ΗΠΑ: Οργανωµένη «επιδηµία» απαγόρευσης βιβλίων

Αν υπάρχουν κάποιοι που νοµίζουν ότι το ποτάµι της Ιστορίας δεν στρέφεται πίσω, η πρόσφατη έκθεση (Banned in the USA: Rising School Book Bans Threaten Free Expression and Students’ First Amendment Rights) της οργάνωσης PEN America, που υπερασπίζεται το δικαίωµα στη λογοτεχνική ελευθερία της έκφρασης, πρέπει να λειτουργήσει ως ξυπνητήρι.

Ένα κύµα απαγορεύσεων βιβλίων «πνίγει» τις σχολικές βιβλιοθήκες στις ΗΠΑ, τροφοδοτούµενο από συντηρητικές οργανώσεις «ανήσυχων γονέων» µε στόχο βιβλία που µιλούν για τη σεξουαλικότητα και το ρατσισµό, αλλά όχι µόνο.

Και οι απαγορεύσεις αυτές δεν λαµβάνουν υπόψιν ούτε βραβεία ούτε διεθνή αναγνώριση.

Η PEN America σηµειώνει πως µέσα σε ένα έτος, από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022, κατέγραψε 2.532 ξεχωριστά περιστατικά απαγορεύσεων βιβλίων, που αφορούν 1.648 τίτλους βιβλίων από 1.261 διαφορετικούς συγγραφείς.

Οι πιο «απαγορευµένοι» συγγραφείς περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων:

– την Τόνι Μόρρισον, µία από τις πιο τολµηρές γυναικείες φωνές στην αµερικανική πεζογραφία, βραβευµένη µε Νόµπελ Λογοτεχνίας το 1993 και Πούλιτζερ το 1988,

– τον Αφγανό Καλέντ Χοσεϊνί, του οποίου τα βιβλία «Χαρταετοί πάνω απ’ την πόλη» και «Στη χώρα των χρυσών ήλιων» γοήτευσαν αναγνώστες σε όλο τον κόσµο, έχοντας πουλήσει περισσότερα από 38 εκατοµµύρια αντίτυπα σε παραπάνω από 70 χώρες,

– τη Μάργκαρετ Άτγουντ, τη διασηµότερη, ίσως, πεζογράφο του Καναδά, πιο γνωστή ανά το παγκόσµιο για το βιβλίο της «Η ιστορία της θεραπαινίδας» που ενέπνευσε τη γνωστή τηλεοπτική σειρά («The Handmaid’s Tale»)

και πολλούς άλλους πολυβραβευµένους συγγραφείς.

Η συντριπτική πλειοψηφία των απαγορευµένων βιβλίων θίγουν ζητήµατα που σχετίζονται µε τη σεξουαλικότητα και το ρατσισµό. Το 41% των βιβλίων (674 βιβλία) έχει ΛΟΑΤΚΙ+ θεµατική ή πρωταγωνιστές ή σηµαντικούς δευτερεύοντες χαρακτήρες, ενώ το 40% (659 βιβλία) έχει πρωταγωνιστές ή σηµαντικούς δευτερεύοντες χαρακτήρες που δεν είναι λευκοί και το 21% (338 βιβλία) καταπιάνεται άµεσα µε θέµατα ρατσισµού.

Οι καταγεγραµµένες απαγορεύσεις αφορούν συνολικά περισσότερα από 5.000 σχολεία και σχεδόν 4 εκατοµµύρια µαθητές.

Τροµοκρατία, εκδηλώσεις διαµαρτυρίας, αντίποινα…

Σύµφωνα µε την ανάλυση της PEN America, πίσω από το κύµα απαγορεύσεων βρίσκονται τουλάχιστον 50 οργανώσεις, εκ των οποίων η πλειοψηφία (73%) ιδρύθηκε τα τελευταία δύο χρόνια. Πρόκειται για οργανώσεις «ανήσυχων γονέων», κάποιες εκ των οποίων οργανώνονται εξ ολοκλήρου διαδικτυακά (π.χ. σε οµάδες στο Facebook), οι οποίες χρησιµοποιούν παρόµοιες τακτικές. Συνεννοούνται για τα βιβλία-στόχους, διαµοιράζουν κοινές λίστες µε «ανάρµοστα βιβλία», οργανώνουν µαζικές εκδηλώσεις διαµαρτυρίας σε συνεδριάσεις τοπικών σχολικών διευθύνσεων, κατηγορούν συγγραφείς, εκπαιδευτικούς και βιβλιοθηκάριους ότι «προωθούν πορνογραφικό υλικό» και «αποπλανούν» τους µαθητές.

Συχνά στοχεύουν βιβλιοθήκες πάνω στις οποίες ασκούν πίεση για την απόσυρση βιβλίων µε αντίποινα τη διακοπή της χρηµατοδότησής τους αν δεν υποκύψουν ή ακόµα τροµοκρατούν τους ίδιους τους βιβλιοθηκάριους.

Σε κάποιες περιπτώσεις, εκκινούν ακόµα και ποινικές διαδικασίες εναντίον όσων θεωρούν υπεύθυνους -ποινικές διαδικασίες που συνδέονται µε συντηρητικές νοµοθεσίες που έχουν ψηφιστεί σε συγκεκριµένες πολιτείες.

Οι οργανώσεις αυτές είναι ως επί το πλείστον «χριστιανικής εθνικιστικής» ιδεολογίας, ενώ υπάρχουν και καταγεγραµµένες περιπτώσεις όπου τα άτοµα που παρουσιάζονται ως «ανήσυχοι γονείς» δεν έχουν παιδιά ή τα παιδιά τους δεν φοιτούν στα δηµόσια σχολεία όπου στοχεύουν οι απαγορεύσεις.

Η εκστρατεία αυτή τάσσεται ενάντια στη δυνατότητα της αµερικανικής νεολαίας να έχει πρόσβαση σε διαφορετικές αφηγήσεις για τη ζωή ή σε πιο ευρείες αφηγήσεις για την ιστορία της ίδιας της Αµερικής. Πολλά από τα απαγορευµένα βιβλία αφηγούνται πραγµατικές ή µυθιστορηµατικές ιστορίες σκλάβων, ή ρίχνουν φως σε περιστατικά της Ιστορίας που το κράτος υποβαθµίζει, όπως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ιαπωνικής καταγωγής Αµερικανών κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ.

Οι δεσµοί µε την αµερικανική Δεξιά

Όπως τονίζει η Σουζάν Νόσελ, διευθύνουσα σύµβουλος της Pen America, πρόκειται για «µία συντονισµένη εκστρατεία για την απαγόρευση βιβλίων που διεξάγεται από καλά χρηµατοδοτούµενες οργανώσεις πίεσης», που σε πολλές περιπτώσεις έχουν δεσµούς µε πολιτικούς της αµερικανικής Δεξιάς.

Μία από τις οργανώσεις που ξεχωρίζουν είναι οι «Μαµάδες για την Ελευθερία» (Moms for Liberty), που δηµιουργήθηκε το 2021 και έχει πλέον περισσότερα από 200 τοπικά παραρτήµατα. Οι δεσµοί της οργάνωσης µε «Επιτροπές Πολιτικής ∆ράσης» προκαλούν πολλές αµφιβολίες για τα κίνητρά τους.

Οι Επιτροπές Πολιτικής ∆ράσης (Political Action Committees – PACs) είναι τα οχήµατα µέσω των οποίων πραγµατοποιείται η συχνά αδιαφανής χρηµατοδότηση πολιτικών από τον επιχειρηµατικό κόσµο. Σύµφωνα µε τη διαβόητη απόφαση «Citizens United» του Ανώτατου ∆ικαστηρίου των ΗΠΑ, το 2010, τα χρήµατα µπορούν να θεωρηθούν ελευθερία της έκφρασης και οι επιχειρήσεις έχουν δικαίωµα στην ελευθερία της έκφρασης, όπως ακριβώς κάθε πολίτης!

Μία τουλάχιστον από αυτές τις Επιτροπές που δρα στην πολιτεία της Φλόριντα, οι Συντηρητικοί για την Καλή Κυβέρνηση (Conservatives for Good Government) έχει προσφέρει χρηµατοδότηση στις προαναφερθείσες Μαµάδες.

Οι Μαµάδες συνδέονται επίσης µε το «θινκ τανκ» Heritage Foundation, ίσως τη σηµαντικότερη συντηρητική «δεξαµενή σκέψης» που από τη δεκαετία του 1970 έχει προωθήσει ακραία συντηρητικούς πολιτικούς σκοπούς, χρηµατοδοτούµενη µε αφορολόγητες δωρεές από τον επιχειρηµατικό κόσµο.

Από τους ναζί και το µακαρθισµό, στον 21ο αιώνα

Το όλο «κίνηµα» ενάντια σε συγκεκριµένα βιβλία στις αµερικανικές σχολικές βιβλιοθήκες ακολουθεί τα βήµατα πολλών άλλων συντηρητικών αµερικανικών «κινηµάτων» της τελευταίας δεκαπενταετίας. Αρχής γενοµένης από το περίφηµο «Κόµµα του Τσαγιού» (Tea Party) που έδρασε στην πρώτη θητεία του Μπαράκ Οµπάµα. Αυτού του είδους η οργανωµένη δράση µιµείται και παρουσιάζει εαυτόν ψευδώς ως «κίνηµα βάσης». Η απόκρυψη των πραγµατικών κινήτρων και της χρηµατοδότησης ενός «κινήµατος» για να µοιάζει µε «κίνηµα βάσης», έχει ήδη από τη δεκαετία του 1980 λάβει το δικό της όνοµα -«astroturfing», από τη µάρκα ενός πλαστικού χλοοτάπητα που µοιάζει µε αληθινό γρασίδι. Σε αυτό το πλαίσιο, οι απαγορεύσεις βιβλίων στις αµερικανικές σχολικές βιβλιοθήκες µπορούν να ενταχθούν σε µία γενικότερη εκστρατεία συντηρητικοποίησης που εφαρµόζεται στις ΗΠΑ και η οποία µοιράζεται χρηµατοδότες µε το Ρεπουµπλικανικό Κόµµα. Φυσικά, δεν είναι η πρώτη φορά που πολιτικοί και πολίτες κινητοποιούνται για την απαγόρευση βιβλίων. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέµου, ο γερουσιαστής Τζόζεφ ΜακΚάρθι και οι σύµµαχοί του διεξήγαγαν ποικίλες εκστρατείες λογοκρισίας, µε µερικούς Αµερικανούς να συµµετέχουν ακόµη και στο δηµόσιο κάψιµο βιβλίων. Οι καύσεις βιβλίων έχουν, βέβαια, µια µακρά και σκοτεινή ιστορία. Ίσως το πιο γνωστό από αυτά τα γεγονότα είναι η καύση των βιβλίων από το ναζιστικό καθεστώς στις 10 Μαΐου 1933.

Πηγές: info-war.gr, pen.org

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy