Ηλίας Ιωακείµογλου στη «Χ»: Τα κυβερνητικά µέτρα δεν αντιµετωπίζουν το πρόβληµα της ακρίβειας στην ουσία του

  • Αναγνωρίζουν σιωπηλά το «δικαίωµα» των επιχειρήσεων να µεταφέρουν ολόκληρο το κόστος από τις ανατιµήσεις των εισαγωγών στον κόσµο της εργασίας
  • Η σηµερινή κατάσταση δείχνει µε γλαφυρό τρόπο πόσο σηµαντικός είναι ο θεσµός της ανόθευτης και πλήρους ΑΤΑ και πόσο επίκαιρο είναι το θέµα επαναφοράς της
  • Ο νεοφιλελευθερισµός έχει κάνει τον κύκλο του… Βρισκόµαστε εν µέσω της τέταρτης κρίσης του καπιταλισµού και είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του που δεν διαφαίνεται καµία λύση
  • Ο καπιταλισµός φαίνεται να οδεύει σε εκείνο το κοµβικό σηµείο που είχε προσδιορίσει ο Καρλ Μαρξ ως το δίληµµα «σοσιαλισµός ή βαρβαρότητα»

Τα µέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση αποτελούν «παυσίπονα» για τις λαϊκές τάξεις.

∆εν αντιµετωπίζουν το πρόβληµα στην ουσία του, για να µη θιγούν τα εισοδήµατα του κεφαλαίου, υπογραµµίζει σε συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο Ηλίας Ιωακείµογλου.

Ο επιστηµονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου – ΠΕΟ σηµειώνει ότι η σηµερινή κατάσταση καταδεικνύει πόσο σηµαντικός για τους µισθωτούς είναι ο θεσµός της ΑΤΑ.

Όσον αφορά την ανάγκη αλλαγής του µοντέλου της κυπριακής οικονοµίας που υπέδειξε ξανά πρόσφατα και η Κοµισιόν, σηµειώνει ότι πρέπει να γίνει αναδιανοµή του εισοδήµατος υπέρ των µισθών και να ευνοηθούν οι επενδύσεις σε παραγωγικούς τοµείς.

Συνέντευξη στον Γιάννη Κακαρή

Πώς µπορεί να αντιµετωπιστεί ο πληθωρισµός; Θεωρείτε ότι τα µέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; Ποια µέτρα πρέπει να ληφθούν για στήριξη των νοικοκυριών;

Το εισόδηµα που προκύπτει από την παραγωγή µιας χώρας (δηλαδή το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν πριν από την φορολόγηση) διατίθεται µε τον εξής τρόπο: ένα µέρος του αποπληρώνει τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, και το υπόλοιπο επιµερίζεται σε εισόδηµα της εργασίας και εισόδηµα του κεφαλαίου. Όταν αυξάνεται το κόστος που πρέπει να καταβάλει µια χώρα για τις εισαγωγές της, όπως συµβαίνει τώρα, το ποσό που αποµένει για να επιµεριστεί µεταξύ επιχειρήσεων και εργαζοµένων µειώνεται, και αυτοµάτως προκύπτει το ζήτηµα ποιος θα επωµισθεί αυτή τη µείωση ή πώς θα κατανεµηθεί αυτή στα δύο µέρη.

Οι επιχειρήσεις στην παρούσα συγκυρία διατηρούν άθικτο το εισόδηµά τους αυξάνοντας τις τιµές τους, έτσι ώστε ολόκληρη η µείωση του διαθέσιµου εισοδήµατος να µεταφερθεί στους µισθωτούς. Καλούνται εποµένως οι µισθωτοί να αναλάβουν ολόκληρο το κόστος του εισαγόµενου πληθωρισµού ακριβώς όπως ανέλαβαν ολόκληρο το βάρος της κρίσης του 2013-2014. Υπέστησαν τότε µια µεγάλη απαξίωση της εργασίας τους, στην οποία προστίθεται τώρα και µια δεύτερη, αυτή τη φορά µέσω του πληθωρισµού.

Τα µέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση δεν λαµβάνουν υπόψη τους τίποτα από τα παραπάνω, και αποτελούν εποµένως σιωπηλή αναγνώριση του δικαιώµατος των επιχειρήσεων να µεταφέρουν ολόκληρο το κόστος από τις ανατιµήσεις των εισαγωγών στον κόσµο της εργασίας.

Οι λόγοι γι’ αυτό ποιοι είναι κατά την άποψή σας;

Τα µέτρα δεν αντιµετωπίζουν το πρόβληµα στην ουσία του, προκειµένου να µην θιγούν τα εισοδήµατα του κεφαλαίου, οπότε αποτελούν «παυσίπονα» για τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν οι λαϊκές τάξεις. Αυτό µάλιστα συµβαίνει σε µια συγκυρία κατά την οποία η κερδοφορία των επιχειρήσεων βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας εικοσαετίας. Ακόµη και σε αυτό το υψηλό επίπεδο κερδοφορίας αρνούνται οι επιχειρήσεις να συµβάλουν στη λύση του προβλήµατος. Στο ίδιο µήκος κύµατος, η κυβέρνηση, µη διαθέτοντας αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, αρνείται να λάβει µέτρα για τον περιορισµό των ανατιµήσεων (αρχίζοντας µε τη µείωση του ΦΠΑ και συνεχίζοντας µε φορολογικά ή άλλα µέτρα).

Αξίζει µετά από αυτά να σηµειώσουµε ότι η σηµερινή κατάσταση δείχνει µε γλαφυρό τρόπο πόσο σηµαντικός για τους µισθωτούς είναι ο θεσµός της ανόθευτης και πλήρους Αυτόµατης Τιµαριθµικής Αναπροσαρµογής και πόσο επίκαιρο γίνεται ξανά το θέµα της επαναφοράς της.

Η Κοµισιόν στην έκθεσή της µιλά για την ανάγκη αλλαγής του µοντέλου της κυπριακής οικονοµίας. Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν και πού να δοθεί έµφαση;

Η ανάκαµψη της κυπριακής οικονοµίας από το 2015 και µετά βασίστηκε στην καθήλωση της αγοραστικής δύναµης των µισθών και στην αύξηση των κερδών. Η αύξηση των εισοδηµάτων από κέρδη, όµως, αυξάνει δυσανάλογα τις εισαγωγές (διότι τα υψηλότερα εισοδήµατα δαπανώνται σε µεγάλο βαθµό για την αγορά εισαγοµένων αγαθών και υπηρεσιών) και δηµιουργείται έτσι µεγάλο έλλειµµα στο εξωτερικό ισοζύγιο (το οποίο στην Κύπρο είναι το µεγαλύτερο µεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ). Αυτή η µεγάλη ανισορροπία µπορεί να περιοριστεί, πρώτον, µε αναδιανοµή του εισοδήµατος υπέρ των µισθών (και ιδιαίτερα από τον µικρότερο µισθό έως τον µέσο µισθό), ώστε να µειωθούν οι εισαγωγές και δεύτερον, ευνοώντας τις επενδύσεις σε τοµείς που παράγουν για εξαγωγικές αγορές.

Η κρίση που έφερε ο κορoνοϊός και ο πόλεµος στην Ουκρανία είναι νέα ή πρόκειται για συνέχεια της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης; Στο παρελθόν είδαµε ότι οι κρίσεις του καπιταλισµού ήταν παροδικές. Ωστόσο αυτή είναι παρατεταµένη. Πώς εξηγείται αυτό;

Ο κορoνοϊός και ο πόλεµος είναι εξωτερικοί παράγοντες που λειτουργούν σαν καταλύτες της διαρθρωτικής κρίσης του καπιταλισµού που ξεκίνησε το 2008. Τέτοιου είδους κρίσεις υπήρξαν άλλες τρεις στο παρελθόν, η πρώτη (1973-1895) λύθηκε χάρη στη δεύτερη βιοµηχανική επανάσταση, η δεύτερη (1929-1939) λύθηκε χάρη στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο και στην κεϋνσιανή πολιτική της κρατικής παρέµβασης, η τρίτη (1974-1983) χάρη στην ανασυγκρότηση του καπιταλισµού µε βάση τις αρχές του νεοφιλελευθερισµού.

Σήµερα, που βρισκόµαστε εν µέσω της τέταρτης κρίσης του καπιταλισµού, όπου ο νεοφιλελευθερισµός έχει κάνει τον κύκλο του, είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισµού που δεν διαφαίνεται καµία λύση: ούτε πρόταση πολιτικής υπάρχει για την έξοδο από την κρίση, ούτε τεχνολογική λύση (εάν υπήρχε, θα έπρεπε να βλέπουµε τα αποτελέσµατά της στα στατιστικά στοιχεία της οικονοµίας, αλλά δεν τα βλέπουµε). Εάν προσθέσουµε σε αυτά και την κλιµατική κρίση (που δεν είναι εξωτερικός παράγοντας, αλλά παράγεται από το ίδιο το οικονοµικό σύστηµα), ο καπιταλισµός φαίνεται να οδεύει σε εκείνο το κοµβικό σηµείο που είχε προσδιορίσει ο Καρλ Μαρξ ως το δίληµµα «σοσιαλισµός ή βαρβαρότητα».

Είναι τα κέρδη που δεν επιτρέπουν µείωση των τιµών και όχι οι µισθοί

Ο Ηλίας Ιωακείµογλου είναι καλά γνωστός από τα βιβλία, τις µελέτες και τα άρθρα του για θέµατα οικονοµίας. Στην Κύπρο είναι περισσότερο γνωστός ως ο επιστηµονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου (ΙΝΕΚ-ΠΕΟ) και υπεύθυνος της οµάδας εκπόνησης της ετήσιας Έκθεσης για την Οικονοµία και Απασχόληση του Ινστιτούτου. Μια έκθεση στην οποία για 18 χρόνια τώρα παρατίθενται µε επιστηµονική τεκµηρίωση και αιτιολόγηση τα δεδοµένα και οι προοπτικές της κυπριακής οικονοµίας από τη σκοπιά των δυνάµεων της εργασίας.

Στο πλαίσιο της παρουσίασης της φετινής έκθεσης τον Μάρτιο, απάντησε σαφώς και στο επιχείρηµα που προβάλλεται ιδιαίτερα το τελευταίο διάστηµα: κατά πόσο η άνοδος των µισθών οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση του πληθωρισµού, θέση που εκφράζουν συχνά οι εργοδοτικές οργανώσεις.

Ο κ. Ιωκείµογλου ανέφερε ότι ανάµεσα στο κόστος εργασίας και τις τιµές, παρεµβάλλεται το περιθώριο κέρδους. Αν υπάρχει περιθώριο να µειωθούν τα κέρδη, τότε µπορούν να αυξηθούν οι µισθοί χωρίς να αυξηθεί ο πληθωρισµός, είπε. ∆ιευκρίνισε, µάλιστα, ότι, αν και η παρατηρούµενη µείωση του κόστους εργασίας θα έπρεπε να οδηγήσει σε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τιµών κατά 17%, στην πραγµατικότητα η ανταγωνιστικότητα των τιµών βελτιώθηκε µόνο κατά 7%. Αντίθετα, αυτό που αυξήθηκε ήταν το µέσο περιθώριο κέρδους, συµπλήρωσε.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy