Η Τουρκία οδεύει σε αχαρτογράφητα ύδατα

Του συνεργάτη μας, Βαγγέλη Αρεταίου

Με τον εκλογικό κλοιό να δείχνει ότι σφίγγει εις βάρος του ΑΚΡ και του εθνικιστικού του συμμάχου, του κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, η Τουρκία οδεύει σε αχαρτογράφητα ύδατα, καθώς κανείς δεν μπορεί πλέον να προβλέψει με σιγουριά τις επόμενες εξελίξεις.

Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν στην Τουρκία την τελευταία περίοδο καταγράφουν μια σημαντική εξασθένιση του ΑΚΡ και του ΜΗΡ, ένα πολύ μεγάλο για τα τουρκικά δεδομένα ποσοστό αναποφάσιστων, ενώ παράλληλα αναδεικνύουν ότι το ΑΚΡ και το ΜΗΡ δυσκολεύονται πλέον να προσελκύσουν τους νέους ψηφοφόρους.

Πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία σημειώνουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αλλάξει τον εκλογικό νόμο και το νόμο των πολιτικών κομμάτων, προσπαθώντας έτσι να βρει τρόπους να ενισχύσει την εκλογική της ισχύ, αλλά και να εμποδίσει την αντιπολίτευση να ενισχυθεί και να συνεργαστεί απέναντι στον άτυπο κυβερνητικό συνασπισμό. Οι ίδιοι αναλυτές εκφράζουν την ανησυχία τους για αυξανόμενες πιέσεις εις βάρος της αντιπολίτευσης και θεωρούν ότι η αδυναμία των αντιπολιτευόμενων κομμάτων να συνεργαστούν ουσιαστικά αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα για την κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου.

Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν επαναλαμβάνουν διαρκώς ότι δεν υπάρχει περίπτωση πρόωρων εκλογών και ότι οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν κανονικά το 2023, αλλά τα σενάρια και οι εικασίες για πρόωρες εκλογές αποτελούν πλέον βασικό συστατικό της πολιτικής ζωής της χώρας, ενώ οι πιέσεις που δέχεται η τουρκική οικονομία δίνουν επιπλέον τροφή στις εικασίες αυτές.

Το ΑΚΡ δείχνει ότι χάνει την αίγλη του στα μάτια των νέων γενιών

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις των έγκριτων εταιρειών Konda και Metropoll κατέγραψαν ότι το ΑΚΡ έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά της τάξεως του 30%, σημειώνοντας σταθερή διολίσθηση τους τελευταίους μήνες.

Παράλληλα, αναδεικνύεται ένας μεγάλος αριθμός αναποφάσιστων (7,7%) για τα τουρκικά δεδομένα, ο οποίος, σύμφωνα με τη Metropoll, είναι πάνω από τα ποσοστά του ΜΗΡ (7,3%).

Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια ευρύτερη πτώση όλων των κομμάτων, αναδεικνύοντας έτσι, σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, ότι οι πολίτες βρίσκονται σε φάση γενικότερης απογοήτευσης από τα πολιτικά κόμματα και το σύστημα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δημοσκόπηση της εταιρείας Gezici, η οποία κατέγραψε ότι το 76,6% των ψηφοφόρων που ψήφισαν για πρώτη φορά το 2018 δεν ψήφισε το συνασπισμό ΑΚΡ-ΜΗΡ. Η καταγραφή αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία στο τουρκικό πολιτικό περιβάλλον, καθώς αναδεικνύει ότι το ΑΚΡ δείχνει ότι χάνει την αίγλη του στα μάτια των νέων γενιών, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, όταν το κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν ήταν βασικός πόλος έλξης των νέων γενιών. Παράλληλα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εταιρείας, οι νέοι ηλικίας είκοσι ετών και μέχρι δεκαοχτώ θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο στις επόμενες εκλογές, με κίνδυνο να πλήξουν με την ψήφο τους τη συμμαχία ΑΚΡ-ΜΗΡ.

Αλλαγή του εκλογικού νόμου για να εμποδιστεί συνεργασία των κομμάτων της αντιπολίτευσης

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να αλλάξει τον εκλογικό νόμο, με βασικό άξονα αλλαγές στην έκταση των εκλογικών περιφερειών, και το νόμο των πολιτικών κομμάτων, με βασικό άξονα να εμποδιστεί η συνεργασία ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Οι αλλαγές αυτές θα πρέπει πρώτα να συμφωνηθούν ανάμεσα στο ΑΚΡ και το ΜΗΡ και στη συνέχεια αναμένεται να υιοθετηθούν από την Εθνοσυνέλευση, όπου τα δυο αυτά κόμματα έχουν τον απαραίτητο αριθμό πλειοψηφίας.

Στην αντιπολίτευση κυριαρχεί έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις αυτές, αλλά οι δυναμικές ανάμεσα στα αντιπολιτευόμενα κόμματα παραμένουν ακόμα ιδιαίτερα πολύπλοκες, εμποδίζοντας έτσι μια ουσιαστική συνεργασία μεταξύ τους.

Αυτό που ανησυχεί πολύ την αντιπολίτευση, επιπλέον με τις αλλαγές στους στους εκλογικούς νόμους, είναι αυτό που επικρίνουν ως αυξανόμενο αυταρχισμό της κυβέρνησης, καθώς και η αυξανόμενη βαρύτητα των εθνικιστών του ΜΗΡ αλλά και άλλων εθνικιστικών ομάδων στους κόλπους της κυβέρνησης.

Οι εξελίξεις στη Λιβύη έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ευφορίας στην κυβέρνηση και στους εθνικιστές συμμάχους της και αυτό, σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, επιδεινώνει το κλίμα έντασης στο εσωτερικό.

Η οικονομία θα συνεχίσει να «βαλτώνει»…

Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος βρίσκεται πλέον σε έναν «αγώνα ενάντια στο χρόνο», καθώς οι εξελίξεις στην οικονομία κινδυνεύουν να αυξήσουν την απογοήτευση και τη δυσφορία των πολιτών απέναντι στο ΑΚΡ και το ΜΗΡ, ενώ η προοπτική προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) φαίνεται ακόμα ιδιαίτερα απομακρυσμένη.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τους περασμένους μήνες, ελάχιστοι πια μιλούν για επερχόμενη οικονομική κρίση, ενώ όλες σχεδόν οι εκτιμήσεις συγκλίνουν σε ένα σενάριο, σύμφωνα με το οποίο η οικονομία θα συνεχίσει να «βαλτώνει».

Το σενάριο αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τον Τούρκο Πρόεδρο, εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, που θεωρούν ότι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, μέχρι τις προβλεπόμενες για το 2023 εκλογές, η οικονομική καθημερινότητα των πολιτών θα επιδεινωθεί σημαντικά.