Hovnan Chakirian:  «Ξεχνούν τι κόλαση μπορεί να φέρει ο ναζισμός»

Ενας βετεράνος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ξετυλίγει μνήμες

•  Ώσπου ζούμε, θα πολεμούμε για να μην υπάρξει ξανά ο φασισμός!
• Δυστυχώς η φτώχεια μάς ανάγκασε να πάμε στον πόλεμο
• Είχα συμφωνήσει με τους υπευθύνους το ένα σελίνι να το παίρνει η οικογένειά μου
• Ήμασταν 300 Κύπριοι και μας είχαν χωρίσει σε διαφορετικά μέρη της Ιταλίας

 

Πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ακόμη κουβαλά τις μνήμες της χειρότερης κτηνωδίας που έζησε η ανθρωπότητα. Απορεί πώς ο κόσμος ξέχασε την ιστορία και τα φρικαλέα γεγονότα και πώς σήμερα στηρίζει το ναζισμό.

Ο Αρμένιος Hovnan Chakirian, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο σε ηλικία 6 μηνών, μοιράζεται μαζί μας αναμνήσεις από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τονίζει ότι δυστυχώς όσο περνούν τα χρόνια ξεχνούν την υπόθεση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ξεχνούν την ιστορία και τα γεγονότα. Ξεχνούν τι κόλαση μπορεί να φέρει ο ναζισμός.

 

Της Γιώτας Δημητρίου

 

Πώς βρέθηκες να πολεμάς στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Ήμουν πρόσφυγας, οι γονείς μου ήταν από τη Μικρά Ασία και είχαν πάει στην Ελλάδα, όπου εκεί γεννήθηκα κι εγώ. Όταν ήμουν έξι μηνών, το 1928, ήρθαμε στην Κύπρο με τη μητέρα μου, αφού ο πατέρας μου είχε πεθάνει. Οι συνθήκες εκείνο τον καιρό ήταν άθλιες και αρκετοί Αρμένιοι έρχονταν στην Κύπρο. Υπήρχε φτώχεια, δυστυχία. Στα 16 μου αναγκάστηκα να γραφτώ στο στρατό, για να πάω να πολεμήσω, αφού όποιος κατατασσόταν στο στρατό πληρωνόταν δυόμισι σελίνια τη βδομάδα. Έτσι ο φτωχός ο κόσμος αναγκαζόταν να στρατεύεται για να βοηθάει οικονομικά τις οικογένειές του. Θυμάμαι είχα συμφωνήσει, με τους υπευθύνους εκεί στο στρατό, το ένα σελίνι να το παίρνει η οικογένειά μου, το ένα σελίνι εγώ για το φαγητό κ.τ.λ. και το μισό σελίνι να μένει ως αποταμίευση, για να μπορώ να το πάρω όταν θα αποστρατευόμουν.

Θυμάμαι μας πήραν στο στρατό στα Πολεμίδια, όπου μας εκπαίδευσαν για τρεις μήνες και μετά μας οδήγησαν στην Ιταλία. Ήταν μόλις ξεκίνησε η δεύτερη απόβαση στη Νορμανδία.

 

Τότε, στα 16 σου, εκείνη την εποχή, ήσουν ενημερωμένος για το πολεμικό και πολιτικό πλαίσιο της όλης κατάστασης;

Φυσικά! Γνωρίζαμε,  διότι από την κούνια μας, από γεννησιμιού μας, ήμασταν Προοδευτικοί, Αριστεροί! Γι’ αυτό και στον πόλεμο βρήκαμε πολλούς του Αριστερού Κινήματος, οι οποίοι μας αγκάλιασαν, είχαμε κοινή αντίληψη και ιδεολογία.

 

Πόσοι Κύπριοι ήσασταν τότε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ιταλία, αν θυμάσαι;

Ήμασταν 300 Κύπριοι και μας είχαν χωρίσει σε διαφορετικά μέρη της Ιταλίας. Εγώ είχα πάει στη Σενιγκάλια και μετά μας πήραν στη Σάντα Μαρία Α Βίκο και μετά στη Νάπολι, στο Μόντε Μαρτσιάνο, μας άλλαζαν συχνά τοποθεσίες.

 

Κάποιοι από τους 300 πέθαναν στον πόλεμο;

Φυσικά, κάποιοι από τους 300 πέθαναν, θάφτηκαν στην Ιταλία και πρέπει να πω ότι τους τίμησαν οι Βρετανοί.

 

Αλήθεια, τι θυμάσαι πιο έντονα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Το πώς γινόταν η υποχώρηση των Γερμανών. Από εκεί που έφευγαν δεν άφηναν ούτε ένα κομμάτι σίδερο, τα μάζευαν όλα για να κάνουν πολεμοφόδια! Εμείς είχαμε εντολή να μην αφήναμε πίσω μας σημάδια από την παρουσία μας.

 

Οι Ιταλοί πώς βίωναν τον πόλεμο;

Να σου αναφέρω ότι υπήρχαν οι φασίστες Ιταλοί οι οποίοι έμεναν στην πόλη, ενώ οι υπόλοιποι που πολεμούσαν τον φασισμό ήταν μαζί μας στα βουνά και στην ύπαιθρο. Πρέπει να σου πω επίσης ότι το 90% αυτών που πολεμούσαν δεν ήταν απλώς Αριστεροί και Προοδευτικοί αλλά κομμουνιστές. Μάλιστα, τραγουδούσαμε μαζί ένα γνωστό ιταλικό τραγούδι με θέμα τη ρωσική σημαία.

