Η πορεία προς τη νίκη κατά του φασισμού συνοδεύτηκε από τεράστιες θυσίες

Συμπληρώνονται φέτος 77 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, του πιο καταστροφικού και αιματηρού πολέμου που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα στη μακραίωνη ιστορία της. Στις 9 του Μάη 1945, οι χιτλερικοί στρατηγοί υπέγραψαν στο προάστιο του Βερολίνου Κάρλχορστ, τη χωρίς όρους συνθηκολόγηση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, σφραγίζοντας έτσι τη νίκη των λαών ενάντια στο χιτλεροφασισμό. Η ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης θα συμβολίζει για πάντα τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ), ο Κόκκινος Στρατός και ο σοβιετικός λαός, με τεράστιες απώλειες και θυσίες, στη νίκη των λαών.

Ο Β’ ΠΠ δεν προκλήθηκε λόγω «εμμονών» και τυχαίων γεγονότων. Ήταν αποτέλεσμα σκληρών οικονομικών ανταγωνισμών ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη για το ποιος θα ελέγχει περισσότερες αγορές, για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών περιοχών και για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής τους. Η οικονομική κρίση του 1929 – 1933 οδήγησε στην όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Παρά τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, κοινός στόχος όλων των αστικών κυβερνήσεων ήταν να συντρίψουν το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο, την ΕΣΣΔ.

Την αιχμή του δόρατος στον πόλεμο που ετοίμαζαν, προόριζαν να διαδραματίσει η Γερμανία. Γι’ αυτόν το λόγο, η Γαλλία, η Βρετανία -οι νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου- αλλά και οι Η.Π.Α., θα φανούν πολύ γενναιόδωροι, θα ανεχθούν, θα χρηματοδοτήσουν και θα ενθαρρύνουν τον Χίτλερ. Με την άμεση στήριξη που έδωσαν και με τη βοήθεια του διεθνούς κεφαλαίου οδήγησαν τη Γερμανία να αποκτήσει μεγάλη οικονομική και στρατιωτική δύναμη. Την ίδια στιγμή, χρησιμοποίησαν το φασισμό ως όπλο για να φορτωθούν τα βάρη της κρίσης στους ώμους των εργαζομένων, για να καταπνίξουν το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα, για να πολλαπλασιαστεί η εκμετάλλευση έναντι των εργαζομένων, αλλά και για να αυξήσει το κεφάλαιο τα υπερκέρδη του.

Οι δυνάμεις του φασιστικού «Άξονα» έθεσαν ως σκοπό τους την κατάκτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας, την υποδούλωση και την εξόντωση ολόκληρων λαών. Την 1η του Σεπτέμβρη του 1939, άρχισε επίσημα ο Β’ ΠΠ με την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία. Η κατάληψη μιας σειράς χωρών της Δυτικής Ευρώπης από τους φασίστες επιδρομείς και η εγκαθίδρυση εκεί ενός καθεστώτος άγριας βίας προκάλεσε την αντίδραση των υπόδουλων λαών. Οι λαοί των χωρών που είχαν κατακτήσει οι χιτλερικοί, συγκέντρωναν τις δυνάμεις τους και ξεσηκώνονταν για να πολεμήσουν τους κατακτητές, με τη συγκρότηση εθνικοαπελευθερωτικών και αντιφασιστικών κινημάτων. Τα κομμουνιστικά κόμματα σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης πρωτοστάτησαν στην οργάνωση και τέθηκαν επικεφαλής ενός πλατιού μετώπου Αντίστασης, που εξέφραζε τα ζωτικά συμφέροντα των λαών και αποσκοπούσε στην πλήρη συντριβή των κατακτητών και των συνεργατών τους στο εσωτερικό της χώρας. Από τα βουνά της Ελλάδας, της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας μέχρι την Ιταλία, τη Γαλλία, την Τσεχοσλοβακία οι κομμουνιστές ήταν η ψυχή και η καρδιά της αντίστασης.

Στη νίκη επί του «Άξονα» συνέβαλαν όλες οι χώρες που συμμετείχαν στον αντιχιτλερικό συνασπισμό. Την ίδια στιγμή όμως, δεν μπορεί να αποσιωπάται το γεγονός ότι το κύριο βάρος του πολέμου το σήκωσε η Σοβιετική Ένωση. Στον αγώνα κατά του φασισμού θυσίασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 25 εκατομμύρια Σοβιετικοί, ενώ εκατομμύρια ήταν οι τραυματίες και οι ανάπηροι πολέμου. Τεράστιες ήταν οι υλικές καταστροφές που υπέστη αφού σε σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις, κάηκαν 70.000 χωριά, καταστράφηκαν μερικώς ή ολοσχερώς 32.000 βιομηχανικές επιχειρήσεις, χιλιάδες νοσοκομεία, σχολεία, βιβλιοθήκες και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στα χρόνια του πολέμου ο σοβιετικός λαός έγραψε σελίδες άφθαστου ηρωισμού. Η επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας -«Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα»- άρχισε στις 22 Ιουνίου του 1941, προκαλώντας τον ξεσηκωμό του λαού για υπεράσπιση της σοσιαλιστικής τους πατρίδας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης ανέλαβε όλο το βάρος της οργάνωσης και καθοδήγησης της πολεμικής προσπάθειας τόσο στο πεδίο του πολέμου όσο και στα μετόπισθεν. Τα μέλη του κόμματος ήταν οι πρώτοι που εντάσσονταν στον Κόκκινο Στρατό για να βρεθούν στα μέτωπα του πολέμου, ενώ 2.000.000 μέλη του έδωσαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι την ελευθερία. 1.523 εργοστάσια ξηλώνονται από τις απειλούμενες δυτικές περιοχές και μεταφέρονται στα μετόπισθεν της χώρας, όπου ξαναστήνονται και μέσα σε ελάχιστο χρόνο αρχίζουν την παραγωγή πολεμικού υλικού.

Ο Κόκκινος Στρατός και ο σοβιετικός λαός ήταν αυτοί που άλλαξαν την πορεία του πολέμου. Η πρώτη μεγάλη ήττα των χιτλερικών, που διέλυσε το μύθο για το αήττητο του γερμανικού στρατού, σημειώθηκε στη μάχη της Μόσχας. Ακολούθησε η νίκη στη μάχη του Στάλινγκραντ που αποτέλεσε στροφή στην πορεία του πολέμου, ενώ η νίκη στη μάχη του Κουρσκ, όπου διεξήχθη η μεγαλύτερη στην ιστορία μάχη τεθωρακισμένων αρμάτων, σήμανε την οριστική στροφή στον Β’ ΠΠ. Η πορεία προς τη νίκη και το τελικό κτύπημα στον χιτλεροφασισμό έγινε μέσα στο Βερολίνο, όπου στις 30 Απριλίου του 1945 η Κόκκινη Σημαία υψώθηκε στο Ράιχσταγκ, ενώ λίγες μέρες μετά στις 9 Μαΐου του 1945 ελευθερώνεται και η τελευταία πρωτεύουσα που ήταν υπό χιτλερική κατοχή, η Πράγα.

Η 9η του Μάη, η ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, πρέπει να παραμείνει άσβεστος φάρος στους αγώνες ενάντια στο φασισμό και στον πόλεμο. Φάρος στους αγώνες για την οικοδόμηση της κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για το σοσιαλισμό.

Χρίστος Μακρής