Η “Κβαντομηχανική” και τα “Σώματα Ασφαλείας” μαζί στη Λευκωσία

Ορίζοντας/Συναντήσεις

Παρουσίαση των βιβλίων του Ανδρέα Μαλόρη Κβαντομηχανική (Εκδόσεις Μανδραγόρας 2019) και Νένας Φιλούσης Σώματα Ασφαλείας (Εκδόσεις Κύμα 2019).

Παρασκευή 8 Νοεμβρίου, 19:30 στο Πολιτιστικό Κέντρο Στροβόλου , Αρχιεπισκόπου Κυπριανού 34, 2059 Στρόβολος

Εισηγήσεις για την Κβαντομηχανική από Χρήστο Μαυρή και Λεύκιο Ζαφειρίου και για τα Σώματα Ασφαλείας από Πάμπο Κουζάλη.

 

Η Νένα Φιλούση και ο Ανδρέας Μαλόρης γράφουν για τον Ορίζοντα

Η Κβαντομηχανική του Αντρέα Μαλόρη ή το τετελεσμένο μέλλον που ήδη διασχίζουμε

Διπλός ο σκόπελος. Και κβάντα και μηχανική. Ο Αντρέας Μαλόρης μοιράζει (κυριολεκτικά δηλαδή, χαρίζει) δεκαπέντε ποιήματα και 45 μικρά άτιτλα, εν είδει αφορισμών σαν κατασταλάγματα, στη συλλογή του Κβαντομηχανική (Μανδραγόρας 2019). Μου άρεσε από την αρχή. Και κάθε φορά που διαβάζω τους στίχους , εντοπίζω άλλα ή διαφορετικά ή βαθύτερα ίχνη αυτής της διπλής οπτικής που τον χαρακτηρίζει: προκλητικός λόγος και αδιαπραγμάτευτη ευαισθησία, εφήμερη μαγεία και ορθή λογική. Η ειρωνεία του εξακοντίζει δάκρυα κατά παντός υπευθύνου: των ποιητών, των συνετών, των προγόνων, της οποιαδήποτε πόζας, της επιτήδευσης.  Τα άφθονα ερωτηματικά της αγωνίας και τα θαυμαστικά της γενναιότητας αποτελούν ενδείξεις της χειρωναξίας του όταν «γύρω στα μεσάνυχτα πλακώνουν οι περισπωμένες». Έχουμε κοινά με τον Μαλόρη. Λέξεις, πυρήνες, όχθες, αποσπασματικότητες. Ο χρόνος, η μνήμη, σωματική ή παλαιοζωική, οι παραπλανήσεις, τα πλην και οι ενοχές, η «ζωή ραμμένη στο κουμπί της επιστροφής».  Τα νοήματα του Μαλόρη πάνε σαν τους σολομούς, ανάποδα στο ρεύμα. Τίποτε προφητικό. Καθόλου δοξαστικό. Ούτε μεμψίμοιρο, ούτε συμπαθές. Ένα βιβλίο με αφετηρίες και νήματα, άλλοτε εσωστρεφές και άλλοτε πιο έξυπνο από smart phone. Ένα βιβλίο γεμάτο σύνδρομα. Διαβάζεται με Pink Floyd ή  Madrugada  ή και σε απόλυτη ησυχία.

Αντρέα, αυτό το

«Έτοιμη την έχεις τη χαριστική βολή

στο μέτωπο της προδότριας

νοσταλγίας»,

για μένα το έγραψες; Ευχαριστώ!

 

Η ομορφιά στο νοίκι.

Έρχεσαι ανεμίζοντάς

επιδεικτικά

το λευκό ποινικό σου μητρώο.

Σε ύπτια θέση οδαλίσκης

απλωμένη σε στρώματα φράουλας

μου ζητάς να επαναφέρω σε τάξη

τα lego μου.

 

(Σου παραχωρώ αν θες και τις νύκτες μου,

τόσα άυπνα θαύματα τι να τα κάνω;)

 

Προσυπογράφω τις υποσχέσεις σου

και η νίκη επί του θανάτου

θαρρώ επισφραγίζεται,

στο βλέμμα της γαζέλας

πριν το βρυχηθμό,

εντάσσομαι στο κίνημά σου

και θαρρώ ενθρονίζεσαι

στη συμμετρία του κόσμου.

 

Μα κάθε που εκπίπτεις

-πεπτωκώς άγγελος πάντως δεν είσαι-

σε προδίδει η λάσπη

 

κάθε που αναβράζει ο πόνος

κατακάθεσαι φαντασμαγορία στο ποτήρι της φθοράς.

 

Τελικά Ομορφιά,

εκεί ψηλά

στα φωταγωγημένα σου προάστια

ζεις κι εσύ στο νοίκι.

Κάθε φορά που φεύγεις

το συμβόλαιό μας

-με προοπτική ανανέωσης-

παραβιάζεται.

 

Μνήμη

Κατεβαίνεις εδώ κάτω

με μια πλησίστια αναχώρηση

στο μάτι

και δεν ξέρω πια αν θα σε προλάβουν

κάποια ξέμπαρκα επεισόδια

που προσέτρεξαν

την τελευταία στιγμή.

 

Οφείλω όμως να σε προειδοποιήσω,

η σκάλα έχει από καιρό

καταστεί επικίνδυνη.

Είναι βλέπεις, που βρέχει εκ γενετής

και οι φυλλοβόλες σιγουριές μου

μουλιασμένες στα ξύλα του βίου

γλιστράνε.

Μην ελπίζεις σε τίποτα σπουδαίο.

Μετά την τελευταία μας συνάντηση

οι αιχμάλωτες αναβολές διέφυγαν

από την πίσω πόρτα

και οι κατοικίδιες διαμαρτυρίες

που ήξερες

διασχίζουν τώρα τα δωμάτια

χωρίς πρόσωπο.

 

Μπορείς να περιμαζέψεις μόνο

κάποιους έρωτες

με απαγχονισμένους επιλόγους.

 

Οι εκτός εμπορίου επιθυμίες κι αυτές δικές σου.

 

Νένα Φιλούση

(Κείμενο και επιλογή ποιημάτων από την Κβαντομηχανική του Ανδρέα Μαλόρη)

 

Σώματα ασφαλείας κατοπτεύοντας τον κόσμο από τους αντίποδες του έρωτα: την φθορά και τον θάνατο.

 

«Τα ποιήματα», γράφει η Νένα Φιλούση στην καινούργια της ποιητική συλλογή, «κινδυνεύουν από ποιητές, κροκόδειλους φιλήσυχους πολίτες». Μια τοποθέτηση που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Αυτό όμως μπορεί να ισχύει για άλλους ποιητές, όχι όμως και για την ίδια. Με την νέα της ποιητική συλλογή όχι μόνο διασώζει την ποίηση, αλλά και την  μπολιάζει με στίχους πρωτόγνωρα τολμηρούς και υπερβατικούς.

Συνάντησα την Νένα για πρώτη φορά το 2011 όταν μου ζήτησε να παρουσιάσω τη συλλογή διηγημάτων της «Ας ρώταγες ποιον αγαπάω». Θυμάμαι πόσο με εντυπωσίασε η διεισδυτικότητά της στις διαπροσωπικές ερωτικές σχέσεις και όχι μόνο. Η ψυχογραφική της ικανότητα, σε κείνο το βιβλίο, ήταν εκπληκτική. Από τότε, οφείλω να ομολογήσω, ότι κάθε φορά που την συναντώ προσπαθώ να διακρίνω ή και να υποκλέψω λίγο από εκείνο το άψογο σκάνερ της.

Μέχρι που πήρα στα χέρια μου τα Σώματα Ασφαλείας (Εκδόσεις Κύμα 2019) και διαπίστωσα ότι με την αριστοτεχνική χρήση της μεταφοράς η Νένα κατοπτεύει τώρα τον κόσμο όχι μόνο από τις θέσεις της καταλλαγής, αλλά και από τους αντίποδες του έρωτα: Την φθορά και τον θάνατο. Τα πάλαι ποτέ αντικείμενα του πόθου έχουν μεταλλαχτεί σε αναχώματα ασφαλείας, μπροστά στην επέλαση του πανδαμάτορα, και οι στιγμές μετουσιώνονται πια σε αποστάγματα ωριμότητας. Είναι για αυτό που διακρίνω, στην συγκεκριμένη αυτή οπτική της Νένας, και κοινούς τόπους με την «κβαντομηχανική», άσχετα αν καθώς λέει:

«οι μορφωμένοι μας βαριούνται, μας βλέπουν μόνο οι μελλοθάνατοι και οι βουβές γυναίκες».

Δύο ποιήματα που ξεχώρισα είναι το “Ι ‘d rather go real” και τo  «Η ταινία πριν το τέλος»:

 

I‘d rather go real.

 Ο από πάνω είναι ομορφάντρας, δυνατός ευγενικός

 ακούει μουσική

 κολυμπά καταχείμωνο, τα χέρια του φτιάχνουν πράγματα

 χαμογελά στο κλιμακοστάσιο.

Ο δίπλα είναι σοφός, ήσυχος, διδάσκει, δεν μάθαμε πού

 διαβάζει συνέχεια και περπατά τα απογεύματα

 για την υγεία της καρδιάς

 μας κοιτάει απαλά μέσα από κομψά γυαλιά.

– Ααα, το μέλλον και το παρελθόν! είπαμε.

 

Μέχρι που έφτασε ο διαχειριστής (Ψηφίζει εμμονικά

έχει καταθέσεις)

και ανακοίνωσε ότι δεν έχουμε γείτονες και να πληρώσουμε τα κοινόχρηστα

 τώρα αμέσως.

 

Η ταινία πριν το τέλος.

Ανοίγω την πόρτα σε ξένο σπίτι  

ανοίγει και μπαίνω και είμαι ένας ξένος άνθρωπος

μια ιστορία πρωτάκουστη

πάλι.

Στέκομαι στη μέση της ξενιτιάς με βιδωμένα πόδια.

Στον τοίχο μια τεράστια νεκρή φύση

μια ερυθρότητα που δεν επέλεξα

απειλεί να γίνει βούκινο.

 

Έξω η πολυκοσμία μυρίζει σάρκες

χιλιάδες πουλιά τσιμπολογάνε σκουλήκια που μάζωξε η σήψη.

Λιγόστεψαν τα χρόνια και τα ποιήματα 

Βλέπεις νυχτώνει νωρίς πια.

 

Το ψυγείο μετακόμισε πρώτο.

Με το ηλεκτρικό κομμένο.

 Ανδρέας Μαλόρης.

(Κείμενο και επιλογή ποιημάτων από τα Σώματα Ασφαλείας της Νένας Φιλούση)  

 

Παρασκευή 8 Νοεμβρίου, 19:30

Πολιτιστικό Κέντρο Στροβόλου ,

Αρχιεπισκόπου Κυπριανού 34, 2059 Στρόβολος