Η πρόταση Τάκη Χατζηγεωργίου

Του

Ιωάννη Κασουλίδη

 

Παρόλο που επικρατεί µια γενική απογοήτευση και απαισιοδοξία για το ενδεχόµενο λύσης του Κυπριακού, παρόλο που ακόµα και ένας φιλικός αγώνας ποδοσφαίρου µεταξύ µιας τουρκοκυπριακής και µιας ελληνοκυπριακής οµάδας µετατρέπεται σε επιχείρηµα για την πολιτική ισότητα και την γελοιοποιεί, παρόλο που γίνεται αφορµή για αποφάσεις που για µένα περιγράφονται µόνο σαν «τατσιλίκι», υπάρχουν άλλοι που σκέφτονται εποικοδοµητικά και εισηγούνται τρόπους που ενισχύουν την προσπάθεια για λύση. Αναφέροµαι στην πρόσφατη εισήγηση του ευρωβουλευτή Τάκη Χατζηγεωργίου, όπως παρουσιάστηκε στο σεµινάριο για δηµοσιογράφους που διοργάνωσε το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Πισσούρι πριν κανένα µήνα. ∆ίπλα από την πρόταση Γκουτέρες για την Ασφάλεια και τις προτάσεις για ασφάλεια εφαρµογής των όσων θα συµφωνηθούν, που θα ικανοποιούν και τις δύο πλευρές για να νιώθουν και οι δύο εξίσου ασφαλείς, έρχεται και η πρόταση αυτή που σίγουρα θα ενισχύει και κατά κάποιο τρόπο θα δηµιουργεί επιπρόσθετες συνθήκες ασφάλειας και για τις δύο πλευρές.

Η πρόταση αφορά στην παρουσία στην Κύπρο ενός σηµαντικού ευρωπαϊκού ή και διεθνούς οργανισµού, ικανού να εκπέµψει αίσθηµα ασφάλειας στους πολίτες, αλλά και µια βάσιµη βεβαιότητα ότι η οµοσπονδία δεν είναι προς κατάρρευση. Σπουδαίο παράδειγµα είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, χωρίς την παρουσία του οποίου η οµοσπονδία του Βελγίου θα έµπαινε σε σοβαρούς κλυδωνισµούς. Θεσµοί αυτού του µεγέθους παίζουν ουσιώδη ρόλο στη λειτουργία της δηµοκρατίας, και πιο συγκεκριµένα της βιωσιµότητας της οµοσπονδίας. Η παρουσία των Ηνωµένων Εθνών στη Γενεύη είναι ένα άλλο παράδειγµα. Οι Ευρωπαίοι της ∆υτικής Ευρώπης λοιπόν, προκειµένου να ενισχύσουν την ειρήνη στην περιοχή αυτή, ίδρυσαν την ΕΕ, αλλά και εγκαθίδρυσαν σε διάφορες πόλεις ισχυρούς ευρωπαϊκούς θεσµούς που παίζουν ιδιαίτερα βασικό ρόλο στα θέµατα ασφάλειας, ειρήνης και λειτουργίας των νόµων.

Αντιλαµβάνοµαι ότι η πρόταση του Τάκη Χατζηγεωργίου αφορά θεσµό πέραν της ΕΕ, προκειµένου το όλο εγχείρηµα να περιλαµβάνει όλες τις χώρες της περιοχής. Είτε λοιπόν υπό το Συµβούλιο της Ευρώπης είτε υπό τα Ηνωµένα Έθνη. ∆εν είναι σωστό εκ µέρους µου να εµβαθύνω περαιτέρω. Προσωπικά καταθέτω την άποψή µου γνωρίζοντας τα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εγκαθίδρυση, για παράδειγµα, ενός δικαστικού θεσµού ή παραρτήµατος αυτού από την ΕΕ ή το Συµβούλιο της Ευρώπης, που ακριβώς θα επιλαµβάνεται θεµάτων επιτήρησης της συνταγµατικής νοµιµότητας, της εφαρµογής συµφωνηθέντων που θα ενσωµατώνονται σε ένα Σύνταγµα, και των νόµων που θα ψηφίζονται για να συνάδουν µε το Σύνταγµα ενός κράτους µέλους, θα είναι ένα µεγάλο επίτευγµα.

Η ΕΕ απέδειξε ότι έχει τη δύναµη και τη χάρη να επαναφέρει στην τάξη απόπειρες εκτροπής από αρχές, όπως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου. Πρόσφατο παράδειγµα η περίπτωση της Πολωνίας, που η κυβερνητική πλειοψηφία αποπειράθηκε να προβεί σε αλλαγή της σύνθεσης του Ανώτατου ∆ικαστηρίου προς δικό της πολιτικό όφελος. Το ίδιο συνέβη µε την Ουγγαρία και τις προσπάθειες του Βίκτωρ Όρµπαν. Το Συµβούλιο της Ευρώπης άσκησε παράλληλα αποφασιστική στάση έναντι του Αζερµπαϊτζάν για αυθαίρετες συλλήψεις δηµοσιογράφων. Αν λοιπόν, σαν επιπρόσθετη προσφορά της για να εµπνεύσει εµπιστοσύνη στην Κύπρο ότι όσα συµφωνηθούν θα εφαρµοστούν, η ΕΕ ή το Συµβούλιο της Ευρώπης υποσχεθεί ότι σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού θα επιλέξει την Κύπρο για την παρουσία ενός τέτοιου θεσµού, θα αποτελεί µια επιπρόσθετη και έµπρακτη εγγύηση για όσους στον όρο ασφάλεια περιλαµβάνουν την ασφάλεια εφαρµογής.

Ο θεσµός αυτός δεν θα είναι σίγουρα θεσµός της Κύπρου, αλλά είτε του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου, είτε του Ε∆Α∆, είτε άλλως πώς και θα εκδικάζει προσφυγές από οπουδήποτε στην Ευρώπη. Απλώς αλίµονο αν η Κύπρος -που δηµιουργεί για την ίδια επιπρόσθετη υποχρέωση και υπευθυνότητα- θα είναι ο πρώτος διάδικος του δικαστικού αυτού θεσµού. Παραπλήσια πρόταση έκανε και στο παρελθόν, καθώς µε πληροφορεί ο ίδιος, και ο τέως Πρύτανης του Πανεπιστηµίου Κύπρου κ. Κωνσταντίνος Χριστοφίδης.

Απ’ ό,τι αντιλαµβάνοµαι ο κ. Χατζηγεωργίου έκανε διάφορες επαφές και θεωρεί ότι η πρότασή του είναι εφικτή. Η πρόταση αυτή λοιπόν του Τάκη Χατζηγεωργίου αξίζει της προσοχής µας και από τις δύο πλευρές και να διερευνηθεί η πιθανότητα να αποτελέσει επιπρόσθετη αναφορά µέσα στα πλαίσια της λύσης.