Η Κύπρος καλείται να κερδίσει το στοίχημα

Οι τουριστικοί φορείς θα πρέπει να αναπληρώσουν την τρύπα των εσόδων από τις απώλειες του ρωσικού τουρισμού, που με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις θα ανέλθει στο 25%

Ρεπορτάζ: Αθηνά Ξενοφώντος

Δυσοίωνες προδιαγράφονται οι προοπτικές για τον τουρισμό φέτος, γεγονός που θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην οικονομία, καθώς είναι ο μοναδικός τομέας που κατάφερε να επιπλεύσει τα τελευταία δύο χρόνια, μετά τη δραματική συρρίκνωση της οικονομίας και το κούρεμα των καταθέσεων.

Το 2014 τα έσοδα από τον τουρισμό έκλεισαν λίγο πιο πάνω από τα 2 δις ευρώ, ποσοστό που αντιπροσωπεύει περίπου το 12% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Οι συνολικές αφίξεις ανήλθαν στις 2.440.000 με αύξηση 1.5% από τα επίπεδα του 2013.

Το σίγουρο είναι πως φέτος η Κύπρος δεν θα φτάσει τα περσινά ποσοστά αφίξεων λόγω των τεράστιων προβλημάτων που ταλανίζουν τη ρωσική αγορά, η οποία τα τελευταία χρόνια σημείωσε ραγδαία αύξηση και κατέστη η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά μετά το Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, ο ρωσικός τουρισμός αναμένεται να έχει μείωση γύρω στο 25%.

Το 2014 επισκέφθηκαν την Κύπρο γύρω στις 650 χιλιάδες Ρώσοι τουρίστες με την κατά κεφαλή δαπάνη να ανέρχεται γύρω στα 900 ευρώ που είναι από τις υψηλότερες των τουριστών από άλλες χώρες. Τα συνολικά έσοδα ανήλθαν γύρω στα 585 εκ. ευρώ.

Πώς θα αναπληρωθεί η τρύπα των εσόδων;

Αν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις της δραματικής μείωσης κατά 25% της ρωσικής αγοράς, τότε θα έχουμε απώλειες 150.000 τουριστών με τη μείωση των εσόδων να ανέρχεται στα 140 εκ. ευρώ, που αντιστοιχεί σχεδόν στο 1% του ΑΕΠ.

Ως εκ τούτου, είναι άξιο απορίας πού στηρίζει την αισιοδοξία του ο Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, όταν δηλώνει πως το 2015 η Κύπρος θα εξέλθει από την ύφεση, εκτιμώντας μάλιστα ότι θα έχουμε ανάπτυξη 0.5%.

Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιοι από τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας προβλέπει ο κ. Γεωργιάδης ότι θα αναπληρώσουν την τρύπα των εσόδων τού πιο σημαντικού πνεύμονα: ο χρηματο-οικονομικός τομέας του εμπορίου ή των κατασκευών που στο παρόν στάδιο είναι ανύπαρκτος;

Η Κύπρος καλείται να κερδίσει το στοίχημα

Με τα πιο πάνω δεδομένα, η Κύπρος καλείται να κερδίσει το στοίχημα του τουρισμού, ο οποίος θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες.

Πρώτο είναι η σωστή και στοχοπροσηλωμένη προβολή του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου σε άλλες αγορές ή ακόμη και στην ίδια τη Ρωσία. Η συγκράτηση των απωλειών θα εξαρτηθεί κατά πόσο η τουριστική βιομηχανία της Κύπρου και οι διάφοροι φορείς θα καταφέρουν να προβάλουν τον τόπο μας προκειμένου να «κλέψουμε» ένα σημαντικό κομμάτι από την πίτα των Ρώσων τουριστών που παρά την κρίση θα ταξιδεύσουν.

Το δεύτερο στοιχείο είναι τα πακέτα που θα προσφέρουν οι τουριστικοί φορείς, σε μια προσπάθεια να καταστήσουν την Κύπρο ελκυστική.

Ο τρίτος παράγοντας είναι η αεροπορική συνδεσιμότητα της Κύπρου και τα σχέδια κινήτρων του αεροδρομίου που θα προσφέρει η Hermes στις αεροπορικές εταιρείες, ώστε να τους δοθεί η δυνατότητα να κρατήσουν τις θέσεις.

Ευρεία σύσκεψη για τη στρατηγική

Οι δυσμενείς εξελίξεις ήταν επόμενο να σημάνουν συναγερμό στους φορείς του τουρισμού, οι οποίοι σε ευρεία σύσκεψη την περασμένη βδομάδα έθεσαν επί τάπητος τον στρατηγικό προγραμματισμό για το 2015.

Οπως επεσήμανε σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΟΤ, Αγγελος Λοΐζου, αν οι απώλειες από τις ρωσικές αφίξεις ξεπεράσουν το 25%, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να αναπληρωθούν από άλλες αγορές.

Παρ’ όλον που οι ξενοδόχοι εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι και δεν παίρνουν ως δεδομένο ότι θα σημειωθεί σε τόσο μεγάλο ποσοστό η μείωση, εντούτοις οι ενδείξεις συνηγορούν ότι η μείωση από τη ρωσική αγορά ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη.

Μείωση 45% του εξερχόμενου ρωσικού τουρισμού

Και αυτό γιατί, μόνο το τελευταίο εξάμηνο του 2014, που εντάθηκαν τα προβλήματα στη ρωσική οικονομία, παρατηρήθηκε κάθετη μείωση του εξερχόμενου τουρισμού σε ποσοστό που αγγίζει το 45%.

Είναι εύλογο λοιπόν το ερώτημα, τι είναι εκείνο που κάνει τους τουριστικούς φορείς στην Κύπρο να πιστεύουν ότι στην Κύπρο η μείωση των ρωσικών αφίξεων θα είναι μικρότερη. Το γεγονός και μόνο ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι προορισμοί με τις ίδιες καιρικές συνθήκες και κύρια με πολύ πιο ανταγωνιστικά πακέτα από την Κύπρο, όπως η Ελλάδα και η Τουρκία, θα πρέπει να μας ανησυχεί πολύ περισσότερο.

Θολό ακόμη το τοπίο

Σε δηλώσεις στην εφημερίδα μας ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ, Ζαχαρίας Ιωαννίδης, χαρακτήρισε θολό στο παρόν στάδιο το τοπίο, σημειώνοντας ότι θα ξεκαθαρίσει στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου.

Ο Σύνδεσμος Ξενοδόχων, σημείωσε, βρίσκεται σε συνεχή επαφή με Ρώσους διοργανωτές ταξιδίων, σε μια κοινή προσπάθεια να μειωθεί στον ελάχιστο δυνατό βαθμό η αρνητική τάση που προδιαγράφεται στην αγορά για το σύνολο του εξερχόμενου ρωσικού τουρισμού που επηρεάζει και την Κύπρο.

Παράλληλα, τόνισε, γίνονται κινήσεις σε άλλες παραδοσιακές αγορές προκειμένου να αντισταθμιστεί η απώλεια των Ρώσων τουριστών.

Συγκεκριμένα, όπως επεσήμανε, οι τουριστικοί φορείς ποντάρουν σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Πολωνία, σκανδιναβικές χώρες καθώς επίσης με τις χώρες του αραβικού κόλπου.

Μια πολύ καλή αγορά επίσης, σημείωσε ο κ. Ιωαννίδης, είναι το Ισραήλ, που πέρσι είχε θεαματική αύξηση, με τους ξενοδόχους να προσβλέπουν ότι θα έχει συνέχεια.

Ομως, φαντάζει δύσκολο να κερδηθεί το στοίχημα και κανένας δεν διασφαλίζει ότι από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα υπάρξει αύξηση τουριστών καθότι και οι πλείστες χώρες εντός Ε.Ε. βρίσκονται σε ύφεση. Πέρσι οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν τις 900 χιλιάδες και είναι η χώρα που για χρόνια κατέχει τα σκήπτρα στην Κύπρο. Ωστόσο από τη Γερμανία και τη Σουηδία οι αφίξεις στο σύνολό τους άγγιξαν μόλις τις 200.000 και είναι πολύ απομακρυσμένο το ενδεχόμενο ότι φέτος θα διπλασιαστούν.

Πρόβλημα και από Ουκρανία

Μια άλλη προδιαγραφόμενη απώλεια, την οποία ενδεχομένως να έχει η Κύπρος, είναι από την Ουκρανία. Σύμφωνα με ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, ένας από τους τρεις μεγαλύτερους οργανωτές ταξιδίων στην Ουκρανία, η Νews Travel, ανέστειλε τη λειτουργία της (δεν κήρυξε πτώχευση). Η συγκεκριμένη εταιρεία έφερνε στην Κύπρο γύρω στις 15.000 Ουκρανούς τουρίστες.

Οσον αφορά στις ρωσικές αφίξεις, σύμφωνα με τα στοιχεία πέρσι είχαμε 300 χιλιάδες δρομολογημένες πτήσεις και 500 χιλιάδες ναυλωμένες πτήσεις από τη Ρωσία. Μέχρι στιγμής οι ναυλωμένες που έχουν και τη μερίδα του λέοντος δεν έχουν δηλωθεί από τους τουριστικούς πράκτορες.

Ο κ. Ιωαννίδης απέδωσε το γεγονός στο ότι και οι Ρώσοι διοργανωτές ταξιδίων ακόμη δεν έχουν καθαρή εικόνα, συστήνουν υπομονή, αφού αναμένουν τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα προτού προγραμματίσουν την νέα σεζόν.

Οπως επεσήμανε, τα δύο μέρη βρίσκονται σε συνεχή επαφή για τη διαφοροποίηση των πακέτων που προσφέρουν, ώστε να υποβοηθήσουν την κατάσταση και να διατηρήσουν όσο το δυνατό τα προγράμματά τους.

Τα προβλήματα των διοργανωτών

Ομως, τόνισε, οι διοργανωτές αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα στη ρευστότητά τους, λόγω των εγγυητικών που ζητά η ρωσική κυβέρνηση και ανέρχονται στο 5% του κύκλου εργασιών τους.

Η πιο πάνω ρήτρα, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ, εμπεριέχει δύο πτυχές.

Η πρώτη είναι η διασφάλιση του επαναπατρισμού των Ρώσων τουριστών, σε περίπτωση πτώχευσης ενός διοργανωτή ταξιδίων, ώστε το κράτος να μην επωμιστεί το κόστος επιστροφής των πολιτών.

Το δεύτερο σκέλος είναι έμμεσα και αποτρεπτικό, ώστε να συρρικνωθούν τα προγράμματα για τον εξερχόμενο τουρισμό, προκειμένου να δοθεί ώθηση στον εσωτερικό τουρισμό ειδικότερα στην Κριμαία και άλλες περιοχές της Ρωσίας και να περιοριστεί η εξαγωγή συναλλάγματος.

Ενδεικτικό τούτου, επεσήμανε ο κ. Ιωαννίδης, είναι πως μετά το κύμα καταρρεύσεων των οργανωτών ταξιδίων πέρσι τον Αύγουστο, θεαματική ήταν η αύξηση του εσωτερικού τουρισμού στη Ρωσία. Συγκεκριμένα όπως τόνισε, παρατηρήθηκε 30% μέχρι και 40% αύξηση στον εσωτερικό τουρισμό, ιδιαίτερα το τελευταίο εξάμηνο του έτους, σε αντίθεση με μείωση 30% έως 50% του εξερχόμενου τουρισμού.

Ως εκ τούτου, σημείωσε υπάρχουν σαφείς πολιτικές που στοχεύουν προς αυτή την κατεύθυνση προκειμένου να τονωθεί η οικονομία της χώρας.

Αφηναν χρήμα οι Ρώσοι αλλά …

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρώσος τουρίστας αφήνει περισσότερα χρήματα στον τόπο απ’ ό,τι οι τουρίστες των άλλων χωρών, γι’ αυτό και οι προσπάθειες, σημείωσε, είναι συντονισμένες με στόχο την ελαχιστοποίηση των απωλειών.

Ωστόσο τα δεδομένα πλέον δεν είναι τα ίδια με τα περσινά, καθώς η υποτίμηση του ρωσικού νομίσματος, όπως και η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός του θα καταστήσουν τις διακοπές του Ρώσου τουρίστα πιο συντηρητικές, ιδιαίτερα για τη μεσαία τάξη.

Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη η ξενοδοχειακή βιομηχανία ποντάρει στις φιλικές σχέσεις των δύο χωρών, καθώς και στο ομόθρησκο που πάντα οι Ρώσοι ένιωθαν, γι’ αυτό και παρουσιάζονται ιδιαίτερα άνετοι και ασφαλείς επιλέγοντας την Κύπρο για τις διακοπές τους.