- «Μέσα στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, όπου οι εργαζόμενοι είναι οργανωμένοι και καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, οι εργασιακές συνθήκες είναι συγκριτικά πολύ καλύτερες από τόπους δουλειάς που δεν υπάρχει συνδικαλιστική εκπροσώπηση»
- «Το εξοργιστικό είναι ότι πρωταγωνιστής στην απορρύθμιση είναι η ίδια η κυβέρνηση. Θυμηθείτε για παράδειγμα τον αγώνα των εκπαιδευτικών στα απογευματινά προγράμματα του Υπ. Παιδείας, όπου 5.000 εκπαιδευτικοί μετατράπηκαν μέσα σε μια νύχτα από εργοδοτούμενοι σε αυτοαπασχολούμενοι με αγορά υπηρεσιών»
- «Επειδή δουλεύαμε με μερική απασχόληση (part time), το ποσό των φιλοδωρημάτων το λάμβαναν μόνο οι εργοδότες»
Του Κυριάκου Λοΐζου
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι τα τελευταία χρόνια η απασχόληση στους νέους βρίσκεται σε καταθλιπτικά επίπεδα, ενώ οι συνθήκες µε τις οποίες πολλοί από τους νέους απασχολούνται δεν είναι και οι καλύτερες. Από την ανασφάλιστη εργασία µέχρι την εκµετάλλευση ως προς τα καθήκοντα και από την επισφάλεια µέχρι την εξεύρεση νέας δουλειάς, οι νέοι στην Κύπρο ζουν υπό το καθεστώς φόβου και ανασφάλειας για το µέλλον τους.
Τα περισσότερα περιστατικά παρατηρούνται στον τοµέα της εστίασης, όπου η ανακύκλωση προσωπικού είναι σύνηθες φαινόµενο, µε αρκετούς εργοδότες να προσλαµβάνουν νεαρά άτοµα, πολλοί εξ αυτών φοιτητές, και µε την πρώτη «ευκαιρία» να αναζητούν νέο προσωπικό. Επιπλέον, το φαινόµενο της µη εκπροσώπησης στους χώρους εργασίας φαίνεται να τυγχάνει εκµετάλλευσης από πολλούς εργοδότες.
Η συνδικαλιστική οργάνωση είναι ασπίδα προστασίας
Όπως δήλωσε στη «Χαραυγή» ο Κεντρικός Οργανωτικός Γραµµατέας της Παγκύπριας Εργατικής Οµοσπονδίας (ΠΕΟ), Χρήστος Τοµπάζος, είναι αποδεδειγµένο, και φάνηκε ιδιαίτερα µέσα στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, ότι όπου οι εργαζόµενοι είναι οργανωµένοι και καλύπτονται από συλλογικές συµβάσεις, οι εργασιακές συνθήκες είναι συγκριτικά καλύτερες από τόπους δουλειάς που δεν υπάρχει συνδικαλιστική εκπροσώπηση.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι παράγοντες που επιδρούν στην εκµετάλλευση των νέων. Για παράδειγµα, η συγκριτικά πιο µεγάλη ανεργία στους νέους απόφοιτους τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία, ο ανεπαρκής σχεδιασµός επαγγελµατικής καθοδήγησης, έτσι ώστε να επιλέγουν οι νέοι αν τους ενδιαφέρουν επαγγέλµατα και σπουδές που θα έχουν µεγαλύτερες πιθανότητες επαγγελµατικής αποκατάστασης, ο ανύπαρκτος σχεδιασµός της κυβέρνησης για δηµιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τοµείς υψηλής ειδίκευσης, η ανεπάρκεια σε έρευνα και καινοτοµία οδηγούν είτε στη µετανάστευση είτε στην ετεροαπασχόληση.
Νέοι µε προσόντα σε επαγγέλµατα χαµηλής ειδίκευσης
«Νέοι, µε σηµαντικά προσόντα υποχρεώνονται να έχουν απλά βιοποριστική σχέση σε επαγγέλµατα χαµηλής ειδίκευσης, τις περισσότερες φορές προσωρινά µέχρι να βρουν άλλη εργασία. Όλα αυτά συµβάλλουν στη δηµιουργία περιβάλλοντος που ευνοεί την εργασιακή εκµετάλλευση των νέων ανθρώπων», σηµείωσε ο κ. Τοµπάζος.
Τα φαινόµενα που παρατηρούνται συχνότερα στους νέους εργαζόµενους είναι οι χαµηλοί µισθοί (πολλές φορές ωροµίσθιο για όσες ώρες χρειαστεί η εργοδοσία), η αγορά υπηρεσιών και τα ελαστικά ωράρια, ενώ η αδήλωτη εργασία είναι το κυριότερο ζήτηµα που σπρώχνει στους εργοδότες φθηνά εργατικά χέρια.
Η αντίφαση βέβαια είναι ότι στις µέρες µας, πρόσθεσε ο Κεντρικός Οργανωτικός Γραµµατέας της ΠΕΟ, µέρες της τέταρτης βιοµηχανικής επανάστασης όπως τις αποκαλούν, όπου η έκρηξη της τεχνολογίας δηµιουργεί µεγάλες παραγωγικές δυνατότητες, θα ανέµενε κάποιος ότι οι νέες γενιές έχουν µια αισιόδοξη και ελπιδοφόρα προοπτική. ∆υστυχώς όµως δεν άλλαξαν οι ταξικοί συσχετισµοί, αντίθετα επιδεινώθηκε η θέση της εργασίας και η κυριαρχία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισµού, οι σκληρές πολιτικές λιτότητας και η επίθεση που δέχονται οι κατακτήσεις των εργαζοµένων.
