Η Ε.Ε. να υπερασπιστεί την Ουκρανία µε διπλωµατική δράση

Του ειδικού µας συνεργάτη, Βαγγέλη Αρεταίου

Με έντονη πλέον ανησυχία παρακολουθούν η EE και το ΝΑΤΟ από τις Βρυξέλλες τις εξελίξεις στα ουκρανο-ρωσικά σύνορα, έχοντας το «δάχτυλο στη σκανδάλη» για άµεσες οικονοµικές κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας σε περίπτωση εισβολής, αλλά συνεχίζοντας και τον διπλωµατικό µαραθώνιο, προκειµένου να αποφευχθεί µια στρατιωτική σύγκρουση.

Στις Βρυξέλλες και σε άλλες µεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η ανησυχία για µια ρωσική εισβολή έχει κορυφωθεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα και αυτό έφερε ακόµα πιο κοντά την Ε.Ε. στις ΗΠΑ, ενώ, όπως αναφέρουν διπλωµατικές πηγές της Ε.Ε., δηµιούργησε και µια µεγαλύτερη σύγκλιση στους κόλπους της Ένωσης όσον αφορά το θέµα των κυρώσεων.

Σύµφωνα µε τοποθέτηση του Ολλανδού Πρωθυπουργού Μαρκ Ρουτε, οι κυρώσεις είναι έτοιµες, ενώ την ίδια άποψη εξέφρασαν και άλλοι ηγέτες που συναντήθηκαν την περασµένη Πέµπτη και Παρασκευή στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε.-Αφρική, η οποία, όπως αναµενόταν, επισκιάστηκε από τις ραγδαίες εξελίξεις στο ουκρανικό µέτωπο.

Τρεις είναι οι βασικές προτεραιότητες της Ε.Ε. στη σηµερινή συγκυρία, όπως εξηγούν Ευρωπαίοι διπλωµάτες: Η πρώτη είναι να υπάρξει µια συµπαγής ενότητα στους κόλπους της Ένωσης όσον αφορά τις κυρώσεις. Η δεύτερη είναι να υπάρξει πλήρης συνεννόηση µε τις ΗΠΑ και η τρίτη να θωρακιστεί η Ένωση από τον όποιον αντίκτυπο θα είχαν οι κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή οικονοµία.

Την αµέσως προηγούµενη περίοδο, πριν την αναζωπύρωση της κρίσης µε αφορµή τους βοµβαρδισµούς στο Ντόνετσκ, υπήρχαν σηµαντικές αποκλίσεις ανάµεσα στις χώρες-µέλη τόσο για λόγους πολιτικο-ιδεολογικούς, κυρίως για την Ουγγαρία, αλλά και για καθαρά οικονοµικά συµφέροντα, όπως ήταν κυρίως για τη Γερµανία αλλά και άλλες χώρες. Ωστόσο τα τελευταία εικοσιτετράωρα καταγράφηκε µια µεγαλύτερη σύγκλιση, σύµφωνα τόσο µε τις δηµόσιες τοποθετήσεις ηγετών και κοινοτικών αξιωµατούχων όσο και µε διπλωµατικές πηγές στις Βρυξέλλες. Πρόθεση των Βρυξελλών είναι οι όποιες κυρώσεις να επιβληθούν µέσα σε διάστηµα λίγων µόλις ωρών µετά από µια ενδεχόµενη ρωσική εισβολή και αυτό, όπως εκτιµούν διπλωµατικές πηγές, φαίνεται πλέον εφικτό.

Σύµφωνα µε δηµόσιες τοποθετήσεις, οι κυρώσεις θα είναι «σκληρές», χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό το περιεχόµενο του πακέτου κυρώσεων. Στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι οι κυρώσεις θα είναι κυρίως οικονοµικού χαρακτήρα και θεωρούν ότι εφόσον εφαρµοστούν, θα πλήξουν τη ρωσική οικονοµία, αλλά, όπως ευελπιστούν, και τη δηµοτικότητα του Προέδρου Πούτιν στο εσωτερικό.

Συνεννόηση µε τις ΗΠΑ

Βασικό ζητούµενο είναι επίσης να υπάρξει πλήρης συνεννόηση µε τις ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα και ιδιαίτερα στο θέµα των κυρώσεων, καθώς, όπως εκτιµούν στις Βρυξέλλες, η Ουάσιγκτον αναµένεται να επιβάλει πιο σκληρές κυρώσεις σε σχέση µε τις ευρωπαϊκές. Στην έδρα της Ε.Ε. εκφράζονται ανησυχίες ότι αν δεν υπάρξει σωστή συνεννόηση µε τις ΗΠΑ, υπάρχει ο κίνδυνος να πληγούν από τις αµερικανικές κυρώσεις και ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν σχέσεις µε τη Ρωσία.

Τέλος, και αυτό είναι εξαιρετικά σηµαντικό για την ευρωπαϊκή οικονοµία, καταβάλλονται συστηµατικές προσπάθειες στους κόλπους της Ε.Ε. ώστε να θωρακιστεί η ευρωπαϊκή οικονοµία από τον πιθανό αντίκτυπο των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας. Η ενέργεια και κυρίως το φυσικό αέριο είναι προτεραιότητα, µε την Ε.Ε. να προσπαθεί να βρει άλλους πάροχους το γρηγορότερο δυνατόν, ενώ πολύ σηµαντικές είναι και οι εµπορικές σχέσεις πολλών χωρών-µελών της Ένωσης µε τη Ρωσία.

Πάντως, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες φαίνεται να έχουν σηµαντικά περιθώρια κινήσεων, καθώς η ευρωπαϊκή κοινή γνώµη εµφανίζεται ιδιαίτερα θετική στην ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας. Σύµφωνα µε δηµοσκόπηση που δηµοσίευσε την περασµένη εβδοµάδα ο ευρωπαϊκός ιστότοπος Politico, συνολικά 74% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η ΕΕ πρέπει να υπερασπίσει την Ουκρανία απέναντι σε µια ρωσική εισβολή. Το 47% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η υπεράσπιση αυτή πρέπει να είναι µόνο µε διπλωµατική δράση, 26% µε στρατιωτική δράση, 13% πιστεύει ότι η ΕΕ δεν πρέπει να υπερασπίσει την Ουκρανία και 14% δήλωσε ότι δεν ξέρει.

Ενδιαφέροντα είναι τα ευρήµατα για την Ελλάδα, όπου το ποσοστό αυτών που δεν θέλουν την Ε.Ε. να υπερασπιστεί την Ουκρανία είναι το υψηλότερο ανάµεσα στις οΚτώ χώρες της έρευνας -ην Πορτογαλία, την Ολλανδία, την Πολωνία, τη Γερµανία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Το χαµηλότερο ποσοστό όσων δεν θέλουν την Ε.Ε. να υπερασπιστεί την Ουκρανία καταγράφεται στην Ισπανία µε 9%.