Η κυκλική οικονομία οδηγεί σε πιο πράσινο μέλλον

Η σημερινή εποχή, αποτελεί, δυστυχώς, ευχή και κατάρα, κυρίως για το τι έχουμε να κληροδοτήσουμε στις μελλοντικές γενιές. Η κοινωνική ευημερία και η τεχνολογική ανάπτυξη σε μεγάλο μέρος του πλανήτη δημιουργεί λύσεις αλλά και προβλήματα. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, ο άνθρωπος καταναλώνει όλο και περισσότερο, δημιουργώντας ανάπτυξη και ευημερία, αλλά ταυτόχρονα και μεγαλύτερο όγκο αποβλήτων.

Η νέα τάση και κύριος άξονας πολιτικής των κρατών είναι η αρχή της κυκλικής οικονομίας μέσω της ανακύκλωσης, δηλαδή της μεταποίησης των αποβλήτων και της δημιουργίας νέων προϊόντων. Η τεχνολογική ανάπτυξη μάς δίνει την ευκαιρία, μέσω νέων και καινοτόμων ιδεών και τεχνολογιών, να προχωρήσουμε σε ένα πιο πράσινο μέλλον.

Δυστυχώς, στην Κύπρο η ανακύκλωση είναι μία παρεξηγημένη έννοια και δεν εφαρμόζεται ορθά. Η έννοια της ανακύκλωσης δεν είναι η συλλογή και η μεταφορά των διάφορων ρευμάτων αποβλήτων. Ανακύκλωση είναι η επεξεργασία τους και δημιουργία νέων προϊόντων. Στη χώρα μας αυτό που εφαρμόζεται είναι ουσιαστικά η περισυλλογή, ο διαχωρισμός και στη συνέχεια η αποστολή στο εξωτερικό για επεξεργασία (αρκετά πλαστικά, χαρτί, μέταλλα και άλλα συλλέγονται, συμπιέζονται και εξάγονται). Άρα, στην ουσία μετατοπίζουμε το πρόβλημά μας εκτός και ταυτόχρονα αφαιρούμε από την κυπριακή οικονομία πρώτες ύλες (τα απόβλητα έχουν αξία και πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν πρώτες ύλες).

Στην Κύπρο αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέραν των 10 καινοτόμων εταιρειών, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να δώσουν λύσεις και να εφαρμόσουν άμεσα την αρχή της κυκλικής οικονομίας. Όταν μιλάμε όμως για καινοτομία, νέες γραμμές παραγωγής και νέα προϊόντα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με το άγνωστο και την αμάθεια. Αυτό δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα. Τις περισσότερες φορές οι υπάρχουσες νομοθεσίες και κανονισμοί έρχονται σε σύγκρουση, με αποτέλεσμα να μην προχωρά το όλο εγχείρημα.

Οι κυπριακές εταιρείες διαθέτουν εξοπλισμό και τεχνογνωσία για να δώσουν άμεσα λύσεις σε μεγάλα προβλήματα που αποφέρουν κόστος στο κράτος (όπως η πληθώρα πλαστικών, RDF, μηχανέλαιων κ.λπ.). Μέσα από ορθές και γρήγορες διαδικασίες, θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους τόσο της κυκλικής οικονομίας όσο και των εκάστοτε ορίων σχετικά με ρύπους και απόβλητα, μειώνοντας τα πρόστιμα που επιβάλλονται από την ΕΕ αλλά και την εξάρτησή μας από εισαγωγή πρώτων υλών.

Εάν, για παράδειγμα, επιτραπεί η χρήση εναλλακτικών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά, αφού πέραν της μείωσης της ανάγκης για ορυκτά καύσιμα, οι εταιρείες θα έχουν μειωμένο αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα, το κράτος θα είναι εντός τον ορίων για τους αέριους ρύπους και θα αποφεύγει την επιβολή προστίμων. Ταυτόχρονα, ενδέχεται να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας στις μονάδες επεξεργασίας. Κατά συνέπεια, θα διευρύνουμε τους ορίζοντες για ένα πιο πράσινο κράτος, με πράσινη ενέργεια για ένα καλύτερο μέλλον.

Το κράτος θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και μαζί με τις εταιρείες να προχωρήσει σε καινοτόμες πρακτικές. Δυστυχώς, στην Κύπρο η πολιτική του κράτους είναι η εφαρμογή κανονισμών και όχι η δημιουργία. Το ίδιο το κράτος που προωθεί την ιδέα της κυκλικής οικονομίας, έχει την υποχρέωση να την στηρίξει και εμπράκτως με θέσπιση νέων, γρήγορων και σύγχρονων διαδικασιών για πιστοποίηση, τυποποίηση και αποχαρακτηρισμό νέων προϊόντων από μονάδες ανακύκλωσης. Το κράτος μας οφείλει να καταστεί πρωτοπόρο και όχι παθητικός δέκτης.

Πέραν του εκσυγχρονισμού των κρατικών διαδικασιών, πολύ βοηθητική θα ήταν και η δημιουργία προγραμμάτων στήριξης των εταιρειών για την παραγωγή και χρήση των νέων πράσινων προϊόντων, καθώς και η θέσπιση βραβείων και επιβραβεύσεων (για παράδειγμα μείωση φορολογίας).

Χρήσιμο εργαλείο, επίσης, είναι η θέσπιση και η δημιουργία πιλοτικών προγραμμάτων με στόχο την εφαρμογή και χρήση νέων, ανακυκλώσιμων, εναλλακτικών, πράσινων προϊόντων, με συνεχή παρακολούθηση. Όχι μόνο από τις Αρχές, αλλά και από όσα πανεπιστημιακά ιδρύματα μπορούν να εφαρμόσουν την έρευνά τους.

Η κυκλική οικονομία στην Κύπρο θα εφαρμοστεί μόνο όταν το κράτος και η Δημόσια Υπηρεσία εκσυγχρονιστούν και καταστούν πρωτοπόρα. Το Υπουργείο Γεωργίας (Τμήμα Περιβάλλοντος) και το Υπουργείο Εμπορίου έχουν ως υποχρέωση την εφαρμογή της πολιτικής της κυκλικής οικονομίας, αλλά ταυτόχρονα, μέσα από τις χρονοβόρες διαδικασίες τους, έχουν και την ευθύνη για τη μη εφαρμογή…

Θανάσης Δημοσθένους