Η μεταχείριση των καταδίκων

Του Μαρίου Ηλιάδη*

Η τελετή λήξης των µαθηµάτων για τα 8 σχολεία που λειτουργούν εντός του σωφρονιστικού ιδρύµατος, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές: ότι δηλαδή η µόρφωση και καλλιέργεια των ανθρώπων αποτελούν το πιο ισχυρό όπλο που µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε για να κάνουµε τον κόσµο µας καλύτερο. Η δήλωση της Υπουργού ∆ικαιοσύνης, κας Στέφης ∆ράκου, ότι «µέσα σε 6 µήνες 20 επιχειρήσεις-µέλη της ΟΕΒ επέδειξαν ενδιαφέρον για 92 θέσεις εργασίας αποφυλακισθέντων», αποτυπώνει την επιτυχία του σηµαντικού αυτού εγχειρήµατος.

Η φυλακή είναι µια µικρή κλειστή κοινωνία που δεν πρέπει να λειτουργεί ως χώρος έκπτωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, οδηγώντας στην περαιτέρω παραβατική συµπεριφορά των κρατουµένων, αλλά αντίθετα να λειτουργεί ως µηχανισµός επανένταξής τους στην κοινωνία, στο περιθώριο της οποίας βρέθηκαν κάποια στιγµή, υπό συγκεκριµένες συνθήκες.

Η Πολιτεία οφείλει και πρέπει να τιµωρεί τους παραβάτες, σε καµία περίπτωση όµως να τους εκδικείται. […] Για το λόγο αυτό η τιµωρία της φυλάκισης δεν µπορεί να έχει παρά έναν και µοναδικό στόχο, τη µετατροπή της σε µέσο σωφρονισµού, αναµόρφωσης κα δηµιουργικής επανένταξης των καταδίκων στην κοινωνία. […]

Με αφορµή την εµπειρία αυτή των φυλακών, έχω τη γνώµη πως ωρίµασαν οι συνθήκες για να εξετάσει η Πολιτεία το ενδεχόµενο εισαγωγής στην Κύπρο ενός πρόσθετου/συµπληρωµατικού κριτηρίου αξιολόγησης της προόδου που επιτυγχάνουµε ως κοινωνία. Πλάι στο ευρύτατα διαδεδοµένο και καθολικά εφαρµοζόµενο κριτήριο του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) µπορεί και πρέπει ίσως να εισαγάγουµε και το κριτήριο του ∆είκτη Σεβασµού της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας από την Πολιτεία προς τα µέλη της, είτε αυτοί είναι κατάδικοι από τις Αρχές των φυλακών, ή αλλοδαποί από τους λειτουργούς του Τµήµατος Μετανάστευσης, ή ασθενείς των φτωχότερων τάξεων που µέχρι την εισαγωγή του ΓεΣΥ καθόντουσαν για 4 και 5 ώρες στην ουρά για να εξυπηρετηθούν από τις κυβερνητικές ιατρικές υπηρεσίες, ή πολίτες που πιο γενικά συναλλάσσονται µε το ∆ηµόσιο µε οποιονδήποτε τρόπο. Ο σεβασµός όλων αυτών των συνανθρώπων είναι δείγµα και µέτρο του κοινωνικού µας πολιτισµού που µπορούµε να αναδείξουµε.

Επειδή λοιπόν η στόχευση µια σύγχρονης κοινωνίας δεν µπορεί να εξαντλείται στη µεγέθυνση του οικονοµικού αποτελέσµατος και µόνο και παρά το σεβασµό που τρέφω προς τους ανθρώπους που σχεδιάζουν το οικονοµικό µέλλον της πατρίδας µου, έχω τη γνώµη πως οι ανθρώπινες κοινότητες χρειάζονται σήµερα πολύ περισσότερα για να επιβιώσουν και κυρίως για να αναπτυχθούν και να ευδαιµονίσουν. Χρειάζονται τον έµπρακτο σεβασµό και την αληθινή έγνοια της εξουσίας για τους πολίτες και την κοινωνία ευρύτερα που τάχθηκαν να υπηρετούν.

Ό άνθρωπος ο οποίος επιτέλεσε στη συγκεκριµένη περίπτωση τον πραγµατικό αυτό άθλο στις κυπριακές φυλακές έχει όνοµα και ταυτότητα, και δεν είναι άλλος από τη διευθύντρια των Κεντρικών Φυλακών, κα Άννα Αριστοτέλους, η οποία αξίζει όχι µόνο δηµοσίου επαίνου και της ευγνωµοσύνης µας, αλλά και της παρότρυνσής µας να συνεχίσει µε το ίδιο σθένος το δύσκολο έργο εξανθρωπισµού των λιγότερο ευνοηµένων συνανθρώπων µας.

* Πρώην υπουργός