη ΔΔΟ.
2. Επανάληψη των συνομιλιών χωρίς κατάλληλη προετοιμασία θα μας οδηγήσει στο ίδιο δίλημμα που είχαμε και στη Γενεύη και στο Κραν Μοντανά: ή να ικανοποιήσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις και να έχουμε λύση τουρκικών προδιαγραφών ή να τις απορρίψουμε και να έχουμε αδιέξοδο. Δίλημμα που εξυπηρετεί και στις δύο επιλογές την Τουρκία.
Αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα και στον τομέα της ασφάλειας και σε πολιτικό επίπεδο, αφού θα είναι ωσάν και τα Η.Ε. κρίνουν ότι το Κυπριακό είναι μη επιλύσιμο πρόβλημα ή έχει επιλυθεί με στάτους κβο. Γι’ αυτό πρέπει να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Εκείνο που πρέπει να γίνει είναι μια ρεαλιστική και ειλικρινής αξιολόγηση της μέχρι τώρα πορείας του Κυπριακού, μια αντικειμενική και χωρίς ψευδαισθήσεις εκτίμηση των στόχων της Τουρκίας, να μελετηθούν οι επιλογές που έχουμε, να καθορίσουμε τους στόχους που θέλουμε να πετύχουμε μέσα από τη λύση του Κυπριακού και να χαράξουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την επίτευξή τους.

---

 

 

Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις επανέναρξης των συνομιλιών

Στη διαπίστωση ότι δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό θα προβεί στην έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Όπως μετέδωσε από τη Νέα Υόρκη ο ανταποκριτής του Άστρα, Πανίκος Παναγιώτου, για το λόγο αυτό δεν θα πραγματοποιηθεί νέα περιοδεία της Τζέιν Χολ Λουτ στην περιοχή. Στην έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Γ.Γ. θα επισημαίνει την απουσία προϋποθέσεων, ωστόσο δεν θα κλείνει το παράθυρο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και δεν θα αποδίδει ευθύνες, μετέδωσε ο Π. Παναγιώτου.
Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, από τη Νέα Υόρκη, σειρά διαβουλεύσεων έλαβαν χώρα αυτή την εβδομάδα στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών με στόχο την προετοιμασία της έκθεσης του Γ.Γ. του ΟΗΕ για τις καλές του υπηρεσίες στο Κυπριακό, συμπεριλαμβανομένης και της αποστολής της Τζέιν Χολ Λουτ. Η έκθεση ως γνωστόν θα επιδοθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας μέχρι τις 15 Οκτωβρίου.
Στις συσκέψεις συμμετείχαν επίσης η βοηθός Γενική Γραμματέας για Πολιτικές Υποθέσεις Ροσμαρί ΝτιΚάρλο και η ειδική αντιπρόσωπος του Γ.Γ. στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.
Όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, στη διάρκεια της παραμονής της στη Νέα Υόρκη, η κ. Σπέχαρ συναντήθηκε και με τους μονίμους αντιπροσώπους των 5 μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και πρέσβεις και αντιπροσώπους των εμπλεκομένων πλευρών. Αναμενόταν να αναχωρήσει το Σαββατοκύριακο για την Κύπρο.
Η συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας έχει οριστεί για τις 30 Οκτωβρίου.
Στο μεταξύ, με δηλώσεις τους στον Άστρα, Νίκος Ρολάνδης, Μιχάλης Παπαπέτρου και Χρίστος Πουργουρίδης εξέφρασαν ανησυχία για τη στασιμότητα στο Κυπριακό, αλλά και για τους χειρισμούς του Προέδρου, επισημαίνοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Ίσως βρισκόμαστε μπροστά στην τελευταία ευκαιρία για λύση του Κυπριακού, διότι μετά από σχεδόν μισό αιώνα τα πράγματα και επί του εδάφους διαφοροποιήθηκαν άρδην, εκτίμησε στον Άστρα ο πρώην ΥΠΕΞ Νίκος Ρολάνδης.
Τόνισε την ανάγκη να συνομιλήσουν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων, διαφορετικά, όπως είπε, το Κυπριακό έχει τελειώσει.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα μετατρέψει τη μισή Κύπρο σε Σιγκαπούρη και θα μείνει στην ιστορία ως ο πρόεδρος της διχοτόμησης, εκτίμησε ο πρώην κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ Χρίστος Πουργουρίδης. Μιλώντας στον Άστρα εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει καμία πολιτική από πλευράς του Προέδρου Αναστασιάδη για λύση του Κυπριακού.
Τον κίνδυνο για λύση δύο κρατών επισήμανε ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Μιχάλης Παπαπέτρου, σημειώνοντας ότι το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση μιλά με μισόλογα για τη λύση διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, ενώ υπάρχουν και πληροφορίες ότι ο Πρόεδρος καλούσε στο Προεδρικό διάφορους παράγοντες, ζητώντας την άποψή τους για τη λύση δύο κρατών. Οι ίδιες πληροφορίες, πρόσθεσε, λένε ότι πρότεινε αυτή τη λύση και προς την Τουρκία, αλλά η κυβέρνηση δεν διέψευσε ποτέ αυτές τις πληροφορίες.