Λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια βασίζεται στις άφθονες προμήθειες της Ρωσίας και της Ουκρανίας σε σιτάρι, καλαμπόκι και φυτικό λάδι, οι τελευταίες εξελίξεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούν κλυδωνισμούς και να αποσταθεροποιούν την παγκόσμια αγορά τροφίμων. Ο πρώτος αρνητικός αντίκτυπος στην παγκόσμια αγορά τροφίμων είναι η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των τροφίμων.
Παράλληλα, οι ειδικοί παραδέχονται ότι η μεγάλη δοκιμασία για την επισιτιστική ασφάλεια του κόσμου θα έρθει το καλοκαίρι, όταν, όπως και στην ΕΕ, οι Ουκρανοί αγρότες θα μαζέψουν τις καλλιέργειές τους. Αν καταφέρουν να τις μαζέψουν… Τις ελλείψεις τροφίμων ακολουθεί συχνά πολιτική αναταραχή και πολλοί αναλυτές έχουν επισημάνει το ρόλο της έλλειψης τροφίμων ως παράγοντα στις επαναστάσεις της Αραβικής Άνοιξης πριν από μια δεκαετία. Επιπρόσθετα, όπως προειδοποίησε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Γεωργία, Janusz Wojciechowski, μια επισιτιστική κρίση πιο μακριά θα μπορούσε να «αυξήσει τη μεταναστευτική πίεση στην Ευρώπη».
Αυξήσεις παρουσιάζονται και στα μέταλλα και τη σχετική βιομηχανία. Για παράδειγμα, σύμφωνα και με την πλατφόρμα Trading Economics, κατά την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου το αλουμίνιο, με πολύ μεγάλη παραγωγή στη Ρωσία, κατέγραψε αύξηση της τάξης του 10% και σε διάστημα έτους πάνω από 66%, εκτινάσσοντας στα ύψη το κόστος κατασκευής σειράς προϊόντων. Σύμφωνα με την POLITICO, αυξάνονται επίσης οι φόβοι για αποθησαύριση, προστατευτισμό και εμπορικές καταστροφές. Ήδη εντός της ΕΕ η Ουγγαρία έχει επιβάλει πρόσθετους ελέγχους στις εξαγωγές σιτηρών. Αν και ισχυρίζεται ότι η κίνηση δεν αποτελεί πλήρη απαγόρευση των εξαγωγών, έχει προκαλέσει την αυστηρή καταδίκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τέλος, κλυδωνισμοί αναμένεται να υπάρξουν και στα σχέδια της ΕΕ για αναδιάρθρωση της πράσινης αγροτικής της πολιτικής.
Μέτρα για αντιμετώπιση της επισιτιστικής ανασφάλειας στην ΕΕ
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Γαλλία, ως η προεδρεύουσα αυτή την περίοδο, ήδη επιχειρεί αναβάθμιση της ατζέντας της «διατροφικής κυριαρχίας» για να ενισχύσει την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τρέφεται χρησιμοποιώντας εσωτερικούς πόρους, αντί να βασίζεται στις ζωοτροφές από την Ουκρανία, τη βραζιλιάνικη σόγια και ρωσικά λιπάσματα με βάση το άζωτο.
Είναι ενδεικτική η αναφορά στη μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων της ΕΕ σε καίριους τομείς και η δέσμευση να ενισχυθεί η παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών του μπλοκ -ένα παραδοσιακό αδύναμο σημείο του βαριά επιδοτούμενου γεωργικού συστήματος της ΕΕ- στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών μετά την άτυπη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 10-11/03/2022. Από την πλευρά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε στις 24/03/2022 ψήφισμα για ένα επείγον ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας εντός και εκτός της ΕΕ με 413 ψήφους υπέρ, 120 ψήφους κατά και 49 αποχές. Οι ευρωβουλευτές του ΑΚΕΛ ψήφισαν αποχή.
Το ψήφισμα ζητά την παροχή άμεσης βοήθειας στην Ουκρανία με τη μορφή επισιτιστικού εφοδιασμού και την επανεκκίνηση της ενωσιακής στρατηγικής για την παραγωγή τροφίμων. Εστιάζει επίσης στην ανάγκη: • μείωσης της εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές τροφίμων που προέρχονται από περιορισμένο αριθμό προμηθευτών και άμεσης αξιολόγησης τρόπων μετριασμού του αντίκτυπου των υψηλών τιμών των λιπασμάτων στους γεωργούς με την παράλληλη μείωση, μακροπρόθεσμα, της εξάρτησης από τις εισαγωγές λιπασμάτων. Προς τούτο, το Κοινοβούλιο προτείνει τη μετάβαση σε εναλλακτικές οργανικές πηγές θρεπτικών ουσιών για τη γεωργία και τη στήριξη της γεωργικής καινοτομίας. • αύξησης της παραγωγής τροφίμων εντός ΕΕ. Η γεωργική γη θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για την παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών. • στήριξης των τομέων που πλήττονται περισσότερο και ενεργοποίηση από την Κομισιόν του αποθεματικού κρίσης ύψους 479 εκ. ευρώ. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει, σύμφωνα με το ψήφισμα, να έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν ευρεία, ταχεία και ευέλικτη κρατική ενίσχυση στους τοπικούς αγροτικούς φορείς. Παρά τα πολλά θετικά σημεία, το ψήφισμα δεν έδωσε τη δέουσα σημασία στην ανάγκη όπως: • η αγροτική πολιτική της ΕΕ αναπροσανατολιστεί μακριά από το τρέχον βιομηχανικό μοντέλο, σε ένα που σέβεται τα πλανητικά όρια στα οποία δραστηριοποιείται με λιγότερη και καλύτερη κτηνοτροφική παραγωγή που βασίζεται σε βιώσιμες πρακτικές. Πρέπει να απογαλακτιστεί η τρέχουσα εξάρτηση από εξωτερικές πηγές στις οποίες η Ένωση δεν έχει κανέναν έλεγχο. • υποστηριχθούν οι αγρότες από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ουσιαστική εφαρμογή οικολογικών συστημάτων, ώστε να απομακρυνθούν από την εντατική κτηνοτροφία προς τις φυτικές καλλιέργειες. • αναγνωρισθεί ότι το λόμπι της βιομηχανικής γεωργίας εκμεταλλεύτηκε την εκτυλισσόμενη τραγωδία στην Ουκρανία για να προωθήσει τη δική του ατζέντα υπονόμευσης της σχετικά περιορισμένης περιβαλλοντικής φιλοδοξίας στη Νέα ΚΓΠ.
Aκολουθήστε μας στο Google News
