Η νέα ψηφιακή εποχή και οι εργασιακές σχέσεις

Του Νεοκλή Συλικιώτη*

Η εξέλιξη της τεχνολογίας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής μας, ενώ ήδη στις βιομηχανικές σχέσεις γίνεται λόγος για το «ίντερνετ των πραγμάτων» και την 4η βιομηχανική επανάσταση. Το κύριο ερώτημα όμως παραμένει: Ποιος νέμεται τον πρόσθετο πλούτο που παράγει η αυτοματοποίηση και η ψηφιοποίηση της παραγωγής, πώς αυτός ανακατανέμεται, και πώς διασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών μας.

Στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο της αχαλίνωτης ελευθερίας της αγοράς και της λιτότητας που κινείται σήμερα η ΕΕ, δεν είναι οι εργαζόμενοι που καρπούνται τα οφέλη της τεχνολογικής ανάπτυξης. Αντίθετα, τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται συνεισφέρουν σε μια ακραία μεταμόρφωση της απασχόλησης, με αύξηση των τάσεων μη τυποποιημένων μορφών εργασίας, οι οποίες θα εντατικοποιηθούν αν δεν εφαρμοστεί νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών αναλαμβάνουν πλέον οι ίδιοι οι εργαζόμενοι την κοινωνική τους ασφάλιση. Οι ώρες εργασίας επεκτείνονται και ο εργαζόμενος πρέπει να είναι εν αναμονή 24 ώρες το 24ωρο.

Στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έγιναν σειρά εκθέσεων αναφορικά με την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Μεταξύ άλλων για το κοινωνικό ντάμπιγκ, για τον κοινωνικό πυλώνα της ΕΕ, αλλά και για τις εργασιακές σχέσεις και την επισφάλεια. Στην τελευταία έκθεση μάλιστα, που κατέθεσα ως εισηγητής, το Κοινοβούλιο ανάδειξε την αύξηση των άτυπων μορφών απασχόλησης στην ΕΕ όπως συμβόλαια μηδενικών ωρών εργασίας, ψευδή αυτοαπασχόληση και θέσεις εργασίας με ακούσια συμβόλαια μερικής απασχόλησης.

Στην έκθεση θέσαμε ξανά το πλαίσιο της αξιοπρεπούς απασχόλησης χρησιμοποιώντας τον ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την αξιοπρεπή απασχόληση. Την καθορίζει ως «πλήρη και παραγωγική απασχόληση που διασφαλίζει την αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, ένα δίκαιο εισόδημα και ασφάλεια στην εργασία, που παρέχει ελευθερία της έκφρασης της άποψης, της οργάνωσης και συμμετοχής στις αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές του, και διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες και ίση μεταχείριση για όλους, άντρες και γυναίκες.» Καταδικάσαμε επίσης τις καταχρήσεις που γίνονται στα πλαίσια ευέλικτων συμβολαίων εργασίας, συμπεριλαμβανομένης και της ψηφιοποίησης και της αυτοματοποίησης.

Για την ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Βόρειας Πράσινης Αριστεράς το ζήτημα δεν είναι η καταστροφή ή η εμπόδιση της ψηφιοποίησης και της αυτοματοποίησης. Είναι ο αγώνας για διασφάλιση των δικαιιωμάτων των εργαζομένων στα πλαίσια της τεχνολογικής εξέλιξης, και κυρίως της δίκαιης ανακατανομής του πλούτου μέσω της ενδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους.

Θεωρούμε ως επιβεβλημένη ανάγκη, την πρόσβαση όλων των εργαζομένων στην κοινωνική προστασία και την προστασία μέσω συλλογικών συμβάσεων και συλλογικών διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όλοι ανεξαιρέτως οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα σε ένα όριο μέγιστης διάρκειας εργασίας, σε ημερήσιες και εβδομαδιαίες περιόδους ανάπαυσης καθώς και σε ετήσια περίοδο αμειβομένων διακοπών. Σε μια εποχή καταστρατήγησης των εργασιακών δικαιωμάτων χρειάζεται να διασφαλιστεί πως όλοι οι εργαζόμενοι (περιλαμβανομένων των εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες όπως deliveroo, uber, amazon κλπ, των ψευδοαπασχολούμενων, των εργαζομένων με ευέλικτα ωράρια) θα απολαμβάνουν αποτελεσματική προστασία και κάλυψη από συλλογικές συμβάσεις και κοινωνικές παροχές.

Οι αγώνες της Αριστεράς δεν τελειώνουν, όμως, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ΕΕΑ/ΒΠΑ είναι μόνο ένα μετερίζι δουλειάς για το εργατικό και προοδευτικό κίνημα. Σε μια εποχή που η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση τονίζουν ακόμα περισσότερο την ανάγκη για άμεση αλλαγή πλεύσης από τις πολιτικές της ανεξέλεγκτης αγοράς και της διάλυσης των εργασιακών σχέσεων. Η Αριστερά συνεχίζει τον αγώνα μαζί με τα εργατικά συνδικάτα για πολιτικές που θα κατοχυρώνουν πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων, θεσμοθετούν και κατοχυρώνουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και συλλογικές συμβάσεις, και διασφαλίζουν πλήρη κοινωνική και ασφαλιστική κάλυψης. Για πραγματική κοινωνική αλληλεγγύη και εργασιακά δικαιώματα.

*Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ / μέλος Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy