Η άγνωστη Κύπρος

Του Πάνου Τριγάζη

Η Κύπρος «της αγάπης και του ονείρου», προς την οποία ο Ρίτσος απευθυνόταν με τη φράση «κουράγιο μικροκόρη μας, που μας εγίνης μάνα», εννοώντας την πτώση της χούντας, μετά την προδοσία του 1974, δεν μας είναι τόσο γνωστή όσο νομίζουμε. Μπορεί το Κυπριακό να έχει σημαδεύσει την εθνική μας ζωή με πολλούς τρόπους, της Ελλάδας, να έχει αποτελέσει για πολλούς αριστερούς τον λόγο ένταξής τους στο κίνημα, αλλά σημαντικές πτυχές του παραμένουν άγνωστες στο ευρύτερο κοινό.

Μιλάμε για την τραγωδία της Κύπρου το 1974, αλλά συχνά αποσιωπούμε ότι οι πράσινες γραμμές της διαίρεσης δημιουργήθηκαν στην Κύπρο μετά τις διακοινοτικές συγκρούσεις, που ξέσπασαν τα Χριστούγεννα του 1963, καθώς και ότι από το 1964 βρίσκεται στην Κύπρο η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ.

Πολλοί αγνοούν ή δεν θέλουν να θυμούνται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε ως δικοινοτικό κράτος το 1960, αφού τις σχετικές συμφωνίες συνυπέγραψαν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο ηγέτης των τουρκοκυπρίων Φαζίλ Κιουτσούκ, που ανέλαβε και αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ πίσημες γλώσσες της είναι η Ελληνική, η Τουρκική και η Αγγλική, κάτι που αποσιωπούν οι σύγχρονοι μακεδονομάχοι της δεξιάς και ακροδεξιάς στην Ελλάδα.

Επισκεπτόμενος πρόσφατα το νησί για τριήμερη σύνοδο του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης (ΙΡΒ, Νόμπελ Ειρήνης 1910), άκουσα από πολλούς Ελληνοκύπριους ότι το Κυπριακό δεν πρόκειται να λυθεί και ότι ισχυρά ελληνοκυπριακά οικονομικά συμφέροντα προτιμούν τη διατήρηση του σημερινού status quo.

Αντιθέτως, στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, την οποία επισκέφθηκα και είχα πολλές συναντήσεις, διαπίστωσα αγωνία για το ίδιο της το μέλλον, αλλά και ελπίδα για την επικείμενη επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών. Ήδη η κοινότητα αυτή έχει υποστεί τεράστια πληθυσμιακή αφαίμαξη προς την Τουρκία, Βρετανία και άλλες χώρες, με αποτέλεσμα, οι πραγματικοί Τουρκοκύπριοι να τείνουν να γίνουν μειοψηφία. Εκ των σημαιοφόρων της επανένωσης του νησιού, ο Σενέρ Ελτσίλ, πρόεδρος της Ένωσης Τουρκοκύπριων Εκπαιδευτικών, δηλώνει «τουρκόφωνος Κύπριος», προτάσσοντας την κυπριακή ταυτότητα και τον αντίστοιχο πατριωτισμό.

Ακόμα μία άγνωστη πτυχή. Από το 2003, που άνοιξε το οδόφραγμα της Λήδρας, λειτουργεί στην Πράσινη Γραμμή (για ορισμένους «νεκρή ζώνη») το Σπίτι της Συνεργασίας, που αποτελεί χώρο συνάντησης των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όπου και φιλοξενήθηκε το συνέδριο του ΙΡΒ. Έτσι, στο εξής, ο χώρος θα μετατραπεί και σε Σπίτι της διεθνούς ειρήνης, αφού προσεχώς θα συγκληθεί εκεί κοινό φόρουμ των κινημάτων ειρήνης Ελλάδας – Τουρκίας – Κύπρου.

* Μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