Η ουκρανική κρίση, το προσφυγικό και στο βάθος … οι γαλλικές εκλογές

Η Γαλλία ανάλαβε από τις αρχές του χρόνου την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάπως αλλιώς είχε φανταστεί, βέβαια, ο Εμανουέλ Μακρόν τη γαλλική προεδρία αυτό το εξάμηνο. Φάνταζε μια καλοδεχούμενη πλατφόρμα για την πορεία προς τις γαλλικές προεδρικές εκλογές και την ανάληψη του τιμονιού της Ευρώπης, μετά και την αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ.

Ωστόσο, τα άστρα δεν είναι ευνοϊκά. Όχι μόνο διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ταλανίζεται ακόμα από τις επιπτώσεις – οικονομικές και κοινωνικές – της πανδημίας αλλά και εσωτερικές φυγόκεντρες τάσεις. Αλλά και λόγω της κόντρας μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με αιχμή του δόρατος την Ουκρανία.

Το 2015 τη διαχείριση της προηγούμενης ουκρανικής κρίσης την είχαν αναλάβει η Γερμανία με τη Γαλλία, με τον Ολάντ και τη Μέρκελ να πετυχαίνουν στο Μινσκ τη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Το 2022 με τους Ρώσους μιλάνε οι Αμερικανοί – και οι Ευρωπαίοι δεσμεύονται να επιβάλουν “σκληρές κυρώσεις” στην περίπτωση που ναυαγήσει ο διάλογος.

Η ουκρανική κρίση φαίνεται να αποκλιμακώνεται τα τελευταία 24ωρα ενώ σιγά-σιγά αποσύρονται και τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία. Παραμένει λοιπόν μια «καυτή πατάτα» στα χέρια του Εμανουέλ Μακρόν – το προσφυγικό.

Οι πρώτοι μήνες του 2022 θα είναι κρίσιμοι για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η γαλλική προεδρία, υπό την ηγεσία του Εμανουέλ Μακρόν, έβαλε το θέμα ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Στη Σύνοδο των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που έγινε αρχές Φεβρουαρίου στη Λιλ, ο Γάλλος πρόεδρος έθεσε ως στόχο τη διασφάλιση των ευρωπαϊκών συνόρων, ζητώντας να «εξισορροπηθεί» το σύστημα ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν. Εν ολίγοις, διατύπωσε τη μετατόπιση της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ: μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία των συνόρων, λιγότερη στη μετεγκατάσταση των μεταναστών που έχουν ανάγκη.

Σε μια περίοδο που η κατάσταση στο εσωτερικό του Αφγανιστάν επιδεινώνεται και μεγαλώνει το κύμα νέων προσφύγων που φεύγουν από το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν ενώ η μετανάστευση από Αφρική και Μέση Ανατολή εξακολουθεί σε έντονους ρυθμούς, τρομάζει η πιθανότητα ενός κύματος προσφύγων από την Ουκρανία προς τις ανατολικές χώρες της Ε.Ε. αλλά και οι επιστροφές Ουκρανών εργαζομένων από την Ε.Ε. που θα θέλουν να ενταχθούν στον στρατό.

Φτάνει να θυμηθούμε την ένταση που δημιουργήθηκε στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας τον Νιόβρη του 2021 όταν ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Α. Λουκασένκο κατηγορήθηκε ότι «διευκόλυνε» το πέρασμα μεταναστών στην Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τη γαλλική προεδρία, θα προσπαθήσει να καταλήξει σε μια συμφωνία μεταξύ των βορειοανατολικών και των νότιων κρατών-μελών της για τη διαχείριση του θέματος τη στιγμή που οι πιέσεις δεν περιορίζονται πλέον στο νότιο «μαλακό υπογάστριο» της Ένωσης αλλά, πλέον έρχονται και από τα βορειοανατολικά.

Η προσπάθεια του Εμανουέλ Μακρόν να υπάρξει κατάληξη στο νέο μεταναστευτικό σύμφωνο δεν αφορά μόνο την «εξισορρόπηση» του συστήματος ελεύθερης κυκλοφορίας της ζώνης Σένγκεν ή μια προσπάθεια «να ανακτήσουμε τον έλεγχο των συνόρων, τον έλεγχο του πεπρωμένου μας» όπως αρέσκεται να δηλώνει.

Έχει να κάμει και με τη μάχη που εξελίσσεται μεταξύ των διεκδικητών του προεδρικού θώκου της Γαλλίας. Ο Μακρόν, αντιμετωπίζει εκλογικές προκλήσεις από τη δεξιά, με αντιπάλους όπως ο Ερίκ Ζεμούρ και η Μαρίν Λεπέν να κάνουν σκληρή εκστρατεία για θέματα μετανάστευσης. Και ο Μακρόν επιδιώκει, εναγωνίως, μια δεύτερη θητεία…

Αυτό όμως σημαίνει ότι δεν μπορεί να φθάσει στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 10 Απριλίου, χωρίς να έχει εξασφαλίσει κάποια αποτελέσματα από την ευρωπαϊκή προεδρία του.

Η ανάδειξη του ως ο υπερασπιστής της Γαλλίας και της Ευρώπης πριν από ένα χρόνο φαινόταν καλή ιδέα, αλλά οι τελευταίοι μήνες έδειξαν ότι μπορεί να του στοιχίσει την προεδρία.