Η Τουρκία μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου

Του

Δρος Χρίστου Θεοδούλου*

Οι εκλογές της 24ης Ιουνίου όπως είναι γνωστό έδωσαν μια νίκη στο πρόεδρο Ερντογάν με χαμηλότερα ποσοστά από το 2015 – 42% έναντι 49% το 2015. Ο κ. Ερντογάν είναι υπόχρεος τώρα να στηρίζεται πάνω στο εθνικιστικό κόμμα ΜΗP με ποσοστό 10%.

Ως γνωστό η οικονομία της Τουρκίας σήμερα είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Η τουρκική λίρα έχει πέσει αισθητά και αναλυτές μιλούν για πιθανότητα προσφυγής της Τουρκίας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Σχετικά με την πολιτική κατάσταση, οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ είναι σε τεντωμένο σχοινί κυρίως μετά τη σύλληψη του Αμερικανού πάστορα και τα αντίποινα που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην Τουρκία. Οι σχέσεις αυτές επίσης είχαν αρχίσει να διαταράσσονται και μετά την αγορά ρωσικών πυραύλων από την Τουρκία και την «επαναπροσέγγιση» της Τουρκίας με τη Ρωσία μέσω των δύο Προέδρων Πούτιν και Ερντογάν. Μια τουρκική αντιπροσωπεία αναμένεται να επισκεφθεί τις ΗΠΑ σχετικά με τις σχέσεις των δύο χωρών.

Μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου ο κ. Ερντογάν είναι πανίσχυρος και σύμφωνα με το σύνταγμα δεν υπάρχει ένας θεσμός που να μπορεί να φέρει μια ισορροπία σχετικά με τις δυνάμεις του προέδρου (βλ. Kadri Gursel, “En Turquie, la lame de fond nationaliste s’ accentue”).

Στην Τουρκία υπάρχουν σήμερα περισσότερα από 200.000 πρόσωπα στη φυλακή και 400.000 αποστερημένοι από τα πολιτικά τους δικαιώματα (βλ. Aina Skjellaug, “Des elus Vaudois appellent a contrer Erdogan”).

Για να δούμε την κατάσταση όπως είναι: Όταν ανέλαβε την εξουσία ο κ. Ερντογάν με το κόμμα του το 2002, η οικονομία της Τουρκίας ήταν σε κακά χάλια. Για μια εποχή ανέπτυξε την οικονομία της χώρας και με προσπάθειες οι επενδύσεις αυξήθηκαν στη χώρα. Αυτό, όμως, δεν διήρκεσε. Από την άλλη μεριά έπαιρνε στα χέρια του σταδιακά περισσότερες εξουσίες. Δεν σεβόταν ούτε σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία της έκφρασης και, όπως αναφέρεται πιο πάνω, πολλοί Τούρκοι κλείστηκαν στις φυλακές. Προσπάθησε να επαναφέρει τον ισλαμισμό και έχει μια πολιτική «μεγαλείου» για την Τουρκία, προσπαθώντας να επαναφέρει, όπως πιστεύει, την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την εποχή της ακμής της.

Στην προσπάθειά του αυτή έγινε αντιληπτό ότι η Τουρκία δεν μπορούσε να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του Ερντογάν. Ήρθε σε ρήξη με το Ισραήλ και ψυχράθηκαν οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Ο κ. Gursel λέει ότι οι εκλογές της 24ης Ιουνίου 2018 δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες και ήταν οι λιγότερο δημοκρατικές από τη δεκαετία του 1950 (όπ. παρ.).

Ο κ. Ερντογάν και το κόμμα του είναι στην εξουσία τώρα για 16 χρόνια. Ένας πολύ μακρός χρόνος. Τα σημάδια του χρόνου της ίδιας διακυβέρνησης άρχισαν να φαίνονται περισσότερο ευδιάκριτα στην Τουρκία. Θα δούμε το τελικό αποτέλεσμα.

*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης, Ελβετίας). Πρώην Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