Η κρίση στη Μεσόγειο είναι κατεξοχήν Τουρκο-ευρωπαϊκή

Του
Μάριου Ηλιάδη*

 

Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν η Ευρωπαϊκή Ένωση ως θεσμικό μόρφωμα και όλοι οι λαοί που την απαρτίζουν πέρασαν και ακόμη ζουν τη μεγάλη δοκιμασία που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού COVID-19. […]. Όπως ήταν φυσικό οι λαοί των πιο πάνω χωρών, αλλά και οι άλλοι οι λαοί που μετέχουν στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, ανέμεναν την ενεργό συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη μεγάλη δοκιμασία που περνούσαν, ιδιαίτερα τους μήνες κορύφωσης της πανδημίας, με αποκορύφωμα τις εβδομάδες και μέρες που οι Ιταλοί και Ισπανοί έθαβαν μαζικά τους νεκρούς τους, ζητώντας βοήθεια και συμπαράσταση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί είχαν εξαντληθεί οι δυνατότητες των εθνικών τους κρατών.

Τις πρώτες τρεις–τέσσερις εβδομάδες κορύφωσης της πανδημίας στις πιο πάνω χώρες, το κατεξοχήν αρμόδιο θεσμικό όργανο της Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπήρξε οδυνηρά απούσα, αφήνοντας τους λαούς αυτούς ουσιαστικά αβοήθητους. Δεν είναι τυχαίο που λίγες βδομάδες μετά την κορύφωση της πανδημίας, έρευνα που έγινε στην Ιταλία κατέδειξε ότι 40% των Ιταλών ήθελαν, ως αποτέλεσμα της αδράνειας της ΕΕ, να αποχωρήσει η χώρα τους από την Ένωση.

Φωτεινή εξαίρεση στην πιο πάνω αδράνεια των ενωσιακών οργάνων, την εποχή εκείνη, αποτέλεσε η έγκαιρη και θαρραλέα δράση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που ενεργοποιώντας τα αντανακλαστικά που οφείλουν να διαθέτουν οι ηγέτες σε κρίσιμες ώρες, παρέκαμψαν παγιωμένους θεσμούς και πολιτικές της Ένωσης, θέτοντας στη διάθεση των ευρωπαϊκών λαών γιγαντιαία οικονομική βοήθεια για αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. […]

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από μια νέα επιδημία, η οποία εκ πρώτης όψεως απειλεί δύο χώρες μέλη της, την Ελλάδα και την Κύπρο, στην πραγματικότητα όμως υποσκάπτει και απειλεί να εκθεμελιώσει την έννοια της ευρωπαϊκής ενότητας/ κυριαρχίας, για την οποία ο Πρόεδρος Μακρόν και η Καγκελάριος Μέρκελ έδωσαν και δίνουν σε πολλά επίπεδα καθημερινές μάχες. Και ενώ η πανδημία COVID-19 απειλούσε με αφανισμό της ζωή χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών, η σημερινή επιδημία Τουρκο-ισλαμοφασιστικής αυθαιρεσίας απειλεί με ακρωτηριασμό την εδαφική ακεραιότητα και ενωσιακή κυριαρχία, στην οποία προσβλέπουν οι ευρωπαϊκοί λαοί.

Τρέφω την ελπίδα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ιδιαίτερα αυτοί που αποδεδειγμένα πιστεύουν στην ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως ο Πρόεδρος Μακρόν και η Καγκελάριος Μέρκελ, θα κάνουν κάθε τι το δυνατό, (“whatever it takes” όπως σοφά διακήρυττε ο τότε ηγέτης/πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi) για να αποτρέψουν τον ακρωτηριασμό της Ένωσης από ένα στρατιωτικά ισχυρό έθνος –την Τουρκία  που με τρόπο πρωτοφανή, στη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εποχή, επιδεικνύει παντελή ασέβεια και περιφρόνηση στη διεθνή έννομη τάξη.

Η αποφασιστική δράση που αναπτύσσουν ο Πρόεδρος Μακρόν και η Καγκελάριος Μέρκελ για εκτόνωση της κρίσης, είτε με τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων με χώρες μέλη της Ένωσης και άλλους στην περιοχή, είτε με την ανάληψη διαμεσολαβητικών πρωτοβουλιών, όπως του Γερμανού Υπουργού Εξωτερικών κ. Heiko Maas, θα ήταν ακόμη πιο αποτελεσματικές εάν γίνονταν στο όνομα και για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με άμεση υποστήριξη από τους Ευρωπαίους ηγέτες Macron και Merkel. Το ειδικό βάρος που θα είχαν οι πιο πάνω δράσεις, αν είχαν αναληφθεί από την ίδια την ΕΕ, θα ήταν πολύ πιθανόν, ιδιαίτερα σημαντικό στο να πειστεί η Τουρκία να εγκαταλείψει την παραβατική της συμπεριφορά απέναντι σε κράτη μέλη της Ένωσης, καθώς και χώρες της περιοχής.

Η δράση στο όνομα της Ευρώπης, αντί των επιμέρους χωρών της Ένωσης, θα βοηθούσε ακόμη στο να αναστηλωθεί η πεποίθηση και ελπίδα ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς ότι ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων οι λαοί μπορούν να προσβλέπουν και να στηρίζονται στην έμπρακτη αλληλεγγύη και συμπαράσταση της νέας τους Συλλογικότητας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντί σε αυτή των επί μέρους ισχυρών εθνικών κρατών, που μετέχουν στην Ένωση.

Ελπίδα και αίτημα, πιστεύω, των λαών της Ένωσης και ιδιαίτερα όσων απειλούνται πιο άμεσα από την τουρκική βουλιμία, είναι να υπάρξει συλλογική δράση από πλευράς της Ένωσης, που αφενός θα κατοχυρώνει την εδαφική ακεραιότητα της ενωσιακής επικράτειας και αφετέρου θα εμπεδώνει ανάμεσα στους λαούς της Ένωσης το αίσθημα της συμμετοχής σε μια αξιόπιστη και αποτελεσματική ευρωπαϊκή συλλογικότητα.

Είναι πια καιρός, οι συνθήκες ωρίμασαν, για να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασιστικά, πέρα από την ιδέα της Ενιαίας Αγοράς των καταναλωτών, στην Ενιαία Επικράτεια των ευρωπαϊκών μας πατρίδων.

* Πρώην Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy