Η ακροδεξιά επίθεση εναντίον της Αριστεράς

Μέρος Ε’

Ο αρχηγός της ΕΟΚΑ από την πρώτη στιγμή ξεκίνησε την προετοιμασία του εδάφους για το κτύπημα και του ΑΚΕΛ. Με φυλλάδια και κείμενα του Διγενή η ΕΟΚΑ κατηγορούσε το ΑΚΕΛ για προδοσία χωρίς να δώσει ποτέ ένα συγκεκριμένο αποδεικτικό στοιχείο για τις κατηγορίες. Πάντοτε επικαλείτο πληροφορίες που έφταναν κοντά του και τις οποίες ουδέποτε τεκμηρίωσε. Η ΕΟΚΑ εξέδωσε μάλιστα και τη «Μαύρη Βίβλο», στην οποία παρέθετε δήθεν στοιχεία για κομμουνιστική προδοσία. Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτή η έκδοση δεν χρησιμοποιείται από κανένα σοβαρό ιστορικό ή ερευνητή, διότι θεωρείται ως μη σοβαρή έκδοση.

Ο ένοπλος αγώνας βρίσκεται προ αδιεξόδου

Ο Γρίβας όξυνε την κατάσταση από το τέλος του 1957 και σύμφωνα σε επιστολή που απέστειλε ο εθναρχεύων μητροπολίτης Κιτίου Άνθιμος στις 8 Οκτωβρίου 1957 στον Ανδρέα Αζίνα, σημείωνε ότι «… θέλει ο Γέρων, σώνει και καλά, να ξεσπάση εναντίον των κομμουνιστών, πράγμαν ολέθριον, ως θα αντιλαμβάνεσαι, κατά την παρούσαν τουλάχιστον φάσιν του αγώνος μας. Προσπαθώ να τον συγκρατήσω και τον συγκρατώ, αλλά δεν ξέρω μέχρι πότε».¹ Ο Γρίβας ήξερε ότι ο αγώνας βάδιζε προς το τέλος του και η λύση δεν θα ήταν η ένωση. Παραδεχόταν μάλιστα ότι «…αντί να πιέσωμεν την Αγγλίαν, μας πιέζει. Υπό τας συνθήκας αυτάς ο μαχητικός αγών, του οποίου σκοπός ήτο να υποβοηθήσει την διπλωματίαν, ευρίσκεται σήμερον προ αδιεξόδου, εφ’ όσον δεν εγένετο μέχρι τούδε εκμετάλλευσις των αποτελεσμάτων του…»² Ο Γρίβας φοβόταν ότι «Την κατάπαυσιν του Αγώνος θα την εκμεταλλευθούν τόσο το ΑΚΕΛ όσον και ο διεθνής κομμουνισμός», για να σημειώσει ότι ο ένοπλος αγώνας εξασθένησε τελείως το ΑΚΕΛ, «το οποίον δεν πρέπει να θεωρήται πλέον υπολογίσιμη δύναμις».³

Αστήρικτοι και ανυπόστατοι ισχυρισμοί

Παρόλο που ο Γρίβας παραδέχεται ότι «Η καλυτέρα πηγή πληροφοριών διά τον αντίπαλον ήσαν τα ανήκουστα βασανιστήρια», κι αφού σημειώνει ότι εκείνοι που θα μπορούσαν να προδώσουν ήταν οι ίδιοι οι αγωνιστές που γνώριζαν πράγματα και καταστάσεις4 , πασχίζει με ανυπόστατους και αντιφατικούς ισχυρισμούς να πείσει ότι η προδοσία προερχόταν από το ΑΚΕΛ. Και φτάνει μάλιστα στο σημείο να ισχυριστεί με φυλλάδιο της ΕΟΚΑ ότι «Όλοι οι προδόται τη υποδείξει των Άγγλων κατατάσσονται εις τας Παλαιάς Συντεχνίας5 δια να εύρουν προστασίαν»!6 Σε φυλλάδιό της η ΕΟΚΑ ανέφερε ότι «Όλους αυτούς τους προδότας η αριστερά παράταξις ηθέλησε να τους προστατέψη ανοικτά και φώναξε: “Αυτοί είναι δικοί μου”. Και εμείς τους χαρίζουμε και ευχόμεθα να της ζήσουν μαζί με όλους τους άλλους που έχει στους κόλπους της».7

Οι αντιφάσεις του Γρίβα «Ο ένοπλος αγώνας εξασθένησε το ΑΚΕΛ»

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι αναφορές του Γρίβα για το… μέγεθος της προδοσίας του ΑΚΕΛ ποικίλουν και είναι αντιφατικές. Παραθέσαμε πιο πάνω την αναφορά του για το ότι ο ένοπλος αγώνας εξασθένησε τελείως το ΑΚΕΛ, το οποίο δεν πρέπει να θεωρείται πλέον ως υπολογίσιμη δύναμη. Σε άλλο σημείο των απομνημονευμάτων του αναφέρει ότι εκτός από τους Άγγλους και τους Τούρκους, είχε να αντιμετωπίσει και τους κομμουνιστές. «Οι τελευταίοι δεν ήσαν σοβαρώς υπολογίσιμοι, διότι κατά τας πληφοροφίας μας εστερούντο οπλισμού, επιπλέον δεν ήσαν θρασύδειλοι».8 Σημειώνουμε επίσης ότι στο «Χρονικό» του αγώνα της ΕΟΚΑ ο Γρίβας καυχιέται ότι «Δεν είναι παράδοξον πως ο Κομμουνισμός από 8-10% που ήτο μετά την λήξιν του αγώνος της ΕΟΚΑ, έφθασεν σήμερον 40-42%».9 Διευκρινίζουμε ότι το συγκεκριμένο βιβλίο είναι γραμμένο το 1971, την περίοδο που ο Γρίβας θα ερχόταν στην Κύπρο ως επικεφαλής της ΕΟΚΑ Β’ και στόχευε τον Μακάριο, τον οποίο κατηγορούσε ότι ενώ η ΕΟΚΑ εξουθένωσε το ΑΚΕΛ, με την ανοχή του Μακαρίου, το κόμμα της Αριστεράς αύξησε σημαντικά τα ποσοστά του.

Γρίβας: Το ΑΚΕΛ είναι ισχυρό

Κι ενώ ισχυριζόταν ότι το ΑΚΕΛ είχε εξασθενήσει και δεν ήταν υπολογίσιμο, σε επιστολή του προς τον Έλληνα Πρόξενο Αριστοτέλη Φρυδά (ψευδώνυμο Κ. Ξηρός) στις 12 Ιανουαρίου 1959 παραπονείται για την άρνησή του να δημιουργηθεί πολιτικό κόμμα ως αντιστάθμισμα προς το ΑΚΕΛ. Σημείωνε πως με τη μη δημιουργία κόμματος «θα επικρατήση χάος και τότε θα χάσωμεν τον πολιτικό αγώνα και η επικράτισις των πολιτικώς ωργανωμένων κομμουνιστών και διαφόρων άλλων κατεργάρηδων δεν αποκλείεται»!10 Πώς ήταν δυνατόν να επικρατήσει ένα κόμμα εξουθενωμένο, μόνο ο Γρίβας μπορούσε να ξέρει.

Γρίβας: Οργίαζε η προδοσία

Κι ενώ όπως αναφέραμε πιο πάνω, ο Γρίβας έγραφε ότι οι κομμουνιστές «δεν ήσαν σοβαρώς υπολογίσιμοι», στη σελίδα 193 γράφει ότι «ο μέγας κίνδυνος, όστις μας ηπείλει εκ μέρους των κομμουνιστών ήσαν αι προδοσίαι, εις τα οποίας προέβαιναν εις βάρος της Οργανώσεων, συνεργαζόμενοι μετά των Άγγλων».11 Αυτής της αναφοράς προηγείται άλλη, η οποία αναφέρεται στην απελευθέρωση στελεχών του ΑΚΕΛ από τους Βρετανούς, ισχυριζόμενος ότι τους απελευθέρωσαν οι Άγγλοι για να συνεργαστούν μαζί τους και να πλήξουν την ΕΟΚΑ. Και σημειώνει ότι «δια την επιτυχίαν των ανωτέρω εκινούντο δραστηρίως τα στελέχη του ΑΚΕΛ, ενώ συγχρόνως η συνεργασία με τους Άγγλους και η προδοσία εις βάρος αγωνιστών υπό μελών του ΑΚΕΛ ωργίαζε».12

Γρίβας: Δεν μας προκάλεσαν ζημιά

άτω γράφει εντελώς αντίθετα. Αναφέρει χαρακτηριστικά τον Ιανουάριο του 1958: «Αφού απέτυχαν τόσον να μας προξενήσουν ζημίαν, όσον και να προσελκύσουν με το μέρος των οιανδήποτε προσωπικότητα, εστράφησαν προς αναβίωσιν του μετώπου ειρήνης…»13 Αυτό επαναλαμβάνει και στη συνέχεια γράφοντας ότι «Ουδέποτε υπελόγισα εις το ενδεχόμενον δυμαμικής ενεργείας των κομμουνιστών (…) Οι κομμουνισταί δεν ηδυνήθησαν να μας βλάψουν εις σημείον, ώστε να κινδυνεύσει ο αγών».14 Τέτοιες ήταν οι αναφορές του Γρίβα. Χωρίς καμία απόδειξη και χωρίς καμία τεκμηρίωση

Αντιφάσεις και από την ΠΕΚΑ

Αλαλούμ αναφορικά με το ΑΚΕΛ παρατηρείται και σε ανακοινώσεις της «Πολιτικής Οργάνωσης Κυπριακού Αγώνα» (ΠΕΚΑ). Στη λεγόμενη «Μαύρη Βίβλο» που γράφτηκε για να «καταδείξει» τις «προδοσίες» του ΑΚΕΛ, αναφέρεται ότι οι κομμουνιστές αποτελούν μέρος των ελάχιστων “μετριοπαθών” που είναι πρόθυμοι να συζητήσουν λύση του Κυπριακού με τον κυβερνήτη Χάρτινγκ, παρακάμπτοντας τον Μακάριο!» 15 Και ενώ γράφονται αυτά τα περί συνεργασίας, σε φυλλάδιο της ΠΕΚΑ διαβάζουμε: «Οι κομμουνιστές ακολουθούν αντεθνικήν πολιτικήν πέραν πάσης αμφιβολίας. Αν άφηναν τον λαό να ενωθή εις ένα μέτωπον ως τώρα, το Κυπριακόν θα είχε λυθή, γιατί ο Εγγλέζος δεν θα εβασίζετο σ’ αυτούς να εύρη τους “μετριοπαθείς” διά να συνεργασθή ανοικτά μαζί των, θα έβαζε την ουράν στα σκέλη του και θα εφαίνετο διαλλακτικές».16 Λίγο αργότερα, σε άλλο έγγραφο της ΠΕΚΑ, αναφέρεται ότι οι Άγγλοι ψάχνουν (ακόμα) να βρούνε μετριοπαθείς για να συνεργαστούν, όμως: «Παρ’ όλα ταύτα μετριοπαθείς δεν εμφανίζονται. Διά τον απλούστατον λόγον ότι μετριοπαθείς δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνον Κύπριοι πατριώται, υπάρχουν μόνον Έλληνες (…) Ουδείς Κύπριος υπάρχει ο οποίος θα γίνει παίγνιον εις τας χείρας της Αγγλικής δολοπλοκίας προβάλλων ως εκπρόσωπος. ΟΥΔΕΙΣ, ΟΥΤΕ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ».17 Οι αντιφάσεις αναφορικά με τη λεγόμενη προδοσία του ΑΚΕΛ είναι εμφανείς. Και πιστοποιούν ότι τίποτε απ’ όσα λέγονταν δεν ευσταθούσε. Άλλωστε αν ευσταθούσαν, θα έπρεπε μέχρι σήμερα να υπήρχε μια ολοκληρωμένη αναφορά με συγκεκριμένα παραδείγματα προδοσίας. Πάντως οφείλουμε να σημειώσουμε αυτή την αναφορά: «Πρέπει να ομολογηθεί ότι μέχρι πέρατος του αγώνος ουδέν στοιχείον εκ των ανωτέρω απεδείχθει βάσιμον. Οι Κύπριοι κομμουνισταί ούτε όπλα εισήγαγον, ούτε μαχητικάς ομάδας συνεκρότησαν, ούτε τους Άγγλους έπληξαν, αλλ’ ούτε και κατά των αγωνιστών αντέστησαν, όσον και αν διεφώνουν προς την δυναμικήν μέθοδον του Αγώνος».18

1 Ανδρέα Αζίνα «50 χρόνια σιωπής», τ. 2, σελ. 660.
2Επιστολή Γρίβα προς Ευάγγελο Αβέρωφ 29/8/1958,
Απομνημονεύματα σελ. 285.
3Από επιστολή Γρίβα προς Μακάριο ημ. 27/4/1957,
Απομν. σελ. 171.
4Γ. Γρίβα Διγενή «Αγών ΕΟΚΑ και ανταρτοπόλεμος»,
σελ.35, 36, 42, 45, 77.
5Παλιές Συντεχνίες ονόμαζαν τότε την ΠΕΟ.
6Σπ. Παπαγεωργίου, «Αρχείο των παρανόμων
εγγράφων του κυπριακού αγώνος, σελ. 198.
7Στο ίδιο, βλ. φυλλάδιο ΕΟΚΑ «Προδόται και λιποτάκται
καιροσκόποι», σελ. 91 και 92.
8Απομνημονεύματα, σελ. 193. Εδώ αναφέρεται κυρίως
στο ενδεχόμενο ένοπλης αντίδρασης από το ΑΚΕΛ.
9Γ. Γρίβα Διγενή «Χρονικόν αγώνος ΕΟΚΑ 1955-59»,
πρόλογος, σελ. β’. Πίστευε ότι με τη δράση της η ΕΟΚΑ
περιόρισε τη δράση του ΑΚΕΛ.
10Απομνημονεύματα, σελ. 346.
11Στο ίδιο, σελ. 193.
12Στο ίδιο, σελ. 184.
13Στο ίδιο, σελ. 222.
14Στο ίδιο, σελ. 275.
15Αρχείο παράνομων εγγράφων ΕΟΚΑ, σελ 248.
16Φυλλάδιο ΠΕΚΑ: «Η στάσις των κομμουνιστών έναντι
του εθνικού μας ζητήματος, αποκαλύπτεται δια μίαν
ακόμη φοράν υστερόβουλη», ημ. 15/8/1958, Αρχείο
παράνομων εγγράφων ΕΟΚΑ, σελ. 337, 338.
17Φυλλάδιο ΠΕΚΑ: «Εις αναζήτησιν “μετριοπαθών” και
“εκπροσώπων”», Αρχείο
παράνομων εγγράφων ΕΟΚΑ, σελ.348. Τα κεφαλαία
είναι στο κείμενο.
18Σπ. Παπαγεωργίου, Κυπριακή Θύελλα σελ. 606.