Αυτό που δυστυχώς επιφυλάσσουν στη νέα γενιά είναι την προοπτική της εντατικοποίησης της εκµετάλλευσης και της ακόµα µεγαλύτερης διεύρυνσης της κοινωνικής ανισότητας. «Συνεπώς, αν εναποθέσει η νέα γενιά τις ελπίδες της σε από µηχανής θεούς, σε συστηµικές θεωρίες ότι οι αντιλαϊκές κυβερνήσεις και θεσµοί όπως η Ε.Ε. και το ∆ΝΤ θα δώσουν φιλεργατικές λύσεις, ή σε αντιλήψεις “ο καθένας µόνος του και ο Θεός για όλους”, που καλλιεργεί το σύστηµα, το µέλλον δεν είναι αισιόδοξο».
Για το ζήτηµα των καταγγελιών από νέους εργαζόµενους και αν υπάρχουν τέτοιες, ο κ. Τοµπάζος έδωσε µια εικόνα, η οποία ωστόσο θα πρέπει να δοθεί ολόκληρη εστιάζοντας και στο ρόλο των συνδικάτων. «∆εχόµαστε πολλές καταγγελίες πρέπει να πω. Πολλές φορές -κι αυτό γιατί αγνοούν πολλοί το ρόλο των συνδικάτων και ιδιαίτερα της ΠΕΟ- υπάρχει η προσδοκία ότι µε καταγγελία, κάποιες φορές και ανώνυµη, θα λυθούν µε κάποιο µαγικό τρόπο τα προβλήµατα. Να γίνονται ασφαλώς καταγγελίες, ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση της επιθεώρησης εργασίας που έχει και τη θεσµική ευθύνη να είναι θεµατοφύλακας των εργατικών νοµοθεσιών, αλλά όχι µόνο αυτό. Χωρίς οργάνωση, χωρίς συλλογική δράση, ακόµα και επιτυχίες να έχουµε, θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα».
Πρωταγωνιστής στην απορρύθµιση της εργασίας η κυβέρνηση
Η απορρύθµιση της εργασίας είναι µείζον ζήτηµα στην Κύπρο, καθώς µε τα νέα δεδοµένα στην οικονοµία, χώροι εργασίας τείνουν να µετατραπούν σε χώρους εκµετάλλευσης. «Το εξοργιστικό είναι ότι πρωταγωνιστής στην απορρύθµιση είναι η ίδια η κυβέρνηση. Θυµηθείτε για παράδειγµα τον αγώνα των εκπαιδευτικών στα απογευµατινά προγράµµατα του Υπ. Παιδείας, όπου 5.000 εκπαιδευτικοί µετατράπηκαν µέσα σε µια νύχτα από εργοδοτούµενοι σε αυτοαπασχολούµενοι µε αγορά υπηρεσιών», υπογράµµισε ο ΚΟΓ της ΠΕΟ, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση πως ένας τρόπος για να βελτιωθεί η θέση των νέων εργαζοµένων είναι αυτοί να οργανωθούν σε σύνολα.
Σεξισµός, υποτιµητικές συµπεριφορές και… φιλοδώρηµα για εργοδότες!
Σε πολλές περιπτώσεις, το «περιτύλιγµα» δεν έχει καµία σχέση µε το περιεχόµενο, καθώς σε πολλούς χώρους εστίασης, πέρα από την αδήλωτη εργασία, υπάρχουν τα φαινόµενα του σεξισµού και της µη καταβολής του φιλοδωρήµατος από τους ιδιοκτήτες – εργοδότες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση νεαρής φοιτήτριας, η οποία για βιοποριστικούς λόγους εργαζόταν σε χώρο εστίασης στη Λευκωσία.
Όπως είπε στη «Χαραυγή» η Ε.Α., οι συνθήκες εργασίας θα µπορούσαν να ήταν και καλύτερες. «Εγώ και µια συνάδελφός µου παρατηρήσαµε ότι υπήρχαν διακρίσεις όσον αφορά το φύλο αλλά και την ηλικία. Συγκεκριµένα, κυρίως οι άντρες συνάδελφοι δικαιούνταν δωρεάν γεύµα κατά την ώρα του διαλείµµατος, αλλά εµείς θα έπρεπε να πληρώνουµε το γεύµα µας και είχαµε µόνο 20% έκπτωση. Σχετικά µε τη διάκριση λόγω ηλικίας, ο εργοδότης έτυχε να µας απευθυνθεί µε άσχηµο τρόπο λόγω εργασιακού µας λάθους. Συγκεκριµένα, αναφέρθηκε σε εµάς µε άκρως υποτιµητικό τρόπο κάνοντας προσβλητικά σχόλια για την ηλικία µας».
Καταγγέλλοντας, τέλος, την εργοδοτική αυθαιρεσία ανέφερε: «Ως σερβιτόρες θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να παίρνουµε ποσοστό των φιλοδωρηµάτων (tips) από αυτά που άφηναν οι πελάτες στο µαγαζί. Παρόλα αυτά επειδή δουλεύαµε µε µερική απασχόληση (part time), το ποσό των φιλοδωρηµάτων το κατακρατούσαν οι εργοδότες».
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy