Της Δρος Μελίτας Μενελάου*
Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει µεγάλη πρόοδος στον τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης µιας και όλο και περισσότερες γυναίκες ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε προγράµµατα όπως των Φυσικών Επιστηµών, της Μηχανικής και Τεχνολογίας.
Άρα θα µπορούσε να πει κάποιος ότι τα πράγµατα έχουν αλλάξει και το µέλλον προµηνύεται ευοίωνο! Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, περίπου οι µισοί κάτοχοι διδακτορικών πτυχίων στις Φυσικές Επιστήµες και τη Μηχανική είναι γυναίκες, αλλά µόλις το ένα πέµπτο καταφέρνουν να ανέβουν τα υψηλά ακαδηµαϊκά σκαλιά.
Πολύ λιγότερες γυναίκες συµµετέχουν σε επιστηµονικά συµβούλια νεοφυών εταιρειών. Ένα επιστηµονικό συνέδριο στο οποίο οι µισοί από τους κύριους οµιλητές είναι γυναίκες ξεχωρίζει απλώς και µόνο λόγω αυτού. Είναι λοιπόν ευοίωνο το µέλλον των γυναικών στην Επιστήµη;
Η τύχη των γυναικών στην Επιστήµη µπορεί να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από τα πολιτικά συστήµατα. Παλιότερα στην Κίνα, οι γυναίκες και οι άντρες είχαν ισότιµη παρουσία στην Επιστήµη µέχρι τη στιγµή που στην προσπάθειά της χώρας να κάνει άνοιγµα στον δυτικό κόσµο, οδήγησε σε µια δυσανάλογη στρατολόγηση νέων ανδρών επιστηµόνων που είχαν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό.
Στο άλλο άκρο, η Πορτογαλία δίνοντας «κίνητρα» όπως της χαµηλόµισθης και χωρίς κύρος εργασίας, ή της υποχρεωτικής στρατολόγησης ανδρών πτυχιούχων ώστε να πολεµήσουν σε αποικιακούς πολέµους, άφησε το ακαδηµαϊκό πεδίο ανοιχτό για τις γυναίκες.
Η Πορτογαλία άρχισε να επενδύει στην Έρευνα τη δεκαετία του 1990 και συνεχίζει µια κατάσταση υγιούς ισορροπίας γυναικών και ανδρών στην Επιστήµη. Πρόσφατα δηµοσιεύτηκαν δύο άρθρα σε ένα από τα σηµαντικότερα επιστηµονικά περιοδικά (Nature).
Στο πρώτο άρθρο αναφέρεται η ανάλυση 141 κορυφαίων Βραβείων Επιστήµης που απονεµήθηκαν µεταξύ 2001 και 2020. Η ανάλυση έδειξε ότι το µερίδιο των γυναικών που λαµβάνουν βραβεία αυξάνεται, αλλά εξακολουθεί να υστερεί κατά πολύ από αυτό των ανδρών (2.011 άνδρες και 262 γυναίκες).
Αν και στη µελέτη αυτή δεν εξετάστηκαν αιτίες προκατάληψης φύλου, εντούτοις είναι ξεκάθαρο ότι οι γυναίκες δεν λαµβάνουν λιγότερα βραβεία λόγω της µη ικανοποιητικής ποιότητας ή ποσότητας της έρευνάς τους!
Αντ’ αυτού, οι λόγοι κρύβονται στη σιωπηρή προκατάληψη σε συνδυασµό µε την έλλειψη προσπαθειών για την αντιµετώπιση των ανισοτήτων στην Επιστήµη. Στο δεύτερο άρθρο µελετήθηκε η σταδιοδροµία περίπου έξι εκατοµµυρίων ερευνητών παγκοσµίως που είχαν γράψει τουλάχιστον τρία επιστηµονικά άρθρα µεταξύ του 1996 και 2018.
Η µελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να ξεκινήσουν µια ερευνητική καριέρα τώρα από ό,τι πριν 20 χρόνια, αλλά είναι λιγότερο πιθανό να συνεχίσουν την ακαδηµαϊκή τους σταδιοδροµία, δηµοσιεύοντας λιγότερες εργασίες µε µικρότερο βαθµό απήχησης.
Όλοι στο χώρο της Επιστήµης µπορούµε να συµβάλουµε στη µεταµόρφωση της σηµερινής κοινωνίας σε µια κοινωνία που σέβεται και δέχεται το κάθε άτοµο ισάξια -από τις βραβευθείσες γυναίκες µε Νόµπελ όπως η Rita Levi-Montalcini (Νόµπελ Ιατρικής, 1986) και η Christiane Nüsslein Volhard (Νόµπελ Ιατρικής, 1995), έως τους απλούς πολίτες.
*Γυναίκα, µητέρα, χηµικός µηχανικός, Τµήµα Χηµικών Μηχανικών, ΤΕΠΑΚ
Aκολουθήστε μας στο Google News
