Η μνήμη δεν παραχαράσσεται

Της
Ελένης Μαύρου

 

 

Θυμάμαι όταν άκουσα για πρώτη φορά, εκείνο το πρωί της 15ης του Ιούλη, τη λέξη «πραξικόπημα» και προσπαθούσα να καταλάβω τι σημαίνει. Κατάλαβα λίγες ώρες αργότερα. Όταν οι πραξικοπηματίες περικύκλωσαν τη Μητρόπολη της Κερύνειας, όταν τα τανκς άρχισαν να κυλούν στους δρόμους, όταν ένιωσα την αγωνία και το φόβο των πιο μεγάλων. Κατάλαβα καλύτερα λίγες μέρες αργότερα. Όταν μας ξύπνησαν οι πρώτες βόμβες που έπεσαν στην Κερύνεια, όταν ο ουρανός γέμισε Τούρκους αλεξιπτωτιστές, όταν φύγαμε άρον-άρον από το σπίτι για να γλιτώσουμε.

Η μνήμη στρέφεται αναπόφευκτα αυτές τις μέρες στο μαύρο καλοκαίρι του 1974. Η προδοσία του πραξικοπήματος ήταν «το άλλοθι» για την εισβολή της Τουρκίας. Τον τρόμο ακολούθησε η φρίκη. Και τις συνέπειες τις ζούμε μέχρι σήμερα, έστω κι αν κάποιοι βολεύτηκαν σε μισή πατρίδα.

Ακούμε ξανά αυτές τις μέρες θύμησες ανθρώπων που στην επίθεση που δέχθηκε η δημοκρατία στον τόπο μας την περίοδο 1970-74 απάντησαν «παρών». Ανθρώπων που πήραν τους δρόμους για να γλιτώσουν όταν ακολούθησε η τουρκική εισβολή. Ανθρώπων που στη μάχη για τη δημοκρατία και την πατρίδα έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα.

Ακούμε όμως και εκείνους που σιγά-σιγά ξαναγράφουν την Ιστορία.

Μίλησε ο Νίκος Αναστασιάδης και οι υπουργοί του, ο Αβέρωφ Νεοφύτου και τα στελέχη του ΔΗΣΥ για τη «διχόνοια», αυτόν το «δαίμονα του έθνους» που έκανε το πραξικόπημα «επάναγκες». Και την ίδια ώρα κατέθεταν δάφνινα στεφάνια σε αυτούς που επιτέθηκαν στο Προεδρικό κατά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974! Η δε κρατική ραδιοτηλεόραση δεν βρήκε, λίγα λεπτά έστω, για να μνημονεύσει τους ήρωες της αντίστασης.

Δεν το γυρίζει η γλώσσα τους να πουν τους προδότες με το όνομά τους. Μόνο μέλημά τους να «ξεπλύνουν» το αίμα που λεκιάζει τη λαμπερή εικόνα της Δεξιάς και να δώσουν άφεση αμαρτιών στον εθνικισμό. Θυμούνται μόνο το ρόλο της Χούντας των Αθηνών στο πραξικόπημα της 15ης του Ιούλη, «ξεχνώντας» ότι ούτε οι γεωστρατηγικοί στόχοι υποταγής της Κύπρου στα ΝΑΤΟϊκά συμφέροντα ούτε οι επεκτατικοί τουρκικοί υπολογισμοί θα είχαν πετύχει αν δεν υπήρχαν πρόθυμοι δούρειοι ίπποι -η ΕΟΚΑ Β’- για να τους υλοποιήσουν.

Όπως είχε γράψει και ο Μακρυγιάννης, «όσοι εκάναν το κακό, τους κακοφαίνεται. Γιατί και το κακό το θέλανε και το συμφέρον τους το θέλανε και καλούς πατριώτες θέλουν να τους λένε. Και αυτό δεν γίνεται». Μπορεί κάποιος ειλικρινά να ισχυρίζεται ότι είχαν όλοι ευθύνη για τα όσα έγιναν το 1974 -και εκείνοι που υπερασπίζονταν τη δημοκρατία και εκείνοι που την πολεμούσαν;

Αν όμως κάποιοι βολεύονται με τη λήθη, εμείς δεν θα επιτρέψουμε να ξεχαστεί το έγκλημα που διεπράχθη σε βάρος αυτού του λαού. Γιατί οι τελετές και τα μνημόσυνα δεν έχουν αντίκρισμα όταν δεν βοηθάνε να πέσει οριστικά και αμετάκλητα η βαριά ταφόπετρα πάνω από τις αιτίες που γεννούν το φασισμό, τη βία, την αδικία.

Και η αναδρομή στην Ιστορία μπορεί να μη βολεύει κάποιους, αλλά είναι διαδικασία απαραίτητη, γιατί η αγωνιστική διάθεση ενός λαού δεν μπορεί να στηρίζεται στην κενή συνθηματολογία. Είναι απαραίτητη, γιατί λαοί που ξεχνούν είναι υποχρεωμένοι να ξαναζήσουν τις τραγωδίες τους και η Κύπρος δεν αντέχει μια ακόμα τραγωδία.