Η Τουρκία ως χώρα μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία και το Ισραήλ

Η Άγκυρα επιδιώκει να επανέλθει σε μια ενεργή σχέση με τη Δύση, διατηρώντας όμως την αυτονομία της

 

Του ειδικού μας συνεργάτη Βαγγέλη Αρεταίου

Μια μεγάλη επιστροφή επιχειρεί να κάνει ο Ταγίπ Ερντογάν στην εξωτερική του πολιτική, εγκαταλείποντας την προσέγγιση της «έντιμης μοναξιάς» και υιοθετώντας μια ιδιαίτερα ενεργή στάση τόσο στον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και στις σχέσεις της Τουρκίας με τους δυτικούς εταίρους της. Το κλίμα που ήδη κατάφερε να διαμορφώσει η Άγκυρα είναι θετικό υπέρ της, αλλά οι προκλήσεις είναι μεγάλες και η έκβαση του εγχειρήματος παραμένει ακόμα αβέβαιη. Βασικοί στόχοι της Άγκυρας και του Τούρκου Προέδρου είναι να επανέλθει η Τουρκία σε μια ενεργή σχέση με τη Δύση, διατηρώντας όμως την αυτονομία της, αλλά και να επωφεληθεί η κυβέρνηση από θετικές προοπτικές στην οικονομία, καθώς αυτή είναι η κυρίαρχη προτεραιότητα των πολιτών και ο μεγάλος εφιάλτης του Ταγίπ Ερντογάν και του ΑΚΡ ενόψει των εκλογών. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η Άγκυρα αναδεικνύει την ενέργεια ως ένα από τα βασικά εργαλεία μέσα από τα οποία ελπίζει να πετύχει την επαναφορά της στη διεθνή και κυρίως στην περιφερειακή σκηνή και αυτό καταγράφεται από σχόλια και αναλύσεις στον τουρκικό Τύπο που προσβλέπουν σε ένα ρόλο-κλειδί της Τουρκίας για την ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία, αντανακλώντας πολύ πιστά το πώς η τουρκική κυβέρνηση βλέπει την κατάσταση και τις προοπτικές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και την Ελλάδα. Η Άγκυρα θεωρεί ότι μέσα στην επείγουσα πλέον ανάγκη της ΕΕ να βρει εναλλακτικές στο ρωσικό φυσικό αέριο, η Νοτιοανατολική Μεσόγειος και κυρίως το φυσικό αέριο από το Ισραήλ αποτελούν μια χρυσή ευκαιρία για την εξωτερική της πολιτική και τις ενεργειακές της φιλοδοξίες. Από τη μεριά της, η ΕΕ έχει πράγματι αρχίσει να βλέπει με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον την Τουρκία ως χώρα μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία και το Ισραήλ. Ωστόσο, σύμφωνα με ξένους και Τούρκους αναλυτές, σε επίπεδο ενέργειας δεν αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις ούτε για την Τουρκία, ούτε όμως και για την ΕΕ. Tα εμπόδια είναι πολιτικά αλλά και εμπορικά, όπως αναφέρει ο ειδικός σε θέματα ενέργειας David O’Byrne σε άρθρο του στον ιστότοπο Al Monitor, τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Κύπρο. Αναφερόμενος στα πολιτικά ζητήματα, ο Τούρκος εμπειρογνώμονας Mehmet Öğütcü, που μίλησε στην έγκριτη διπλωματική συντάκτρια Barçın Yinanç, εκτιμά ότι ο αγωγός Τουρκίας-Ισραήλ έχει μια ευκαιρία, αλλά το πιο σημαντικό πρόβλημα θα είναι η εδραίωση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. Η ιδιαίτερα εγκάρδια επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου Ισαάκ Χέρτζογκ στην Άγκυρα ήταν αναμφισβήτητα ένα πρώτο βήμα, αλλά θα χρειαστούν ακόμα πολλά βήματα για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο χώρες στο επίπεδο που θα επιτρέψει μια απόφαση για κατασκευή του αγωγού, εκτιμούν αναλυτές με τους οποίους συνομιλεί η «Χαραυγή». Την ίδια ώρα, το Κυπριακό αναδεικνύεται για άλλη μια φορά ως βασικό εμπόδιο για τις ενεργειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας, χωρίς ωστόσο να εκτιμάται ότι είναι και το μοναδικό «κλειδί», κρατώντας έτσι ακόμα χαμηλό τον πήχη των προσδοκιών για μια νέα απόπειρα επίλυσής του, εκτιμούν τα ίδια πρόσωπα.

Νέα προσέγγιση με την Άγκυρα και από Γαλλία και Ολλανδία

Η Άγκυρα φαίνεται να έχει περισσότερες προοπτικές να αλλάξει το διπλωματικό κλίμα για την Τουρκία και αυτό φάνηκε τις τελευταίες μέρες, καθώς ακόμα και χώρες που είχαν σχεδόν συγκρουσιακές σχέσεις με την Τουρκία, όπως η Ολλανδία και η Γαλλία, αλλάζουν στάση και επιχειρούν μια νέα προσέγγιση. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ξαναγίνει συνομιλητής Ευρωπαίων αξιωματούχων και πολιτικών, ενώ οι προσπάθειες της Άγκυρας να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα γίνονται δεκτές με πολύ θετικό τρόπο από την ΕΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές στην Άγκυρα, η ΕΕ κράτησε σαφείς αποστάσεις από την Τουρκία στη Στρατηγική της Πυξίδα, το έγγραφο για το ρόλο της ΕΕ στην εξωτερική πολιτική και άμυνα, απογοητεύοντας την Τουρκία, η οποία θα ήθελε να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των σχεδιασμών της ΕΕ. Η μεγάλη στροφή που επιχειρεί να κάνει ο Τούρκος Πρόεδρος θα χρειαστεί χρόνο για να πείσει τους Ευρωπαίους να θεωρήσουν την Τουρκία ως αξιόπιστο και στρατηγικό εταίρο σε βάθος χρόνου και όχι μόνο συγκυριακό συνεργάτη. Επιπλέον, οι ισορροπίες είναι εύθραυστες, καθώς όσο ο πόλεμος συνεχίζεται, θα αυξηθεί ο κίνδυνος η Άγκυρα να αρχίσει να δέχεται σοβαρές πιέσεις όσον αφορά τους Ρώσους ολιγάρχες που φαίνεται να βρίσκουν ένα ευπρόσδεκτο κλίμα στην Τουρκία.

O κίνδυνος είναι υπαρκτός ότι κάποια στιγμή ίσως να ασκηθεί πίεση στην Άγκυρα να συμμορφωθεί με το καθεστώς κυρώσεων και να υπάρξει αυξημένος έλεγχος στις τουρκικές τράπεζες για να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζουν τις κυρώσεις. Ρωσικές εταιρείες, οντότητες και άτομα που χρησιμοποιούν την Τουρκία για να παρακάμψουν τις κυρώσεις θα τραβήξουν σίγουρα την προσοχή, είπε στο Al Monitor η Gönül Tol, επικεφαλής του προγράμματος για την Τουρκία στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy