Η ύπαιθρος της Λεμεσού μαραίνεται, αλλά διεκδικεί την επιβίωσή της

Του Χρήστου Χαραλάμπους

Στο τελευταίο στάδιο της αντίστροφης μέτρησης για την επιβίωσή τους έχουν φτάσει τα χωριά της Λεμεσού και ιδιαίτερα οι κοινότητες της περιοχής του Τροόδους, καθώς η διαχρονική αδιαφορία του κράτους έχει φτάσει τα τελευταία χρόνια στο απροχώρητο, αφού οι μεγαλόστομες υποσχέσεις και οι εντυπωσιακές εξαγγελίες της κυβέρνησης παραμένουν μόνο στα λόγια και τα χαρτιά.

Η τραγική κατάσταση στην οποία αφέθηκαν να περιέλθουν κυρίως οι ορεινές κοινότητες της επαρχίας, αρκετές από τις οποίες κινδυνεύουν να μετατραπούν σε γηροκομεία ή ακόμα και να ερημώσουν (όσες δεν παρουσιάζουν ήδη αυτή την εικόνα), έχει οδηγήσει στα όριά της την υπομονή και την ανοχή των κατοίκων, οι οποίοι εμφανίζονται πλέον αποφασισμένοι να διεκδικήσουν δυναμικά από την κυβέρνηση να τηρήσει τις υποχρεώσεις της και προς τον δικό τους παραμελημένο πληθυσμό.

Μια τέτοια εκδήλωση διεκδίκησης των δικαιωμάτων της ορεινής Λεμεσού αποτελεί και η σημερινή κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής, που διοργανώνεται με πρωτοβουλία της Επαρχιακής Επιτροπής του ΑΚΕΛ στις 11 το πρωί στη διασταύρωση του Σαϊττά, που αποτελεί κομβικό σημείο για δεκάδες κοινότητες.

Τοπικές Αρχές και κάτοικοι, με δεδομένο ότι τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά λόγω πολιτικών αποφάσεων της κυβέρνησης, πράξεων και παραλείψεων, ακύρωσης σχεδίων και προγραμμάτων, με τη σημερινή κινητοποίησή τους διεκδικούν την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων τα οποία θα αναζωογονήσουν την περιοχή τους και γενικότερα την ύπαιθρο.

Οι κάτοικοι θα ενώσουν σήμερα τις φωνές διαμαρτυρίας τους με όπλα την απογοήτευση και την αγωνία από την παρατεταμένη τακτική των επαναλαμβανόμενων μεγάλων σχεδιασμών αντί της εφαρμογής κάποιων άμεσων μέτρων που μπορούν να δώσουν διεξόδους και να βγάλουν από το τέλμα τις ορεινές κοινότητες. Θα διατρανώσουν για μια ακόμα φορά τη δική τους θέληση και επιθυμία να παραμείνουν στα χωριά τους, υποδεικνύοντας παράλληλα την υποχρέωση που έχει το κράτος να συνδράμει προς αυτή την κατεύθυνση. Και η συνδρομή αυτή δεν μπορεί παρά να εκδηλωθεί έμπρακτα και χωρίς άλλη καθυστέρηση μέσα  από υποδομές που θα αποτελέσουν τα βασικά εφόδια για την επιβίωση της υπαίθρου και ιδιαίτερα εκείνων των κοινοτήτων που βρίσκονται μακριά από τα αστικά κέντρα.

Στη σημερινή συγκέντρωσή τους Τοπικές Αρχές και κάτοικοι διεκδικούν, μεταξύ άλλων, από την κυβέρνηση, την αναβάθμιση του οδικού δικτύου προς τις ορεινές περιοχές, τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους τομείς της Υγείας και της Παιδείας, την επαναφορά των στεγαστικών προγραμμάτων για νεαρά ζευγάρια, τη θεσμοθέτηση της κάρτας υπαίθρου, την παροχή φορολογικών κινήτρων για ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας, όπως και την επαναφορά του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης.

Έργα και πράξεις που θα βοηθήσουν ουσιαστικά την επαρχία ζητά ο κόσμος της υπαίθρου και όχι τελεφερίκ και αστεροσκοπεία.

Όνειρο ζωής ο δρόμος Λεμεσού-Σαϊττά – Σοβαρά προβλήματα και στο οδικό δίκτυο που ενώνει τις κοινότητες

Βασικότερο αίτημα των κατοίκων των κοινοτήτων της περιοχής του Τροόδους είναι η αναβάθμιση του οδικού δικτύου που συνδέει τα χωριά μεταξύ τους αλλά και με τη Λεμεσό.

Η ανακατασκευή του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού-Σαϊττά από όνειρο ζωής για το σύνολο σχεδόν των ορεινών κοινοτήτων της επαρχίας Λεμεσού, τείνει να μετατραπεί σε όνειρο θερινής νυκτός, αφού όλο και εξαγγέλλεται, αλλά συνεχώς μετατίθεται για τον επόμενο χρόνο η έναρξη της κατασκευής του έργου. Η αναβλητικότητα αυτή έχει δημιουργήσει πλέον την πεποίθηση ότι ο δρόμος θα κατασκευαστεί όχι μέσα στα χρονοδιαγράμματα που έχουν εξαγγελθεί, αλλά ίσως να μην γίνει και ποτέ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα γίνει η πρώτη φάση που καλύπτει μερικά χιλιόμετρα από τη Λεμεσό μέχρι τη διασταύρωση της Παλώδιας. Αυτό όμως καθόλου δεν εξυπηρετεί και δεν λύνει το πρόβλημα για τις ορεινές κοινότητες, οι οποίες επανειλημμένα έχουν θέσει ερώτημα «γιατί δεν ξεκινά η βελτίωση του δρόμου από τα πάνω προς τα κάτω». Και η απάντηση που οι ίδιοι δίνουν είναι ότι η επιλογή για την πρώτη φάση του έργου έχει να κάνει με την εξυπηρέτηση κάποιων ιδιωτικών μεγάλων αναπτύξεων που έγιναν ή προγραμματίζεται να γίνουν στη συγκεκριμένη περιοχή.

Και βέβαια τα προβλήματα ασφάλειας και σπατάλης χρόνου στη διακίνηση των κατοίκων των ορεινών περιοχών από και προς την πόλη δεν έχουν να κάνουν μόνο με τα συγκεκριμένη βασική οδική αρτηρία. Σε άθλια κατάσταση βρίσκονται και αρκετοί δρόμοι που συνδέουν τις κοινότητες μεταξύ τους.

Το δικαιολογημένο αίτημα των Τοπικών Αρχών για βελτιώσεις στο οδικό δίκτυο είναι καθολικό και έχει τεθεί άπειρες φορές και με διάφορες ευκαιρίες, με την ελπίδα ότι επιτέλους οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες θα ευαισθητοποιηθούν και θα πράξουν καθηκόντως.

Ειδικότερα, καθολικό είναι το αίτημα για την ευθυγράμμιση και βελτίωση του δρόμου που ξεκινά από τον κύριο δρόμο Λεμεσού – Πλατρών και διερχόμενος μέσα από τις οικιστικά αλλά και τουριστικά αναπτυσσόμενες κοινότητες Μοναγρίου, Αγίου Γεωργίου, Συλίκου και Κουκάς καταλήγει στο Πέρα Πεδί.

Ο δρόμος αυτός, που καλύπτει απόσταση 3-4 χιλιομέτρων, είναι στενός με συνεχείς επικίνδυνες στροφές που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα ασφάλειας στους διερχόμενους οδηγούς.

Η ανακατασκευή του, πέραν των συνθηκών ασφάλειας που θα δημιουργήσει, θα μειώσει αισθητά το χρόνο και την απόσταση των κατοίκων των κοινοτήτων της περιοχής Μαραθάσσας, Κάτω Πλατρών, Μανδριών, Κοιλανίου που κινούνται από και προς τη Λεμεσό. Παράλληλα, θα μπορεί να χρησιμοποιείται ως παρακαμπτήριος του κύριου δρόμου Λεμεσού – Πλατρών συμβάλλοντας στην αποσυμφόρηση της τροχαίας κίνησης, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το αίτημα των κοινοτήτων για τη βελτίωση του συγκεκριμένου δρόμου μετρά πάνω από 20 χρόνια με διαδοχικές υποσχέσεις που δόθηκαν μέχρι σήμερα από τους αρμόδιους υπουργούς αλλά και το Τμήμα Δημοσίων Έργων, χωρίς τίποτε να υλοποιηθεί.

Πολύ σοβαρό, εξάλλου, είναι και τα πρόβλημα του δρόμου που ενώνει τις κοινότητες Φοινί και Κάτω Πλάτρες, που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είχε επιλυθεί από το 2013. Ο συγκεκριμένος δρόμος είναι έργο ζωής για την περιοχή, αφού θα βοηθήσει τα μέγιστα στη διακίνηση τόσο των μόνιμων κατοίκων της ορεινής Λεμεσού όσο και των επισκεπτών.

Σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται και η βελτίωση  μια σειράς άλλων δρόμων όπως αυτός που ενώνει την περιοχή του Αγρού με τη Λεμεσό αλλά και ο δρόμος Ακρούντας –Διερώνας.

Μεγάλος πάσχοντας ο τομέας της Υγείας – Στα λόγια έμειναν οι εξαγγελίες για το νοσοκομείο Κυπερούντας, ενώ μειώθηκαν οι επισκέψεις γιατρών στις κοινότητες

Χωρίς τελειωμό είναι τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν στην καθημερινότητά τους, ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι κάτοικοι της επαρχίας Λεμεσού, εξαιτίας των σοβαρών ελλείψεων που υπάρχουν τόσο σε υποδομές όσο και γενικότερα στον τομέα των κοινωνικών παροχών. Κι αυτό, παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες και υποσχέσεις της κυβέρνησης για εφαρμογή προγραμμάτων και υλοποίηση σχεδιασμών που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και θα λειτουργήσουν σαν κίνητρο ώστε οι κάτοικοι των κοινοτήτων να επιθυμούν την παραμονή στον τόπο τους.

Ο τομέας της Υγείας αποδεικνύεται συνεχώς ότι αποτελεί τον μεγάλο πάσχοντα, αφού τα τελευταία χρόνια καμιά ουσιαστική κίνηση έχει γίνει για βελτίωση της κατάστασης. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τις ανεκπλήρωτες ακόμα δεσμεύσεις για την αναβάθμιση των υπηρεσιών του νοσοκομείου στην Κυπερούντα, το οποίο εξυπηρετεί το σύνολο σχεδόν των ορεινών κοινοτήτων της Λεμεσού. Το πρόβλημα αφορά και την κάθε κοινότητα ξεχωριστά και σχετίζεται με τις επισκέψεις κυβερνητικών γιατρών και φαρμακοποιών, ένας θεσμός που κουτσουρεύτηκε στα πλαίσια της πολιτικής των περικοπών που εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση, ακόμα και στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας, με αποτέλεσμα οι γιατροί και φαρμακοποιοί που επισκέπτονται τα χωριά να μην μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν και οι οποίες συνεχώς αυξάνονται.

Στην πλειονότητά τους οι κάτοικοι αυτών των κοινοτήτων είναι άτομα μεγάλης ηλικίας, που αφενός δεν είναι σε θέση να μετακινούνται εύκολα και αφετέρου χρειάζονται συχνή ιατρική παρακολούθηση και φαρμακευτική περίθαλψη.

Η επίσκεψη γιατρού μόνο δύο φορές το μήνα δημιουργεί προβλήματα και ταλαιπωρίες στους κατοίκους, οι οποίοι αναγκάζονται σε αρκετές περιπτώσεις να μεταβαίνουν σε γειτονικές κοινότητες στο ενδιάμεσο των 15 ημερών, ώστε να εξεταστούν από το γιατρό και να πάρουν τα φάρμακά τους.

Επιτακτική είναι η ανάγκη να προχωρήσει το Υπουργείο Υγείας άμεσα σε όλες τις ενδεικνυόμενες ενέργειες, ώστε τόσο ο κυβερνητικός γιατρός όσο και ο φαρμακοποιός να επισκέπτονται τις κοινότητες κάθε βδομάδα, κάτι που ίσχυε στο παρελθόν και εξυπηρετούσε σε μεγάλο βαθμό τους κατοίκους και ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους.

Σήμα κινδύνου από τον αγροτικό κόσμο – Αυτή η μερίδα του κόσμου  της κυπριακής υπαίθρου ζητά το αυτονόητο

Αναμφίβολα, οι ορεινές κοινότητες στηρίζονταν ανέκαθεν στον αγροτικό πληθυσμό τους. Οι άνθρωποι που παρά τις δυσκολίες και αντιξοότητες επέμεναν να δουλεύουν τα χωράφια τους, ήταν αυτοί που κρατούσαν ζωντανή την κυπριακή ύπαιθρο και τροφοδοτούσαν με την παραγωγή τους ολόκληρη την Κύπρο, άσχετο αν οι ίδιοι αμείβονταν ελάχιστα από τους κόπους τους.

Με τον καιρό ο αγροτικός τομέας αφέθηκε κι αυτός στο έλεός του. Μειώθηκαν οι αγροτικές εκτάσεις, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων και μια σειρά από αποφάσεις και κυρίως παραλείψεις εκ μέρους των κυβερνώντων οδήγησαν τους Κύπριους αγρότες σε δεινή κατάσταση.

Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν ακόμα εκείνοι οι γεωργοί που επιμένουν να μάχονται με τη γη τους. Και είναι αυτούς τους βιοπαλαιστές που έχει υποχρέωση, έστω και με πολλή καθυστέρηση, να συνδράμει το κράτος μέσα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του.

Εκείνο που ζητά αυτή η μερίδα του κόσμου της κυπριακής υπαίθρου είναι το αυτονόητο. Η ενίσχυση της θέσης του αγρότη, κάτι που θα πρέπει και μπορεί να γίνει με την προστασία και ενδυνάμωση του θεσμού της Γεωργικής Ασφάλισης, με τη στήριξη των Αρδευτικών Τμημάτων και την ενίσχυση των αγροτών στη διαδικασία παραγωγής και προώθησης των γεωργικών προϊόντων.

Οι ίδιοι οι αγρότες, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στον τομέα τους, θεωρούν αναγκαία τη δημιουργία σχεδίου παραχώρησης πετρελαίου κίνησης για αγροτικούς σκοπούς για τις ορεινές περιοχές αλλά και την καθιέρωση γεωργοκτηνοτροφικής ταρίφας για το νερό και τον ηλεκτρισμό.

Μεγάλο πλήγμα η διάλυση του Συνεργατισμού – Καθολική η απαίτηση για τερματισμό του ξεπουλήματος και της συνεργατικής περιουσίας

Η διάλυση του Συνεργατισμού, ενός θεσμού που γεννήθηκε μέσα από τις προσπάθειες και τη σκληρή δουλειά του απλού κόσμου του καθημερινού μόχθου και για δεκαετίες στήριξε τον  παραμελημένο κόσμο της υπαίθρου και γενικότερα  τη φτοχωλογιά της Κύπρου, αποτέλεσε αναμφίβολα το μεγαλύτερο ίσως οικονομικό πλήγμα που δέχτηκε ο τόπος τα τελευταία χρόνια.

Μέσα σε λίγο χρόνο και με συνοπτικές διαδικασίες, ο κόσμος της Κύπρου και βέβαια της υπαίθρου είδε να γκρεμίζεται το μεγαλύτερο επίτευγμά του και μαζί με αυτό τα όνειρά του και οι ελπίδες για το καλύτερο αύριο. Εκεί που όλα σχεδόν τα χωριά είχαν το δικό τους συνεργατικό ίδρυμα που εξυπηρετούσε τους κατοίκους στις οικονομικές συναλλαγές τους και όχι μόνο, βρέθηκαν ξαφνικά μπροστά σε κάποια σφραγισμένα, νεκρά κτίρια, που και αυτά οι ίδιοι δημιούργησαν με προσωπικό μόχθο και οικονομική συνδρομή.

Μια περιουσία που δικαιωματικά ανήκει σε αυτούς που την δημιούργησαν και όχι στην κυβέρνηση ή οποιονδήποτε άλλο κρατικό ή ιδιωτικό φορέα. Γι’ αυτό και στη σημερινή εκδήλωση διαμαρτυρίας και διεκδίκησής τους Τοπικές Αρχές και κάτοικοι της ορεινής Λεμεσού θα απαιτήσουν για μια ακόμα φορά από την κυβέρνηση να σταματήσει το ξεπούλημα και της συνεργατικής περιουσίας και τα κτίρια που υπάρχουν να παραχωρηθούν στις κοινότητες και να αξιοποιηθούν προς όφελος των κατοίκων.

Λόγια και υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα

-«Όραμά μας είναι να μεταμορφώσουμε ολόκληρη την περιοχή Τροόδους, να αλλάξουμε τη μοίρα των ορεινών περιοχών και να δημιουργήσουμε οικονομική δραστηριότητα που θα πατάξει την αστυφιλία» (Γενάρης 2013)

-«Εντός του 2016 θα είμαστε έτοιμοι να δώσουμε την πραγματική εικόνα αυτού που επιδιώκουμε… οι διαβουλεύσεις και οι αναλύσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2016, ενώ η διαδικασία υλοποίησης των εισηγήσεων των συμβούλων αναμένεται εντός του 2017…» (Μάιος 2016)

-«Η αναζωογόνηση της ευρύτερης περιοχής του Τροόδους, μέσω της αξιοποίησης της κρατικής γης και της ανάπτυξης των γύρω περιοχών, είναι μια από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη» (Υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης – Σεπτέμβριος 2017.

Αυτά αποτελούν μερικά μόνο δείγματα των εξαγγελιών και των «θα» του Νίκου Αναστασιάδη και γενικότερα της κυβέρνησης για την περιοχή του Τροόδους. Υποσχέσεις και δεσμεύσεις που ακόμα παραμένουν στα λόγια και στα χαρτιά και είναι αμφίβολο αν θα υλοποιηθούν έστω και στο ελάχιστο μέχρι τη λήξη της δεύτερης θητείας αυτής της κυβέρνησης.