Το χρέος μας απέναντι στην ιστορία

Της Κάλιας Ανδρέου

«Τράβηξε μια τελευταία ρουφηξιά, πέταξε το τσιγάρο του και σηκώθηκε. Τ’ αποφάσισε. Αν είναι και τον περιμένουν, ας μην το βάλει στα πόδια. Να ξεκαθαρίσει το ζήτημα, σαν άντρας με άντρες. Καβαλίκεψε το ποδήλατο και πήρε τον κατήφορο…», Γ.Φ. Πιερίδης ,«Σκληρά Χρόνια» -διήγημα «Άουτο ντα φε».

Τέτοιες μέρες είναι που στο μυαλό μου έρχονται αυτές οι λέξεις από τον Γ. Φ. Πιερίδη, που θέλησε να καταγράψει σε ένα από τα διηγήματά του, τη δολοφονία του Μένοικου το 1958, όταν στην αυλή της εκκλησίας του Λευκόνοικου, μασκοφόροι του Γρίβα τον λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου…

Αφορμή γι΄αυτή τη σκέψη, στάθηκαν τα 60 χρόνια από τότε, που χιλιάδες αριστεροί εργαζόμενοι και ακτιβιστές παρευρέθηκαν μαζικά στην κηδεία του Μιχάλη Πέτρου, ο οποίος δολοφονήθηκε επίσης από μασκοφόρους της ΕΟΚΑ στις 21 Ιανουαρίου του 1958, την ίδια μέρα που δολοφόνησαν και τον Ηλία Τοφαρή στην Κώμα του Γιαλού.

Εκείνη η μέρα της 22ης Ιανουαρίου του 1958, όταν πλήθος κόσμου χύθηκε στους δρόμους για να δώσει το μήνυμα ότι είναι εκεί και τίποτα δεν πρόκειται να τους γονατίσει, μοιάζει με τη μέρα που ο Μένοικος, δεν δίστασε να τα βάλει με τους «ψευτόμαγκες» του Γρίβα, που ενώ ήξερε ότι ήταν πολλοί και ένοπλοι, δεν το έβαλε στα πόδια.

Θα μπορούσε να πει κανείς, ότι οι λέξεις που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο Γ. Φ. Πιερίδης για να καταγράψει την τελευταία στιγμή πριν από τη δολοφονία του Μένοικου, κωδικοποιούν την κάθε πράξη αντίστασης της αριστεράς, απέναντι στην τρομοκρατία και στον εκφοβισμό που ήθελαν και θέλουν να περάσουν οι μασκοφόροι και οι απόγονοί τους.

Εκφραστικό της σύγκρουσης με την εθνικιστική αφήγηση, είναι το ποίημα του Λιασίδη, το «Σε γνωρίζω αγάπη», σαν απάντηση στον εθνικό ύμνο αυτών, που δειλά και ανήθικα, δολοφονούσαν στο όνομα των ιερών κοκάλων και των σπαθιών. Ο Λιασίδης έρχεται να αντικαταστήσει αυτή την «εξουσιομανία» -μέσω της καταναγκαστικής επιβολής της- απομυθοποιώντας τις ιερές λέξεις της τότε δουλοπρέπειας, όπως η «μάνα» και η «πατρίδα».

Η κυπριακή αριστερά, είναι δημιούργημα μιας συλλογικής σοφίας που μέσα από τους διαχρονικούς της αγώνες εκφράζει πλέον την κυπριακή συνείδηση. Είναι γι΄αυτούς τους αγώνες της που μέχρι και σήμερα περιμένει μια έστω απολογία από αυτούς που την καταδίωκαν με κάθε μέσο.

Ο εθνικιστικός οχετός που αμολήθηκε ενάντια στην αριστερά το 2011 ήταν χαρακτηριστικό της προσπάθειας δαιμονοποίησης και αποδόμησής της. Ήταν μια άθλια και συγκροτημένη επίθεση από τη δεξιά και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, που είχε ως στόχο να απαλλάξει τις τράπεζες από τις ευθύνες τους στοχοποιώντας με χυδαίες πρακτικές πρόσωπα και ομάδες, μετατοπίζοντας ευθύνες και δημιουργώντας ένα εμφυλιοπολεμικό κλίμα στη δημόσια σφαίρα.

Όμως, η ε/κ αριστερά για άλλη μια φορά δεν υποτάχθηκε, αντιστάθηκε στον ηγεμονικό λόγο που ήθελε να την απορροφήσει και σήμερα, σαν μέρος της ιστορικής συνείδησης, έχουμε χρέος να στηρίξουμε τα θεμέλια που κτίστηκαν με τόσους αγώνες.