Οι στρατηγοί του Κεφαλαίου φέρνουν ξανά τον Μαρξ στο προσκήνιο

Του Σωτήρη Βλάχου

Αναφερθήκαμε σε προηγούμενο κείμενό μας στον BenBernanke, πρώην πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, που του είχε βάλει η μοίρα το καθήκον να αντιμετωπίσει το κραχ του 2008.

Παραιτήθηκε το 2014 και τον Μάρτη του 2015 παραδέχτηκε ότι «η ικανότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να επηρεάσει την πραγματική απόδοση (το κέρδος), ειδικά την μακρόχρονη πραγματική απόδοση, είναι παροδική και περιορισμένη».

Αυτό όμως αποτελεί μια τρομακτική διαπίστωση. Είναι παραδοχή ότι τα όπλα στα χέρια των προγραμματιστών του Κεφαλαίου για να αντιμετωπίσουν την κρίση έχουν πέσει σε αχρηστία.

Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις οδηγούνται σε κλείσιμο λόγω έλλειψης κέρδους, η ανεργία αυξάνεται και οι Κεντρικές Τράπεζες πέφτουν σε αχρηστία.

Τα ιδιωτικά τραπεζικά μεγαθήρια HSBCHoldingsPlc, CitigroupInc. και MorganStanley κατέγραψαν την κατάσταση πολύ πρόσφατα.

Αναφέρθηκαν σε αυξανόμενες ενδείξεις, μεταξύ αυτών και η καθίζηση της κερδοφορίας, ότι «οι παγκόσμιες αγορές είναι στο τελευταίο στάδιο ανόδου (rallies) πριν μια καθοδική πορεία του κύκλου εργασιών (businesscycle).

Η GauravSaroliya, του τμήματος μακροοικονομικής στρατηγικής της OxfordEconomicsLtd, προειδοποιεί ότι «ο κύκλος των πραγματικών επιχειρηματικών κερδών έχει αντιστραφεί αρκετά, ώστε να αποτελεί μια πιθανή πηγή ανησυχίας τα επόμενα τέσσερα τρίμηνα…»

Οι πιο πάνω εκτιμήσεις, όμως, από του Bernanke μέχρι και της GauravSaroliya, παραπέμπουν στον ίδιο τον Μαρξ, τις αναλύσεις του για τις αξεπέραστες αντιφάσεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης και πάνω απ’ όλα στο νόμο που διατύπωσε για την πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους.

Ο νόμος αυτός, θα γράψει ο Μαρξ, «είναι με κάθε έννοια ο πιο σημαντικός νόμος της πολιτικής οικονομίας, ο πιο ουσιώδης για την κατανόηση των πιο δύσκολων σχέσεων» (Grundrisse, σελ. 748).

Στην κατανόηση των πιο δύσκολων σχέσεων παραπέμπει λοιπόν αυτός ο νόμος. Όπως για παράδειγμα γιατί να περιπέσουν σε αχρηστία μια σειρά οικονομικά εργαλεία, όπως η επεκτατική πολιτική Bernanke, που πριν το 2008 ήταν πολιτική με αποτελέσματα. Γιατί παρ’ όλη τη πλημμύρα χρήματος στην ελεύθερη αγορά, η οικονομία αδυνατεί να βάλει μπροστά και η ιδιωτική επιχείρηση που βολόδερνε έτσι και αλλιώς τα τελευταία χρόνια βρίσκεται ξανά μπροστά στο φάσμα νέων πτωχεύσεων.

Ο Μαρξ, τον οποίο φέρνουν ξανά στο προσκήνιο όλα όσα αναδύονται από την παγκόσμια κρίση, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν μια μορφή που αναφέρθηκε σε ωραία και ανθρώπινα πράγματα, αλλά σαν οδηγός για ξεπέρασμα μιας κρίσης που απειλεί την ανθρωπότητα με ανείπωτες συμφορές.

Στα πρόθυρα μιας νέας παγκόσμιας κατάρρευσης τα ερωτήματα που μπαίνουν είναι αμείλικτα. Ερωτήματα που αφορούν το χρέος, την τεράστια διόγκωσή του την ίδια ώρα που η παγκόσμια οικονομία αγγίζει ξανά τα όριά της.

Ερωτήματα όπως αν είναι δυνατή η αντιστροφή της κατάστασης με τις τράπεζες σε ιδιωτικά χέρια.

Αν είναι δυνατή η αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρώπη μέσα από την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του πλανήτη έχουν δικό τους νόμισμα και, παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν.

Αν είναι δυνατή μια εθνική έξοδος από την κρίση σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία κρατήθηκε μακριά από τα πολύ δύσκολα λόγω της υπέρογκης αύξησης του κινέζικου χρέους που έπαιξε το ρόλο του αιμοδότη για όλες τις εθνικές οικονομίες. Αν είναι δυνατή μια εθνική έξοδος σε μια εποχή τέτοιας οικονομικής αλληλεξάρτησης, που η κατάρρευση μιας αμερικάνικης τράπεζας το 2008, της LehmanBrothers, οδήγησε τον κόσμο ολόκληρο στην μεγαλύτερη κρίση από το 1929.

Αν στα πιο πάνω ερωτήματα μπορεί να δοθεί θετική απάντηση, τότε ο Μαρξ θα περάσει ξανά στα μουσεία. Αν όχι, τότε η κληρονομιά του είναι ο μόνος ρεαλισμός για τους εργαζόμενους του κόσμου.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy