Του Κωστή Πιτσιλλούδη
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους μίας δημοκρατίας είναι η κακοδιοίκηση και η κατάχρηση δημοσίου αξιώματος και χρήματος για ίδιο όφελος, παράγοντες που οδηγούν στη διαφθορά και τη διαπλοκή. Το κράτος μας πλήγηκε σκληρά και επικρίθηκε πολλάκις όσον αφορά τους δείκτες της διαφθοράς και της διαπλοκής κατά τα τελευταία χρόνια. Η πολιτική θέληση από όλους τους εμπλεκομένους και ιδιαίτερα από την εκτελεστική εξουσία, την κυβέρνηση δηλαδή, αποτελεί το κλειδί να προχωρήσουμε από τα βαρύγδουπα λόγια στην πράξη. Φαίνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ανάγκη από έναν ανεξάρτητο μηχανισμό, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για την επίβλεψη της εφαρμογής των συστάσεων των υπηρεσιών που άπτονται των θεμάτων της διαπλοκής και της διαφθοράς.
Δύο έγκριτοι αντιπρόσωποι των θεσμικών οργάνων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου σε δηλώσεις τους στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» μάς απαντούν πώς βλέπουν οι ίδιες οι Υπηρεσίες τους, τα κενά και τις παραλείψεις του συστήματος. Περιγράφουν παράλληλα το ρόλο και τις αρμοδιότητες που κατέχουν οι εν λόγω Υπηρεσίες στο ζήτημα της διαφθοράς και της διαπλοκής και υπογραμμίζουν ότι ο φάκελος «διαφθορά» δεν αποτελεί μόνο κυπριακό φαινόμενο, γι’ αυτόν το λόγο υπάρχει μία διεθνής φόρμουλα δράσης απέναντι στη διαφθορά, η οποία στέκεται εμπόδιό της.
Άννα Ζαβού – Χριστοφόρου: Πρόληψη με αξιοποίηση επαγγελματιών ελεγκτών
«Όταν λέμε πατάσσουμε τη διαφθορά, δεν μπορούμε να μιλούμε γενικά και αόριστα και θεωρώ ότι πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε μέτριοι σε αυτόν τον τομέα»
«Ο στόχος της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου (ΥΕΕ) και των περίπου 25 ατόμων που τη στελεχώνουν είναι η πρόληψη και η αποτροπή της διαφθοράς», ανέφερε στη «X» η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου της Δημοκρατίας, Άννα Ζαβού – Χριστοφόρου και εξήγησε ότι η Υπηρεσία εργάζεται πάνω σε δύο άξονες, των ευρωπαϊκών θεμάτων και των εσωτερικών θεμάτων.
Ο άξονας των ευρωπαϊκών θεμάτων αφορά τον εξωτερικό έλεγχο των προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η Υπηρεσία ελέγχει την αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση των κονδυλίων και στην υλοποίηση των έργων και ο δεύτερος άξονας πρόκειται για την παροχή υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου στις κρατικές υπηρεσίες, όπως στα υπουργεία και στις ανεξάρτητες υπηρεσίες, με σκοπό την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία τους.
«Για το σκοπό αυτό η Υπηρεσία μετά το πέρας της εργασίας αξιολόγησης διατυπώνει εισηγήσεις προς τη διεύθυνση του αξιολογούμενου οργανισμού για την υιοθέτηση συμφωνημένου σχεδίου δράσης, που περιλαμβάνει την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που διαπιστώνονται», δήλωσε η κα Άννα Ζαβού – Χριστοφόρου και επεσήμανε ότι το κράτος χρησιμοποιεί τρεις γραμμές άμυνας, κινούμενες στα πλαίσια του διεθνούς μοντέλου κατά της διαφθοράς. Στην πρώτη γραμμή άμυνας ανήκουν τα διάφορα ιεραρχικά επίπεδα διοίκησης του εκάστοτε οργανισμού, στη δεύτερη οι μονάδες ελέγχου που υπάγονται στα υπουργεία και στην τρίτη η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου. «Εδώ μπορούμε να προσθέσουμε και την Ελεγκτική Υπηρεσία, ως τέταρτη γραμμή άμυνας», συμπλήρωσε.
Υπογράμμισε επίσης ότι πρέπει να κλείσουν οι τρύπες και οι αδυναμίες του συστήματος για να επέλθει το ξεκαθάρισμα, καθώς για να εξελιχθεί ένα γεγονός σε διαφθορά πάει να πει ότι υπήρχαν αδυναμίες στο σύστημα. «Όταν λέμε πατάσσουμε τη διαφθορά, δεν μπορούμε να μιλούμε γενικά και αόριστα και θεωρώ ότι πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε μέτριοι σε αυτόν τον τομέα», είπε χαρακτηριστικά.
Ανέφερε ακόμη ότι πρέπει να στηθεί σωστά η ραχοκοκαλιά της πρόληψης για να αποφευχθεί η διαφθορά, προσθέτοντας ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία με στελέχωση επαγγελματιών ελεγκτών.
Ερωτηθείσα εάν θεωρεί ότι υπάρχει υποστελέχωση στην Υπηρεσία, η κα Ζαβού – Χριστοφόρου τόνισε ότι πρέπει να δούμε την ουσία και τις ανάγκες που έχουμε, συμπληρώνοντας ότι η στελέχωση της Υπηρεσίας πρέπει να γίνεται από άτομα επαγγελματίες, τα οποία να διαθέτουν εμπειρία και όρεξη για εργασία. «Έκανα μια πρόταση προς στο Προεδρικό, σε συνεννόηση με την Ελεκτική Υπηρεσία, για στελέχωση της μονάδας ελέγχου για να μπορέσει το κάθε υπουργείο να βρει τις αδυναμίες του. Όμως η δεύτερη γραμμή άμυνας υπάγεται στα υπουργεία, οπόταν θα πρέπει να υπάρχει και η ανεξάρτητη αρχή ελέγχου», κατέληξε.
