Tα άνθη… του κακού

Της

Ανθής Ερμογένους

 

-Τι έχει η ουρά σου, της είπε, τι την έκανες; Γιατί γύρισες κολοβή;

Και τότε εκείνη για να δικαιολογηθεί τούς απάντησε:

-Δεν ξέρετε; Η καινούργια μόδα, λέει πως πρέπει να είναι κοντές οι ουρές. Έτσι γινόμαστε πιο όμορφοι. Δεν βλέπετε εμένα πόσο όμορφη και κομψή έγινα; Τι καθόσαστε λοιπόν, κόψτε κι εσείς τις ουρές σας.

Αλλά ποιος την πίστεψε. Ήξεραν όλοι πως την ουρά της την είχε κόψει η παγίδα.

Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

 

Δεν ξέρω αν ο Πανίκος Χρυσάνθου και ο Νιαζί είχαν συναίσθηση της άρτιας αλληγορίας του διαλόγου με τον οποίον έκλεισαν το ντοκιμαντέρ «Το τείχος μας». Η σκυλίτσα με το κομμένο μέρος της ομαλοποιεί το τραύμα, με πλάνες που την απομακρύνουν από την έγκυρη εξήγηση. Με μπουρδολογία που γεμίζει τα κενά μέσα μας. Που δεν θέλει να ασχημονεί για τη σημερινή κατάσταση. Για να την καταπιούμε, να την δεχτούμε τελεσιγραφικά.

Μοιάζει με σημειολογία της πεισιθάνατης πολιτικής εμπειρίας που πατρονάρεται. Του διαχωρισμού μας, από το άλλο μέρος μας. Του βορρά και του νότου μας. Που κάνει ένα βολικό νοικοκύρεμα της ιστορίας. Χρησιμοποιώντας όλα τα εφευρήματα της αποδοχής του διαχωρισμού.

Οι άνθρωποι, ωστόσο, δομούν τις σχέσεις τους μέσα από την ερμηνεία και την κατανόηση των πράξεων του Άλλου. Φορείς και δέκτες του ίδιου γεγονότος.

Και κάπου μέσα στο ντοκιμαντέρ, ένας αυτόφωτος έρωτας γίνεται πιο περιεκτικός από όλες τις πραγματικότητες. Ο Χασάν κι η Χαμπού με τον ανατριχιαστικό έρωτά τους αποκλίνουν από τα απροσπέλαστα πλαίσια αναφοράς που κατασκευάζουν ένοχους και φοβίες. Διαψεύδουν ως το τέλος τους ένα μίσος που ως τώρα λειτουργεί αυτόματα.

Έρωτας που δεν χρειαζόταν να ανοίξει λεξικό.

Βοσκός στα κοπάδια του πατέρα της. Ερωτεύονται, κλέβονται, δημιουργούν θερμό επεισόδιο. Έρχονται, την παίρνουν πίσω οι δικοί της. Την ξανακλέβει. Επεμβαίνουν στρατός και πολιτικοί. Οι δικοί της ζητούν επέμβαση του Μακαρίου. Ο Μακάριος σε μια σολομώντεια αντιστροφή απαντά… δεν θα φτωχύνει ο Χριστός, δεν θα πλουτίσει ο Αλλάχ με μια γυναίκα.

Σπίτι κρέμονταν εικόνες της Παναγιάς. «Ο καθένας, ό,τι πιστεύκει πιστεύκει», της έλεγε. Σεβασμός.

Έφυγε μαζί του στην άκρη της Κύπρου. Κόντρα στις πολιτικές βιαιότητες, γίνονται αντιρρησίες σε όλα τα αυταρχικά χαρακτηριστικά της εισβολής. Τα ανθρώπινα αρχέτυπα του έρωτα καπελώνουν το άμορφο για τον Χασάν πολιτικό τέρας.

Το τέλος τους είναι ποίημα. Το τέλος τους τεκμαίρει το βάθος. Το τέλος τους εμπόδισε το τέλος.

Η Χαμπού πέθαινε. «Πού θέλεις να θαφτείς;» πρόλαβε να την ρωτήσει. «Δίπλα σου και στο θάνατο, μόνο κάνε μου χριστιανική κηδεία». 2007. Η εκκλησία αρνήθηκε να την θάψει στο κοιμητήριο. Ο Χασάν χαράσσει και φράσσει ένα τετράγωνο έξω από το κοιμητήριο το μουσουλμανικό. Να μην την βάλει εκεί που δεν θα ήθελε. Έβαλε πάνω στον τάφο σταυρό. 2014, πεθαίνει ο Χασάν και θάβεται ακριβώς δίπλα της, έτσι ζήτησε. Στον τάφο του η μουσουλμανική πέτρα. Μετέφεραν ως στο θάνατο την αχώριστη συζυγική τους κλίνη. Στη μέση τους, ζήτησε και μπήκε η κυπριακή σημαία. Υπερασπιζόμενοι το περιεχόμενο της ιστορίας τους. Εξιλεωτικό φινάλε. Και αυτό είναι ό,τι πιο αρμονικό μπορούσε να γίνει.

Μια ιστορία που θυμίζει πως η ουρά μας δεν είναι κομμένη, αλλά στα σκέλια μας.

Το ντοκιμαντέρ «Το τείχος μας»/«Our wall»:

www.youtube.com/watch?v=ROhseUiuZrM