Η «προβληματική» δημόσια συζήτηση

Του Ειρηναίου Πίττα

Η τροπή που παίρνει η συζήτηση γύρω από την πανδημία είναι πραγματικά ανησυχητική και ενδεχομένως να καταστεί και επικίνδυνη σε σχέση με τις προτεραιότητες που θα καθορίζονται ακόμα και μετά-κοβιντ εποχή.

Οκτώ και πλέον μήνες μετά την εμφάνιση και χρήση των εμβολίων, ακόμα αναλώνουμε χώρο και χρόνο από τη δημόσια σφαίρα για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους. Πράγματα τα οποία έχουν αποδειχτεί στην πράξη, με πραγματικά δεδομένα, και όχι απλά σε κλινικές δοκιμές. Συζητούμε για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των ίσως καλύτερων εμβολίων που είχε ποτέ διαθέσιμα η ανθρωπότητα, με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια που αγγίζουν το τέλειο, και με βεβαίως υπαρκτό το περιθώριο βελτίωσης.

Την ίδια στιγμή, και εξαιτίας αυτής της συζήτησης, υποβαθμίζονται ή ακόμα και απουσιάζουν εντελώς από τη δημόσια σφαίρα άλλα πολύ πιο σοβαρά θέματα.

Είναι, για παράδειγμα, αδιανόητο ότι ελάχιστη συζήτηση γίνεται για την προμήθεια εμβολίων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι πλούσιες χώρες, όχι απλά έχουν “μαζέψει” την καταπληκτική πλειοψηφία, αλλά έχουν προμηθευτεί και δεσμεύσει δόσεις για υπερδιπλάσιες από τις πραγματικές τους ανάγκες. Την ώρα που κάποιες από αυτές τις χώρες σκέφτονται να ξεκινήσουν τη χορήγηση τρίτης δόσης, στην Αφρική μόλις 3,2% του συνολικού πληθυσμού έλαβαν τουλάχιστον μία δόση. Για να γίνει η σύγκριση, στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό το ποσοστό ανέρχεται στο 57,33%.

Κανένας δεν σημειώνει πως αυτή η κατάσταση ελλοχεύει κινδύνους ακόμα και για τις χώρες που «τρέχουν» τους εμβολιασμούς, καθώς το σενάριο για μια μετάλλαξη με αυξημένη ανθεκτικότητα, από τις χώρες που περιμένουν τους «καλούς Σαμαρείτες» να τους στείλουν εμβόλια, είναι κάτι περισσότερο από εφικτό.

Επίσης, καμία συζήτηση δεν γίνεται για τα συστήματα υγείας, τις αντοχές τους αλλά και τη μετά την πανδημία εικόνα τους. Όσον αφορά στην Κύπρο, τα δημόσια νοσηλευτήρια δέχονται όλο το βάρος της πανδημίας με την επιβίωσή τους, τη συγκεκριμένη στιγμή, να τίθεται υπό αμφισβήτηση. Τα πράγματα μετά την πανδημία ίσως να είναι πιο δύσκολα, καθώς με τα υφιστάμενα δεδομένα, οι μη-κόβιντ ασθενείς παραπέμπονται στον ιδιωτικό τομέα και θα χρειαστεί αγώνας για να επιστρέψουν.

Όσοι, δε, στρέφονται στα δημόσια νοσηλευτήρια, λόγω και της τεράστιας πίεσης που υπάρχει, δεν έχουν την αναμενόμενη αντιμετώπιση. Παράλληλα, άλλοι αναγκαστικά ανέβαλαν θεραπείες και εγχειρήσεις, με όσους κινδύνους μπορεί να έχει αυτή η τακτική.

Από τη δημόσια σφαίρα απουσιάζουν εντελώς και οι δυσανάλογες σε βάρος των ευάλωτων κοινωνικοοικονομικά ομάδων επιπτώσεις και πολιτικές μετριασμού τους. Η πανδημία η ίδια, αλλά και τα περιοριστικά μέτρα που παίρνονταν για περιορισμό του ιού, «κτύπησαν» σφοδρότερα πληθυσμούς των φτωχότερων κοινωνικών τάξεων.

Είναι λοιπόν πραγματικά λυπηρό που η συζήτηση εξακολουθεί να περιστρέφεται, για διάφορους λόγους, ακόμα, γύρω από τα εμβόλια, την ώρα που άλλα ζητήματα είναι πολύ πιο καίρια και ενδεχομένως να τα βρούμε μπροστά μας στη μετά-κόβιντ εποχή.