Η Κομισιόν συνδέει τα «χρυσά» διαβατήρια με τη φοροδιαφυγή

Συστάσεις προς την Κύπρο ενόψει της φορολογικής μεταρρύθμισης

Κομισιόν συνδέει τα «χρυσά» διαβατήρια με τη φοροδιαφυγή καθώς και το ευρύτερο θέμα της εφαρμογής επιθετικών στρατηγικών φορολογικού σχεδιασμού.

Συγκεκριμένα, σε έκθεσή της για την Κύπρο (συστάσεις ανά χώρα) η Κομισιόν αναφέρεται στο Επενδυτικό Πρόγραμμα των «χρυσών» διαβατηρίων, σημειώνοντας ότι «μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για φοροδιαφυγή». Συνδέει μάλιστα το θέμα με το ευρύτερο ζήτημα της εφαρμογής «επιθετικών στρατηγικών φορολογικού σχεδιασμού».

Η τοποθέτηση της Κομισιόν είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού εκκρεμεί η απόφαση της ΕΕ σε σχέση με τις δύο διαδικασίες επί παραβάσει που κινήθηκαν εναντίον της Κύπρου και αφορούν το Επενδυτικό Πρόγραμμα των «χρυσών» διαβατηρίων καθώς και δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τα οποία χαρίστηκαν με τη χρέωση των ακινήτων που αγοράστηκαν μέσω του Επενδυτικού Προγράμματος με τον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% -ο οποίος με βάση τους κανονισμούς της ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για κοινωνικούς σκοπούς– αντί του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 19% που χρησιμοποιείται για τις επενδύσεις. Επισημαίνεται επίσης ότι η τοποθέτηση της Κομισιόν ενδεχομένως να αποτελεί και μήνυμα προς την κυβέρνηση, η οποία, παρά το βεβαρημένο ιστορικό της, πρόσφατα προώθησε στη Βουλή νέα νομοσχέδια για την παραχώρηση «χρυσών» αδειών διαμονής έναντι επενδύσεων -δηλαδή την ίδια φόρμουλα με την οποία παραχωρούνταν τα «χρυσά» διαβατήρια- και μάλιστα με τη δυνατότητα να παραχωρείται μαζί έκπτωση 50% από το φόρο για 17 χρόνια.

Εν τω μεταξύ, στην ίδια έκθεση η Κομισιόν αναφέρεται στο φορολογικό συντελεστή για τις εταιρείες, σημειώνοντας ότι «αποτελεί πρόκληση για τις υπόλοιπες χώρες», ενώ παράλληλα «δεν προσθέτει σημαντικά στην πραγματική οικονομία, καθώς πολλές επιχειρήσεις που προσελκύονται (λόγω του χαμηλού φορολογικού συντελεστή) έχουν αδύναμο κρίκο με την κυπριακή οικονομία». Ακόμη, στην έκθεση περιλαμβάνονται συστάσεις ενόψει της επικείμενης φορολογικής μεταρρύθμισης.

Συγκεκριμένα, στην έκθεση αναφέρονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

• Οι εκκρεμείς φορολογικές οφειλές μειώθηκαν στο 45% των συνολικών καθαρών εσόδων το 2019, αλλά παραμένουν πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 31,8%.

• Τα τελευταία δέκα χρόνια οι συνολικοί φόροι αυξήθηκαν σχεδόν κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, εξ ολοκλήρου λόγω των αυξήσεων των εσόδων από φόρους εργασίας (3,3 ποσοστιαίες μονάδες). Όπως αναφέρεται, η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας για άτομα με χαμηλό εισόδημα αυξήθηκε από 17,3% το 2014 σε 18,1% το 2019, χωρίς καμία αλλαγή το 2021. Αναφέρεται ωστόσο ότι η Κύπρος παραμένει από τις χαμηλότερες χώρες στην ΕΕ, όπου ο μέσος όρος το 2021 ήταν 31,9 %.

• Σε αντίθεση με τη φορολογική επιβάρυνση της εργασίας, τα έσοδα από φόρους φιλικούς προς την ανάπτυξη έχουν παραμείνει στα ίδια επίπεδα ή/και έχουν μειωθεί.

• Οι επαναλαμβανόμενοι φόροι στα ακίνητα ήταν γύρω από τον μέσο όρο της ΕΕ πριν από 10 χρόνια, αλλά τώρα είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ.

• Η Κύπρος ανέλαβε δεσμεύσεις για τη λήψη μέτρων σε σχέση με την αντιμετώπιση επιθετικών στρατηγικών φορολογικού σχεδιασμού. Όπως αναφέρεται, τον Νοέμβριο του 2020 η Κύπρος τερμάτισε το Επενδυτικό Πρόγραμμα που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για φοροδιαφυγή.

• Οι υψηλές ροές ξένων άμεσων επενδύσεων και το υψηλό επίπεδο πληρωμών μερισμάτων, τόκων και δικαιωμάτων ως ποσοστό του ΑΕΠ υποδηλώνουν ότι η Κύπρος χρησιμοποιείται από εταιρείες που επιδίδονται σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό.

• «Ο χαμηλός συντελεστής εταιρικού φόρου παραμένει πρόκληση», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με την Κομισιόν, «στο 10,8% το 2020, ο μέσος πραγματικός φορολογικός συντελεστής επί του εταιρικού εισοδήματος είναι πολύ χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ του 19,3%. Αυτό», προστίθεται, «οδηγεί σε δευτερογενείς επιπτώσεις για άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ δεν προσθέτει πολλά στην πραγματική οικονομία, καθώς πολλές επιχειρήσεις που προσελκύονται έχουν αδύναμο κρίκο με την κυπριακή οικονομία».

Κωνσταντίνος Ζαχαρίου