Οι ιδέες του Ουγκώ είναι διαχρονικές

Αθλο χαρακτηρίζει τη μεταφορά του μυθιστορήματος «Οι Αθλιοι» στη θεατρική σκηνή ο σκηνοθέτης Ανδρέας Αραούζος

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΥΡΗ

«Οι ιδέες του Ουγκώ, οι ανθρωπιστικές αυτές αξίες, η ταυτότητα, η συγχώρεση, η ηθική, είναι οι γραμμές οι οποίες ενώνουν την ιστορία της ανθρωπότητας και ταυτίζουν τον αναγνώστη ή τον θεατή του 2015 με αυτόν του 19ου αιώνα», δηλώνει στη «Χαραυγή» ο σκηνοθέτης Ανδρέας Αραούζος, που τόλμησε να μεταφέρει στη θεατρική σκηνή το μεγαλειώδες μυθιστόρημα «Οι Αθλιοι» του Βίκτωρα Ουγκώ. Εγχείρημα αρκετά δύσκολο αλλά ταυτόχρονα και ένας άθλος.

Γιατί, όπως πιστεύει και ο σκηνοθέτης, η μεταφορά ενός τέτοιου λογοτεχνικού όγκου σε μία δίωρη (μόνο) παράσταση από οκτώ (μόνο) ηθοποιούς, είναι σίγουρα ένας άθλος!

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να ανεβάσετε στη θεατρική σκηνή το μυθιστόρημα οι «Αθλιοι» του Βίκτωρος Ουγκώ, το οποίο θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας;

Είχα πάντοτε μια αγάπη γι’ αυτή την ιστορία, με συγκινεί εδώ και χρόνια το ηθικό ταξίδι του Ζαν Βαλζάν, οι αλύγιστες πεποιθήσεις του Ζαβέρ, η τραγικότητα στα διλήμματα και των δύο, η τραγικότητα στους παθιασμένους δημοκράτες στην εξέγερση του Παρισιού, ο μονόπλευρος έρωτας της Επονίν, ο υποδειγματικός δεσμός της Κοζέτ με το θετό της πατέρα…! Συναισθήματα και ποίηση από τον Ουγκώ που δημιουργούν τη διαχρονικότητα και προσφέρουν τη συγκίνηση που χαρακτηρίζουν την επιτυχία του έργου «Οι Αθλιοι».

Πώς αντιμετωπίσατε τη σκέψη ότι θα είχατε να παραβγείτε με τις ιδέες ενός από τους μεγαλύτερους διανοούμενους των τελευταίων αιώνων;

Μα αυτή η σκέψη ήταν και το κίνητρό μου! Οι ιδέες του Ουγκώ, οι ανθρωπιστικές αυτές αξίες, η ταυτότητα, η συγχώρεση, η ηθική, είναι οι γραμμές οι οποίες ενώνουν την ιστορία της ανθρωπότητας και ταυτίζουν τον αναγνώστη ή το θεατή του 2015 με αυτόν του 19ου αιώνα…! Αυτό το έργο μάς αφορά σήμερα, και πρέπει να δούμε πέραν των κοστουμιών εποχής, να γευτούμε την ουσία που βρίσκεται κάτω από το «περιτύλιγμα». Οι πηγές από τις οποίες αντλείται η τέχνη δεν έχουν ηλικία ή εποχή.

Ηταν εύκολη η μεταφορά στη θεατρική σκηνή αυτού του μεγάλου έργου; Πώς εργασθήκατε από πλευράς σκηνοθεσίας για την καλύτερη απόδοσή του;

Η θεατρική διασκευή έγινε από την Ανθή Ζαχαριάδου – ένας άθλος να μεταφερθεί ένας τέτοιος λογοτεχνικός όγκος σε μια δίωρη (μόνο) παράσταση από οκτώ (μόνο) ηθοποιούς. Κι όμως, είμαστε πολύ πιστοί στο μυθιστόρημα και το ύφος του έργου, ενώ σκηνογραφικά μάς ενδιέφερε με την Μελίτα Κούτα να δώσουμε ροή στα χρόνια και την ιστορία, να δώσουμε διαχρονικότητα με ανάμειξη κοστουμιών και να αποδώσουμε τη γύμνια των αγνών συναισθημάτων με τον τρόπο αυτό που θα δείτε επί σκηνής. Συνέτειναν και οι μουσικές του Δημήτρη Ζαχαρίου και οι φωτισμοί της Καρολίνας Σπύρου σε αυτή την άποψη της ωμότητας και της γνησιότητας.

Δεν είναι ρίσκο να εργάζεσαι με νέους ηθοποιούς για την παραγωγή τέτοιων απαιτητικών παραστάσεων;

Το ρίσκο έρχεται με το συγκεκριμένο έργο ούτως ή άλλως. Πρέπει όμως να πιστεύεις τόσο στο κείμενο όσο και το όραμά σου. Ολοι οι ηθοποιοί είναι όντως νεαροί σε αυτή την παράσταση και αυτό το περηφανεύομαι, ως παραγωγός. Αυτό δεν ήταν σκοπός από την αρχή, είναι όμως ένα πολύ καλό δείγμα για τις θεατρικές δυνατότητες του τόπου μας, πιστεύω.

Από τα Μαθηματικά στη σκηνοθεσία

Ο Ανδρέας Αραούζος έχει σπουδάσει Μαθηματικά και Διοίκηση στο Μάντσεστερ, πήρε MBA στην Κύπρο και παρακολούθησε σεμινάρια υποκριτικής (Webber Douglas Academy) και σκηνοθεσίας (RADA) στο Λονδίνο. Eίναι ο δημιουργός και διευθυντής των θεατρικών παραγωγών Alpha Square από το 2003.

Στο θέατρο έχει σκηνοθετήσει: για την Alpha Square (Doubt του John Patrick Shanley, Art της Γιασμίνα Ρεζά, Wilde Conversations συρραφή διαλόγων του Oscar Wilde, Heights της Amy Fox, Ο Μικρός Πρίγκιπας του Αντουάν ντε-Σαιντ Εξυπερύ, σε δική του διασκευή), για το Θέατρο Ενα (Shirley Valentine του Willy Russell, Ράους των Ρέππα και Παπαθανασίου και Μνήμη, Φέρε μου Πίσω Απόψε με ποίηση του Καβάφη).

Στο θέατρο έχει υποδυθεί ρόλους στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα: για την Alpha Square (Art της Γιασμίνα Ρεζά, Total Eclipse του C. Hampton, Dangerous Liaisons του C. Hampton, 24η Μέρα του Tony Piccirillo, Iphigenia in Orem του Neil LaBute που περιόδευσε σε Λονδίνο, Παρίσι, Δαμασκό και Αθήνα). Το πρώτο του θεατρικό έργο «Και οι Πλούσιοι Κλαίνε» ανέβηκε το 2007 από το Θέατρο Ενα.

Τηλεόραση: «Ονειρο Ηταν» (MEGA).  Κινηματογράφος: «5 Ways 2 Die» σε σκηνοθεσία Ντ. Παπαδάκη. Εχει εκδώσει μια συλλογή με άρθρα του με τίτλο «Εχω θέμα: Ουσιαστική Μικρολογία» και γράφει το δικό του blog, substantial-triviality.com