Μάριος Πετρίδης: Οφείλουμε να τοποθετούμαστε δημόσια εάν περιέλθει στην αντίληψή μας θέμα διαπλοκής ή διαφθοράς
«H Ελεγκτική Υπηρεσία είναι εδώ για να ελέγχει και να βγάζει πορίσματα. Δεν είμαστε εδώ για να επιβάλλουμε απόψεις. Γι’ αυτό όσοι μας κατηγορούν ότι προσπαθούμε να συγκυβερνήσουμε είναι λανθασμένοι»
Από την πλευρά του, ο λειτουργός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, Μάριος Πετρίδης, σε δηλώσεις του στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ανέφερε ότι ο ρόλος της Υπηρεσίας είναι να διεξάγει ελέγχους και να δημοσιεύει συστάσεις προς τους ελεγχόμενους φορείς, οι οποίοι με τη σειρά τους οφείλουν να τοποθετηθούν επί των συστάσεων.
Ερωτηθείς εάν υπάρχει μηχανισμός που να υποχρεώνει τον ελεγχόμενο φορέα να εφαρμόσει τις συστάσεις της Υπηρεσίας, ο κ. Πετρίδης απάντησε ότι δεν υπάρχει και η απόφαση εφαρμογής της σύστασης ανήκει αποκλειστικά στη διεύθυνση του εκάστοτε οργανισμού. «Πριν κάποιους μήνες κληθήκαμε από την Επιτροπή νομικών της Βουλής να καταθέσουμε κάποιες απόψεις σε ό,τι αφορά το διορισμό μιας ανεξάρτητης επιτροπής κατά της διαφθοράς. Εμείς καταθέσαμε τις απόψεις μας, όπως παραδείγματος χάριν τη χρονική διάρκεια της παραμονής των μελών στην επιτροπή για να μπορούν να παραμείνουν ανεξάρτητοι. Φαίνεται πως σταμάτησε αυτή η διαδικασία».
Σε ερώτηση εάν η Υπηρεσία δημοσιοποιεί όλες της τις αποφάσεις, ο κ. Πετρίδης απάντησε καταφατικά, εκτός από τα προσωπικά δεδομένα των εμπλεκομένων. «Οι ελεγχόμενοι φορείς έχουν το δικαίωμα να μην εκτελέσουν τις συστάσεις της Υπηρεσίας μας ή να τις εκτελούν εν μέρει», σημείωσε.
Ξεκαθάρισε δε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν είναι υπηρεσία ελέγχου διαφθοράς, όταν όμως περιέλθει στην αντίληψή της οποιαδήποτε υπόνοια διαπλοκής και διαφθοράς, οφείλει να τοποθετηθεί δημόσια. «Εάν στην πορεία ενός δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώσουμε οτιδήποτε έχει να κάνει με διαφθορά είτε υπουργού είτε οποιουδήποτε αξιωματούχου, τότε ενημερώνουμε το αρμόδιο άτομο και εάν υπάρχουν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες, ενημερώνουμε και τον Γενικό Εισαγγελέα».
Ο κ. Πετρίδης έφερε ως παράδειγμα ότι εάν η Υπηρεσία έχει κάποιους ενδοιασμούς ή και εναντιώνεται στην εκτέλεση ενός δημοσίου έργου, η οποιαδήποτε κυβέρνηση μπορεί να το εκτελέσει, παρά τις συστάσεις της Υπηρεσίας.
«Εμείς δεν έχουμε εξουσία να μπλοκάρουμε ή να προωθήσουμε οποιαδήποτε εκτελεστικής φύσεως απόφαση. H Ελεγκτική Υπηρεσία είναι εδώ για να ελέγχει και να βγάζει πορίσματα. Δεν είμαστε εδώ για να επιβάλλουμε απόψεις. Γι’ αυτό όσοι μας κατηγορούν ότι προσπαθούμε να συγκυβερνήσουμε είναι λανθασμένοι», κατέληξε.
Ο ρόλος της ΜΟΚΑΣ περιορίζεται στη δέσμευση παράνομων εσόδων!
Σε επικοινωνία που είχε η «X» με τη Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ), μας αναφέρθηκε ότι για τα θέματα διαφθοράς ο ρόλος της περιορίζεται στα θέματα δέσμευσης παράνομων εσόδων, σε συνεργασία με την Αστυνομία και τη Νομική Υπηρεσία.
Ως παραδείγματα υποθέσεων που η ΜΟΚΑΣ εξέδωσε διατάγματα δέσμευσης παράνομων εσόδων και μετά από απόφαση Δικαστηρίου δημεύθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας, αναφέρθηκαν το σκάνδαλο ΣΑΠΑ στην υπόθεση της Δρομολαξιάς και το σκάνδαλο με την εμπλοκή των ωτορινολαρυγγολόγων και σημειώθηκε ότι σε περίπτωση απάτης, τα χρήματα επιστρέφονται στο θύμα και όχι στο Πάγιο Ταμείο. Επισημάνθηκε επίσης ότι ο ρόλος της ΜΟΚΑΣ επεκτείνεται και σε διατάγματα που προέρχονται από άλλα κράτη, τα οποία εγγράφονται στην Κύπρο.
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy