Η ανάγκη σύστασης αντιφασιστικού μετώπου

Του Λέανδρου Φίσερ*

Μπροστά στην άνοδο του φασισµού υπάρχουν δύο λάθη τα οποία µπορεί να κάνει η Αριστερά.

Το πρώτο είναι να υποτιµήσει τους φασίστες, αποδεχόµενή τους ως ένα κόµµα το «οποίο ψήφισε ο λαός». Το δεύτερο είναι να πανικοβληθεί, παραγνωρίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φασισµού στα πλαίσια µιας ηττοπάθειας περί «εκφασισµού της κοινωνίας». Σε άλλες περιπτώσεις, ο πανικός εκφράζεται σε προσεγγίσεις που εναποθέτουν τυφλά τις ελπίδες τους για την καταπολέµηση του φασισµού στους κρατικούς θεσµούς. Συνήθως µετά το πρώτο λάθος ακολουθεί το δεύτερο.

Το ΑΚΕΛ σωστά αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο κίνδυνο που απορρέει από το εδώ παράρτηµα της Χρυσής Αυγής. […] Και όµως, η σωστή αυτή στάση στο επίπεδο ρητορικής αντικατοπτρίζεται ανεπαρκώς στο πρακτικό επίπεδο. […] Χάθηκε πολύτιµος χρόνος, κατά τον οποίο το ΑΚΕΛ όφειλε να αναλάβει πρωτοβουλία δυναµικών κινητοποιήσεων µε αίτηµα την απαγόρευση του ΕΛΑΜ ως δηλωµένο παράρτηµα εγκληµατικής οργάνωσης.

Η τελευταία συγκροτηµένη εµφάνιση της ακροδεξιάς στην Κύπρο αφορά την τροµοκρατική δράση της ΕΟΚΑ Β’. Στις ριζικά διαφορετικές συνθήκες της δεκαετίας του 1970, το πλαίσιο αντιµετώπισης του φασισµού εκφραζόταν στο σχήµα των «δηµοκρατικών-πατριωτικών δυνάµεων», δηλ. του θεσµικού µετώπου µαζί µε το ∆ΗΚΟ και την Ε∆ΕΚ. Η επανασύσταση ενός τέτοιου µετώπου σήµερα δεν είναι δυνατή για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, όλες σχεδόν ανεξαιρέτως οι πολιτικές δυνάµεις πλην του ΑΚΕΛ έχουν συµβάλει στη νοµιµοποίηση του ΕΛΑΜ, εργαλειοποιώντας το ακόµα και για µικροπολιτικές σκοπιµότητες. ∆εύτερον, η σηµερινή άνοδος της ακροδεξιάς εκφράζει µακροπρόθεσµες ανακατατάξεις που συσχετίζονται µε την οικονοµική κρίση και την εδραίωση του νεοφιλελεύθερου µοντέλου. Η ανασφάλεια µικροµεσαίων στρωµάτων αποτυπώνεται µε τη σταδιακή αυτονόµηση του εκλογικού δυναµικού της ακροδεξιάς, που παραδοσιακά ήταν ενσωµατωµένο στον ∆ΗΣΥ. Ο δε κυρίαρχος ρατσιστικός λόγος, σε συνδυασµό µε τις απάνθρωπες µεταναστευτικές πολιτικές της ΕΕ προσδίδει επιπλέον νοµιµοποίηση στο ΕΛΑΜ. Η κανονικοποίηση του φασισµού δεν είναι παρά η άλλη όψη της προσπάθειας απονοµιµοποίησης της Αριστεράς. Μετατοπίζοντας τις κοινωνικές αντιθέσεις στο «φυλετικό», εθνοτικό ή/και θρησκευτικό επίπεδο, ο νεοφασισµός εκπληρώνει το ρόλο του ως ψευτοεπανάσταση στο «κατεστηµένο», συµβάλλοντας έτσι στη συντήρησή του.

Το γεγονός ότι διάφορες ηγεσίες εργαλειοποιούν τους φασίστες δεν σηµαίνει όµως ότι η κοινωνία έχει στο σύνολό της «εκφασιστεί». Υπάρχει µια µάζα και πέραν του χώρου του ΑΚΕΛ που έχει επίγνωση του φασιστικού κινδύνου. Αυτή τη µάζα οφείλει το ΑΚΕΛ να συσπειρώσει, πρωτοστατώντας στη σύσταση ενός ενιαίου κοινωνικού αντιφασιστικού µετώπου. Ένα τέτοιο µέτωπο είναι ενιαίο, γιατί έχει ως στόχο την όσο το δυνατό µεγαλύτερη ενότητα για απόκρουση της φασιστικής απειλής. ∆εν προϋποθέτει σύγκλιση απόψεων στο Κυπριακό ή την οικονοµία. Αγκαλιάζει όλους/ες που αναγνωρίζουν ότι ο φασισµός δεν αποτελεί πολιτική άποψη, αλλά έγκληµα. Ένα τέτοιο µέτωπο είναι επιπλέον κοινωνικό γιατί δεν έχει ως αφετηρία εκλογικές συνεργασίες αλλά την κοινωνική κινητοποίηση. ∆εν απορρίπτει νοµικές απαγορεύσεις φασιστικών οργανώσεων, αλλά αναγνωρίζει ότι οποιαδήποτε θετική κίνηση του κράτους δεν µπορεί να θεωρηθεί δεδοµένη. Ο ελληνικός κρατικός µηχανισµός που έκανε πλάτες στη Χρυσή Αυγή κινήθηκε εναντίον της όταν το ίδιο το αντιφασιστικό κίνηµα άλλαξε µε τη δράση του το συσχετισµό δυνάµεων µέσα στην κοινωνία.

Πώς µπορεί να µοιάζει ένα τέτοιο µέτωπο στην πράξη; Σε πρώτο στάδιο να προσεγγιστούν άλλα κόµµατα, κοινωνικά σύνολα, συλλογικότητες, προσωπικότητες και άλλοι/ες, µε σκοπό την υπογραφή κοινής αντιφασιστικής διακήρυξης. Σε δεύτερο στάδιο µια εκστρατεία διαφώτισης και εκδηλώσεις µε εκπροσώπους αντιφασιστικών κινηµάτων από το εξωτερικό, π.χ. µε δικηγόρους της πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Υπάρχουν άτοµα -όπως και ο εδώ αρθρογράφος- πρόθυµα να συµβάλουν στην εδραίωση σχέσεων µε τα κινήµατα αυτά. Σε τρίτο στάδιο µεγάλες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες παρόµοιες µε το Rock Against Racism που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συντριβή του φασιστικού Εθνικού Μετώπου στη Βρετανία τη δεκαετία του 1970. […]

Από τη στιγµή που η κανονικοποίηση του ΕΛΑΜ είναι βασικό συστατικό της επίθεσης στο εργατικό κίνηµα, τυχόν αποµόνωσή του αποτελεί εξ ορισµού πράξη αντίστασης στις αντιλαϊκές πολιτικές, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση της εργατικής τάξης για τους αγώνες που θα έχει να δώσει. Στην προσπάθεια αυτή, το ΑΚΕΛ θα έχει να αντιµετωπίσει τη σφοδρή αντίδραση των πλείστων ΜΜΕ, ενώ µε βεβαιότητα θα ακουστούν θεωρίες «δύο άκρων». Το γεγονός όµως αυτό από µόνο του αποδεικνύει τον νευραλγικής σηµασίας χαρακτήρα της νοµιµοποίησης του φασισµού για την άρχουσα τάξη. Ακόµα ένας λόγος να µη γίνει ούτε ένα βήµα πίσω. Να κερδηθεί αυτή η καθοριστική µάχη στην κοινωνία, της οποίας η επιτυχής έκβαση µπορεί να βοηθήσει την Αριστερά να περάσει από την άµυνα στην αντεπίθεση.

*Κοινωνικός ανθρωπολόγος – πολιτικός επιστήµονας,
εγγονός του Γιώργου Οικονόµου (1923-1999), µέλους του ΑΚΕΛ, βετεράνου του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου και αγωνιστή της δηµοκρατίας

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy