Ειδικοί από τις ΗΠΑ στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών για θέματα σεξουαλικής κακοποίησης

Τη λένε Jillian Short και μένει στο Maryland των ΗΠΑ. Υπέστη σεξουαλική κακοποίηση όταν ήταν παιδί, από το μεγαλύτερο αδελφό της. Παντρεύτηκε και έγινε και η ίδια μάνα δύο παιδιών, τα οποία και αυτά στη συνέχεια ήταν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.

Ο θύτης, όπως συνήθως συμβαίνει, ήταν άτομο το οποίο είχε πέσει θύμα και αυτός στο παρελθόν. Ανακάλυψε στη συνέχεια ότι και τα παιδιά του αδελφού της ήταν θύματα. Για χρόνια δεν είχε το κουράγιο να μιλήσει, δεν ήξερε πού να απευθυνθεί, δεν υπήρχε στήριξη και στη μικρή κοινότητα στην οποία μεγάλωνε, απλά έμαθε να σιωπά.

Η Jillian θα μπορούσε να ονομαζόταν Αννα, Μαρία, Γεωργία, Κατερίνα, να μεγάλωνε στην Κύπρο, σε κάποιο χωριό, ή και στην πόλη, να ήταν και αυτή θύμα με θύτη κάποιον από την οικογένειά της. Η Jillian είναι μέλος της οργάνωσης “Child Sexual Abuse Survivor Force”, που δραστηριοποιείται κάτω από την ομπρέλα του οργανισμού “Stop the Silence” κατά της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών.

Η Jillian, η Dr Pamela Pine ιδρύτρια του οργανισμού “Stop the Silence” αλλά και ο Dr David Corwin, Ψυχίατρος, Καθηγητής στο Τμήμα Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Utah, παρευρέθηκαν σε συνέντευξη Τύπου του Υπουργείου Παιδείας, για παρουσίαση των δράσεων που υλοποιεί στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση, κακοποίηση και παιδική πορνογραφία.

Η Dr Pine και ο Dr Corwin δούλεψαν στενά με το Υπουργείο για την εξειδικευμένη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε παγκύπρια κλίμακα μέσω διήμερων συνεδρίων από τις 16 μέχρι τις 23 Ιανουαρίου. Μίλησαν με τα πιο κολακευτικά σχόλια για το έργο του Υπουργείου και σχολίασαν πολύ θετικά τις δράσεις που αναλαμβάνονται, τις διάφορες εκστρατείες ακόμη και το γεγονός ότι σήμερα οργανώθηκε μια τέτοια συνέντευξη Τύπου για τα ΜΜΕ.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία για το μέγεθος του προβλήματος στην Κύπρο, από μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου το 2014 προκύπτει ότι ένα στα τέσσερα παιδιά έχει υποστεί ή θα υποστεί ως τα 18 του χρόνια σεξουαλική κακοποίηση. Στην Αστυνομία καταχωρούνται σε ποινικό φάκελο κάθε χρόνο περί τις 80 υποθέσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης, 20-30 ποινικές υποθέσεις εκμετάλλευσης μέσω διαδικτύου και ένας άλλος αριθμός αφορά υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας.

Η Jillian μοιράστηκε την εμπειρία της ως θύμα η ίδια, τονίζοντας ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να σπάσει η σιωπή και ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί μέσω των ΜΜΕ για το πρόβλημα.

“Νοιώθω τιμή που βρίσκομαι εδώ, θέλω μέσω των ΜΜΕ να μοιραστώ τις εμπειρίες μου και να βοηθήσω και άλλους, όταν μεγάλωνα δεν ήξερα πού να αποταθώ, σε ποιον να μιλήσω, δεν περνούσε μέρα που να μην ζω με το πρόβλημα, πιστεύω ότι αν υπήρχαν τότε προγράμματα ενημέρωσης, πολλά θα είχαν αποφευχθεί’’, μας είπε.

“Η μεγαλύτερη τραγωδία πέραν από την τραυματική εμπειρία είναι ότι η ζωή των θυμάτων τσακίζεται, έχουν γίνει βήματα αλλά πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν, εγώ ζω σε μια μικρή κοινότητα, το περιστατικό έπρεπε να το κρατήσουμε στον ιδιωτικό μας περίγυρο, αργότερα ζήτησα βοήθεια και για μένα και τα παιδιά μου και πιστεύω αυτό ήταν η μεγαλύτερη βοήθεια για να κατανοήσει και η κοινότητα το πρόβλημα”, μοιράστηκε μαζί μας η Jillian.

Τόνισε ότι το να κατανοήσει η κοινωνία το μέγεθος του προβλήματος, να μπορέσει να βοηθήσει τα θύματα να σπάσουν τη σιωπή τους και να ζητήσουν βοήθεια είναι η μεγαλύτερη επένδυση για το μέλλον της οποιασδήποτε χώρας.

Η Dr Pine μίλησε με πολύ κολακευτικά λόγια για τη δουλειά που γίνεται στην Κύπρο, τονίζοντας ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η ίδια η Κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Παιδείας και άλλων Υπουργείων έχει σχεδιασμό και εθνική στρατηγική και αναλαμβάνει δράσεις σε όλες τις κατευθύνσεις και σε διάφορα επίπεδα.

Σημείωσε πως η αντιμετώπιση και η πρόληψη είναι σύνθετο θέμα και είναι πιο αποτελεσματική μέσω της ευαισθητοποίησης, της εμπλοκής των ΜΜΕ, της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης και της εκπόνησης στρατηγικής και πολιτικών.

Ανέφερε ότι προς αυτή την κατεύθυνση εμπλέκεται ολόκληρη η κοινωνία, δάσκαλοι, γονείς, κυβέρνηση, γιατροί, νοσοκόμοι, δικηγόροι κ.λπ. Σύμφωνα με την Dr Pine στις ΗΠΑ το 60% των εφηβικών εγκυμοσύνων είναι αποτέλεσμα σεξουαλικής κακοποίησης, ενώ το θέμα της συνολικής αντιμετώπισης του προβλήματος στοιχίζει στο κράτος το ένα τρίτο του προϋπολογισμού για θέματα υγείας.

Ο Dr Corwin ασχολήθηκε επισταμένα και σε βάθος με θέματα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και επούλωσης των τραυμάτων τους και στη δική του ομιλία τόνισε πως ο αγώνας μας πρέπει να επικεντρωθεί στο να μην συμβαίνουν τέτοια περιστατικά γιατί επενδύοντας στην πρόληψη, επενδύουμε στο μέλλον της κοινωνίας μας και των επόμενων γενιών. Το πρόβλημα, είπε, υπονομεύει πολλούς τομείς μιας ολόκληρης κοινωνίας και παλεύοντάς το, κτίζουμε καλύτερα θεμέλια για τους απογόνους μας.
Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι ένα στα τέσσερα κορίτσια και ένα στα πέντε αγόρια πέφτει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης.

Συγκλονισμό για την εμπειρία της Jillian εξέφρασε η Αναστασία Παπαδοπούλου, Σύμβουλος του κράτους σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης η οποία και τέθηκε επικεφαλής της διαμόρφωσης της εθνικής στρατηγικής για το θέμα. “Σε κάθε πάνελ στο οποίο είμαι προσκεκλημένη, σε κάθε συνέδριο, σε κάθε εκδήλωση, τέτοιες εμπειρίες με συγκλονίζουν και με πεισμώνουν ακόμη περισσότερο για να εργαστώ ακόμη πιο εντατικά για το πρόβλημα αυτό”, σημείωσε.

Ανέφερε ότι όλοι μας έχουμε ευθύνη, κάποιο σε πολιτικό επίπεδο, άλλοι σε νομικό όμως ο καθένας μας έχει ηθική ευθύνη και αυτή πρέπει να μας καθοδηγεί στις δράσεις, ενέργειες και στην όλη μας συμπεριφορά.
Συνεχάρη το Υπουργείο Παιδείας για τις δράσεις του λέγοντας ότι μέσω της δικής της συνεργασίας με τους διάφορους λειτουργούς, μπορεί να διαβεβαιώσει για την θέρμη και τον ζήλο με τον οποίο εργάζονται.

Ο Υπουργός Παιδείας Κώστας Καδής στο δικό του χαιρετισμό είπε πως η Εθνική Στρατηγική υλοποιείται μέσα από ένα τριετές σχέδιο δράσης (2016-2019) και για το σκοπό συστάθηκε διυπουργική επιτροπή, προσθέτοντας πως η πρωτοβουλία αποδεικνύει τη βούληση της κυβέρνησης να καταπολεμήσει με οργανωμένο τρόπο, τα σοβαρά αυτά φαινόμενα και να κινητοποιήσει όλους τους αρμόδιους φορείς για την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων.

Με βάση το τριετές σχέδιο δράσης, στο επίκεντρο τίθεται η διαδικασία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία και προωθείται συστηματικά η ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών στη σωστή διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης. Ανέφερε ότι γίνονται προσεκτικοί σχεδιασμοί και το σχέδιο υλοποιείται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, προσαρμοζόμενο στις ανάγκες της κάθε ομάδας, π.χ. μάχιμοι εκπαιδευτικοί, διευθυντές σχολείων, εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι, σύμβουλοι, στελέχη του Υπουργείου κ.λπ.

Ο κ. Καδής τόνισε ότι η προσπάθεια για επιμόρφωση αγγίζει όλους τους εκπαιδευτικούς αν και όλοι αναγνωρίζουν ότι ίσως το βάρος να πέφτει στους ώμους των εκπαιδευτικών ψυχολόγων που λειτουργούν και ως πυρήνες στα σχολεία. Αποκάλυψε ότι σύντομα θα γίνει εξαγγελία για αγορά υπηρεσιών από εκπαιδευτικούς ψυχολόγους κάτι που θα συμβάλει στη διεύρυνση του αριθμού τους στις σχολικές μονάδες.

Η Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Χριστίνα Ιωάννου ενημέρωσε με λεπτομέρεια τα ΜΜΕ για τις αναλυτικές δράσεις του Υπουργείου. Ανέφερε ότι αμέσως μετά την ψήφιση της νομοθεσίας το 2014 για τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση, άρχισαν και οι δράσεις του Υπουργείου και για πρώτη φορά ήρθε στην Κύπρο η Dr Pine η οποία συμμετείχε στην εξειδικευμένη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Ανέφερε ότι έγινε ενημέρωση των εκπαιδευτικών και καταρτίστηκε συντονιστική επιτροπή για κατάρτιση στρατηγικής και για συντονισμό των διαφόρων ενεργειών. Όπως ανέφερε η κ. Ιωάννου, κυκλοφόρησαν εγκύκλιοι και άλλο υλικό, έγινε συγγραφή οδηγιών προς τους εκπαιδευτικούς καθώς και αναθεώρηση των προγραμμάτων, ώστε οι εκπαιδευτικοί που έρχονται σε επαφή με τέτοια περιστατικά, να γνωρίζουν πως να προστατεύσουν τα παιδιά.

Από το 2016 η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι συνεχής, ενώ έγινε και διανομή υλικού σε γονείς για να είναι ενήμεροι για τις δικές τους υποχρεώσεις. Στόχος είναι να υπάρξει πιο εξειδικευμένη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για να αναγνωρίζουν τα περιστατικά, να παρέχουν στήριξη στα παιδιά που πέφτουν θύματα και να γίνεται σωστή διαχείριση.

Αναμένεται τον Φεβρουάριο του 2017 να γίνει και η συγγραφή ενός ειδικού εγχειριδίου για περαιτέρω ενημέρωση και ευαισθητοποίηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Υπουργείο Παιδείας λειτουργεί από το 2015 συντονιστική επιτροπή πρόληψης η οποία σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο συντονίζει τις διάφορες δράσεις που γίνονται.