 

Σκεφτόσουν ότι ίσως να πέθαινες εκεί στην Ιταλία;

Φυσικά! Δεν ήξερε κανένας τι θα συμβεί. Δεν ξέραμε καν αν θα ηττηθεί ο φασισμός!

 

Πώς είναι για ένα παιδί 16 ετών να βρίσκεται σε έναν τόσο φρικαλέο πόλεμο;

Δυστυχώς, η φτώχεια μάς ανάγκασε να πάμε στον πόλεμο, ήταν οι συνθήκες τέτοιες. Δεν σου κρύβω πως τα λεφτά ήταν ο λόγος που βρίσκαμε τη δύναμη να πάμε στον πόλεμο, αφού με εκείνο τον μισθό θα βοηθούσαμε την οικογένειά μας. Κλείσαμε τα μάτια μας και πήγαμε… Για ένα χρόνο ήμουν στην Ιταλία. Είδαμε απίστευτη δυστυχία. Ο κόσμος ερχόταν σε εμάς που ήμασταν στρατιώτες και μας ζητούσαν να τους δώσουμε κάτι για να φάνε. Εμείς είχαμε λεφτά, πληρωνόμασταν απ’ τον αγγλικό στρατό και στέλναμε και στους δικούς μας στην Κύπρο.

 

Με το τέλος του πολέμου όσοι επιζήσατε επιστρέψατε πίσω στην Κύπρο;

Όχι! Είχαμε κάποιες περιπτώσεις, νομίζω πέντε, που αγάπησαν Ιταλίδες και έμειναν εκεί στην Ιταλία. Αλλά, οι υπόλοιποι επιστρέψαμε στην Κύπρο πριν τελειώσει ο πόλεμος. Μας έφεραν πίσω και μας είπαν ότι θα μας έπαιρναν στην Ιαπωνία. Εμείς φέραμε αντίσταση. Δεν θέλαμε να πάμε στην Ιαπωνία. Τότε μας έφεραν κάποιους ξένους στρατιώτες μισθοφόρους για να μας πυροβολήσουν για την αντίστασή μας αυτή. Θυμάμαι βγήκε μπροστά κάποιος Τάκης Κυθρεώτης και είπε «δεν θα πάμε» και τον πυροβόλησαν.

 

Ποιοι;

Οι Βρετανοί στρατιώτες που μας ήθελαν να συνεχίσουμε να πολεμάμε! Αλλά εμείς είχαμε έρθει πίσω στην πατρίδα μας μετά από ενάμιση χρόνο, δεν θέλαμε να πάμε πίσω στον πόλεμο και μάλιστα στην πολύ μακρινή Ιαπωνία! Τελικά δεχθήκαμε, αφού κινδύνευε η ζωή μας αν συνεχίζαμε να αρνιόμαστε. Αποβιβαστήκαμε και τελικά μάς πήραν στην Αίγυπτο, για να είμαστε σε επιφυλακή. Ήμασταν εκεί για έξι μήνες, εκεί φυσικά δεν είχε πόλεμο. Τελικά δεν χρειάστηκε να πάμε στην Ιαπωνία, μετά από έξι μήνες μας έφεραν πίσω στην Κύπρο, είχε τελειώσει οριστικά ο Β’ Παγκόσμιος.

 

Φανταζόσουν τότε, ότι μετά από πολλά χρόνια, θα είχαμε ανθρώπους που θα ήταν ακόμα ναζιστές;

Όχι! Αλλά, δυστυχώς ο ναζισμός ανανεώθηκε! Από τον καπιταλισμό πήγαν στον νεοναζισμό και σήμερα τους έχουμε μέσα στη Βουλή αυτούς!

 

Ίσως να μην γνωρίζουν τι ήταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Χίτλερ;

Ο καπιταλισμός έφερε τα αποτελέσματα που έχουμε σήμερα. Ο καπιταλισμός εξαφανίζει τα δικαιώματα του εργάτη και πολλά άλλα μαζί. Ο ναζισμός είναι όργανο του καπιταλισμού. Δυστυχώς, όσον περνούν τα χρόνια ξεχνούν την υπόθεση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ξεχνούν την ιστορία και τα γεγονότα. Ξεχνούν τι κόλαση μπορεί να φέρει ο ναζισμός!

 

Το μήνυμά σου σε όσους θα διαβάσουν τη συνέντευξη;

Να υπερασπιστούμε όσο πιο πολύ μπορούμε την ελευθερία του ανθρώπου, να αγωνιστούμε να μην ξαναβλαστήσει ο ναζισμός. Και όπου υπάρχει ήδη να τον σταματήσουμε, γιατί αν τον αφήσουμε και δυναμώσει, θα ξαναζήσουμε την κόλαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ίσως σε άλλες μορφές αλλά πάλι με φρίκη και απανθρωπιά! Ώσπου ζούμε θα πολεμούμε να μην υπάρξει ξανά ο φασισμός!