Η Ελένη του Γιάννη Ρίτσου, στον ΘΟΚ από τον Βασίλη Παπαβασιλείου

ΠΑΡΑΘΥΡΑ

Η Ελένη του Γιάννη Ρίτσου από τον Βασίλη Παπαβασιλείου

Στον ΘΟΚ μόνο για μία παράσταση

«Πως ήταν δίχως νόημα όλα,/ δίχως σκοπό και διάρκεια και ουσία – πλούτη, πόλεμοι, δόξες και φθόνοι, κοσμήματα και η ίδια η ομορφιά/ Τι ανόητοι θρύλοι/ κύκνοι και Τροίες και έρωτες και ανδραγαθίες»

Η «Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου που συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια σκηνικής ενσάρκωσης, σε σκηνοθεσία και ερμηνεία του Βασίλη Παπαβασιλείου που τιμήθηκε για αυτό τον ρόλο με το Βραβείο Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας «Κάρολος Κουν» έρχεται στην Κύπρο για μία μόνο παράσταση στην Κεντρική Σκηνή του ΘΟΚ, την Παρασκευή 24 Μαϊου 2019. H μετάκληση πραγματοποιείται σε συνεργασία του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου με το Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου συναντήθηκε θεατρικά με το πεζόμορφο ποίημα το καλοκαίρι του 1999 στην Πνύκα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, παρουσιάζοντας μια ανθολόγηση με τίτλο «Ο κύριος Γιάννης Ρίτσος». Η «Ελένη» μέχρι σήμερα καταμετρά εκατοντάδες παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Το πολύστιχο ποίημα «Η Ελένη» έγραψε –εν μέσω δικτατορίας και εξορίας- ο Γιάννης Ρίτσος το 1970 σε ηλικία 60 χρονών ενώ βρισκόταν σε κατοίκον περιορισμό στο Καρλόβασι της Σάμου. Πρόκειται για έναν ακόμη θεατρικό μονόλογο ο οποίος αποτέλεσε μέρος της ποιητικής συλλογής «Τέταρτη Διάσταση», που γράφτηκε μέσα σε 20 περίπου χρόνια και είναι μια από τις κορυφαίες της νεοελληνικής ποίησης.

Η «Ελένη» διαθέτει τη μορφή του μονολόγου με τις «σκηνικές οδηγίες» στην αρχή και στο τέλος του, που έχουν όλα τα ποιήματα της «Τέταρτης διάστασης» του Γιάννη Ρίτσου. Ένας νεαρός στρατιωτικός επισκέπτεται τη διάσημη γυναίκα, την βρίσκει γριά «εκατό, διακόσω χρονώ» με εμφανή τα σημάδια της φθοράς ολόγυρά της. Το σπίτι καταρρέει, το πρόσωπό και το σώμα της έχουν οικτρά αλλοιωθεί. Μέσα σε αυτή την απόλυτη παρακμή, η γηραιά κυρία διαγράφει το παρελθόν και τις μεγάλες στιγμές της ζωής της και του κόσμου της.

 «Το θέατρο του Ρίτσου είναι ένα θέατρο γλώσσας και ιδεών. Το ανθρώπινο πάθος, είτε τη «γυναικεία» ψυχή αφορά είτε την «ανδρική», φωτίζεται στοργικά και συνάμα ανελέητα ως έρμαιο μιας υπέρτερης διαπλοκής δυνάμεων, που φέρουν τα ωραία ονόματα Πόθος, Δόξα, Ομορφιά, και συνθέτουν το δίχτυ της Μοίρας μας. Στους μονολόγους του Ρίτσου το πάθος δεν εκτίθεται ως άμεσο βίωμα, αλλά ως αναδρομή. Όχημα αυτής της αναδρομής είναι η γλώσσα. Κάτι περισσότερο: η γλώσσα και το παιχνίδι της είναι η μόνη ταυτότητα των ηρώων του. Η κατά συνθήκη ονομασίες Αίας, Ορέστης, Ελένη. κ.λ.π. δε σηματοδοτούν ατομικές οντότητες αλλά κόμπους του Μύθου, ή μ’ άλλα λόγια της ακατάλυτης δύναμης του Απρόσωπου που εξυφαίνει, που πλέκει τη μικρή ζωή του καθενός μας. Τι άλλο έκανε η αρχαία τραγωδία;» Βασίλης Παπαβασιλείου

 

Ταυτότητα της παράστασης:

Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου, Σκηνογραφία: Μαρί-Νοέλ Σεμέ, Μουσική : Γιάννης Μεταλλινός, Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Στο ρόλο της «Ελένης» ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Συμμετέχει ο Νίκος Σακαλίδης.

 

Θέατρο ΘΟΚ, Παρασκευή, 24 Μαϊου στις 21:00

 «Ο Βασίλης ερμηνεύοντας την «Ελένη» του Ρίτσου αφοπλίζει γιατί σαρκάζει και σαρκάζεται, αναιρεί και αναιρείται, σιωπά και απειλεί. Οι παύσεις του είναι γεμάτες υποσχέσεις που μεγεθύνονται στον λόγο. Μιλώντας υποδηλώνει πολλά και κρύβει περισσότερα, τα οποία εμφανίζονται άηχα στις επικίνδυνες παύσεις του». Θόδωρος Τερζόπουλος, σκηνοθέτης