Η προέλευση των μεταγωγικών αγγείων στα αρχαιολογικά στρώματα της Κύπρου

Το έργο αποσκοπεί στην αποσαφήνιση των θαλάσσιων εμπορικών δικτύων και των επαφών που διατηρούσαν οι λαοί της Ανατολικής Μεσογείου κατά τη 2η και 1η χιλιετία π.Χ.

Η καινοτόμος πρόταση της δρος Αρτέμιδος Γεωργίου εξασφάλισε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας χρηματοδότηση ύψους 1,25 εκατ. ευρώ για τη μελέτη των επαφών της Κύπρου με τις πολιτείες της Ανατολικής Μεσογείου κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού και Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (περ. 1600-750 π.Χ.).

Η δρ Άρτεμις Γεωργίου εξασφάλισε την ερευνητική χορηγία European Research Council (ERC) Starting Grant, μια από τις πιο σημαντικές διακρίσεις στον τομέα των χορηγιών που προκηρύσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το έργο επιλέγηκε μέσα από την πλέον ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρόκειται για το πέμπτο ERC Starting Grant που εξασφαλίζει το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το πρώτο στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και τη Φιλοσοφική Σχολή.

Η πρόταση της Δρος Γεωργίου με το ακρώνυμο «ComPAS» έλαβε ερευνητική χορηγία ύψους 1,25 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα υλοποίησης τα πέντε χρόνια. Ο τίτλος του προγράμματος είναι «Commercial Patterns Across the Sea: The interdisciplinary study of Maritime Transport Containers from Cyprus and the elucidation of Mediterranean connectivity during the Late Bronze Age-Early Iron Age». Μέσα από το πρόγραμμα αυτό θα εργοδοτηθούν οκτώ νέοι/ες ερευνητές/ριες και διδακτορικοί/ες φοιτητές/ριες.

Το έργο αποσκοπεί στην αποσαφήνιση των θαλάσσιων εμπορικών δικτύων και των επαφών που διατηρούσαν οι λαοί της Ανατολικής Μεσογείου κατά τη 2η και 1η χιλιετία π.Χ. Συγκεκριμένα, η δρ Γεωργίου και η ομάδα της θα μελετήσουν μεταγωγικούς αμφορείς που κατασκευάστηκαν στη Συρο-Παλαιστινιακή ακτή, την Αίγυπτο και το Αιγαίο και οι οποίοι είχαν εισαχθεί στην αρχαιότητα στην Κύπρο. Μέσα από μια σειρά διεπιστημονικών αναλύσεων και την εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογικών προσεγγίσεων για τη μελέτη των αρχαιολογικών καταλοίπων, η προτεινόμενη έρευνα σκοπεύει να απαντήσει σε καίρια ερωτήματα όπως ποια ήταν η προέλευση των μεταγωγικών αγγείων που αποτέθηκαν στα αρχαιολογικά στρώματα της Κύπρου, τι περιείχαν, πώς κατασκευάζονταν και ποιος ήταν ο ρόλος των επιγραφών που τα συνοδεύουν.

Όπως τονίζει η δρ Γεωργίου, «με την υλοποίηση της προτεινόμενης διεπιστημονικής έρευνας θα μάθουμε περισσότερα για τις εμπορικές επαφές των αρχαίων Κυπρίων με τους λαούς της Συρο-Παλαιστίνης, της Αιγύπτου και του Αιγαίου, αλλά και για τους μηχανισμούς ελέγχου της παραγωγής, της μεταφοράς και της κατανάλωσης των μεταγωγικών αμφορέων και των προϊόντων που περιείχαν. Απώτερος στόχος του ερευνητικού προγράμματος «ComPAS» είναι η αποσαφήνιση του περίπλοκου χαρακτήρα του εμπορίου στη Μεσόγειο της 2ης και 1ης χιλιετίας π.Χ. και η ανάδειξη του κεντρικού ρόλου που κατείχε η Κύπρος στα δίκτυα των επαφών με άλλες πολιτείες».

Η ερευνητική χορηγία ERC Starting Grant παρέχει μακροχρόνια χρηματοδότηση στους επιφανέστερους επιστήμονες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για να ακολουθήσουν φιλόδοξες, πρωτοποριακές και μη-συμβατικές ερευνητικές κατευθύνσεις. Κύριος στόχος των χορηγιών αυτών είναι να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την επιστημονική αριστεία των καλύτερων και πιο δημιουργικών ερευνητών της Ευρώπης, με ερευνητική εμπειρία δύο έως επτά χρόνια μετά την απόκτηση του διδακτορικού τους τίτλου, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη της έρευνάς τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου κατέχει την πρωτιά στην Κύπρο στην εξασφάλιση προγραμμάτων ERC. Με την υλοποίηση του καινοτόμου προγράμματος «ComPAS» από τη δρα Γεωργίου και την επιστημονική της ομάδα, η Κύπρος θα συνεχίσει να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα διεπιστημονικής μελέτης και ανάδειξης αρχαιολογικών καταλοίπων των πολιτισμών της Ανατολικής Μεσογείου σε ολόκληρη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.