
Του Μιχάλη Μιχαήλ / Μέρος 3ο
Όπως είδαμε στα δύο προηγούμενα σημειώματα με την κατάθεση του τότε λοχαγού της ελληνικής ΚΥΠ στην Κερύνεια, Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη, γνώριζε τα πάντα για την τουρκική εισβολή. Το κλιμάκιο της στην Κερύνεια παρακολουθούσε στενά τις κινήσεις του στρατού στα τουρκικά παράλια.
Ο Αλ. Σημαιοφορίδης έδωσε πολυσέλιδη κατάθεση στην Εξεταστική των Πραγμάτων Επιτροπή της Ελληνικής Βουλής στις 22 Οκτωβρίου 1986, και αυτή δημοσιεύεται στον 8ο τόμο της έκδοσης των κοινοβουλίων Κύπρου και Ελλάδας με τις καταθέσεις των εμπλεκομένων, είναι συγκλονιστικές.
Εντυπωσιάζουν οι πληροφορίες που δίνει, ότι από τις 15 Ιουνίου, ένα μήνα πριν από το πραξικόπημα στην Κύπρο, οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις τέθηκαν σε επιφυλακή.
Στο τρίτο μέρος της κατάθεσής του περιέχονται επίσης σημαντικές πληροφορίες και αποκαλύψεις.
Υπενθυμίζουμε ότι στο προηγούμενο σημείωμα φτάσαμε μέχρι το σημείο της αναφορά του Σημαιοφορίδη για τις προετοιμασίες των Τούρκων την Τετάρτη 17 Ιουλίου.

Προβλήματα στην προετοιμασία
Ο μάρτυρας λέει ότι το 50 Σύνταγμα πήρε διαταγή να κατέβει στη Μερσίνα.
«Η Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων, η ΕΜΑ ήταν στο 49 Σύνταγμα και έπρεπε να κατεβάσει μία ίλη για να τεθεί υπό διοίκηση, σαν όπλο υποστηρίξεως στο 50 Σύνταγμα, το οποίο θα γινόταν τακτικό συγκρότημα το οποίο και έκανε την απόβαση. Εδόθη ένας λόχος μηχανικού, όπως ξέρουμε, ένας υγειονομικού, διαβιβάσεων, κ.λπ., τα όπλα υποστηρίξεως. Έπρεπε να πάει αυτή η ίλη, αλλά δυσκολεύτηκαν στα βαγόνια. Από το γεγονός αυτό, όπως είχα επισημάνει, δηλαδή το ότι δεν είχε έτοιμα βαγόνια το 49 Σύνταγμα και δυσκολεύτηκε για τα υπόλοιπα 40 άρματα επειδή καθυστέρησαν τα βαγόνια να έρθουν, συμπεραίνεται ότι έπρεπε να έχουν επιταχυνθεί τα γεγονότα. Αυτοί είχαν κάνει ήδη ενέργειες.
Συγκροτήθηκε το 50 Σύνταγμα και έφθασε στη Μερσίνη και τώρα σταδιακώς κατεβαίνουν τα άλλα Συντάγματα. Ένα σήμα που ήλθε στη Μεραρχία, ζητούσε δύο αξιωματικούς και μερικούς υπαξιωματικούς αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι κατά το παρελθόν ήσαν αλεξιπτωτιστές, έφυγαν από την Μεραρχία αλεξιπτωτιστών και τώρα, όπως απεδείχθη, έπρεπε να επανδρωθεί 100%. Ζητούσαν από όλες τις μονάδες και από το 39 να πάνε να παρουσιαστούν στο Καϊζερί στην Καισαρεία που ήταν η Ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών. Και ένας διοικητής Συντάγματος αντέδρασε. Είπε «Εμείς ζητάμε προσωπικό και αυτοί μας παίρνουν;»
Και απαντώ: Και αυτοί την ίδια αποστολή θα έχουν με εσάς. Δεν θυμάμαι τώρα αν ήταν την ίδια μέρα ή την άλλη, εδόθη διαταγή ότι θα έλθουν στο εκκενωθέν στρατόπεδο του 50 συντάγματος γύρω στις 5 .000 άνδρες, οι οποίοι έχουν συγκεντρωθεί. Δεν ξέρω αν είχαν συγκεντρωθεί από τις άλλες μονάδες ή τους είχαν επιστρατεύσει. Το πιθανότερο όμως είναι ότι είχαν έλθει από άλλες μονάδες για να συμπληρωθεί η μεραρχία γιατί ήταν κατά 75%-80% συμπληρωμένη και έπρεπε να είναι συμπληρωμένη πλήρως και μ’ ένα συνταγματάρχη διοικητικής μερίμνης, ο οποίος καθόριζε πόσο προσωπικό θα πάει σε κάθε σύνταγμα, μάλλον σε κάθε μονάδα.
Κατέβηκαν και τα υπόλοιπα συντάγματα δηλαδή το 14 πλησίαζε προς την παραλία, γιατί έφυγε από την Αλεξανδρέττα η μεραρχία και πήγε στην Μερσίνη, γιατί εκεί ήταν ο αποβατικός χώρος και τα αποβατικά σκάφη, διότι δεν ήταν ως φαίνεται κατάλληλος ο χώρος της Αλεξανδρέττας.
Διαταγή: «Κόψτε τα δέντρα»
Ένα δεύτερο γεγονός τώρα, όπως για τα βαγόνια, επειδή η παραλία δεν μπορούσε να χωρέσει αυτές τις μονάδες και τα αποβατικά, πήρε εντολή ο διοικητής του τάγματος μηχανικού του σώματος να κατασκευάσει καταλλήλως την παραλία ,και αυτός είπε ότι είναι αδύνατον γιατί υπάρχουν περίπου 1.000 δένδρα, πώς θα τα κόψω; Πώς θα διαμορφωθεί αυτός ο χώρος;
Και του είπαν, πάρε εργαλεία, μηχανήματα και κόψτα όλα. Τώρα αυτό το γεγονός θα συνέβη προ της Παρασκευής, μεταξύ της Τετάρτης και της Πέμπτης, αυτό το 2ήμερο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρίστος Μπασαγιάννης): Ημερομηνία παρακαλώ. Γιατί από την Τετάρτη ως την Παρασκευή είναι πολλές ημέρες.
ΜΑΡΤΥΣ: Αφού είπαμε ότι την Τετάρτη είχαμε 17 του μηνός αυτό θα συνέβη μεταξύ Τετάρτης και Πέμπτης γιατί την Παρασκευή τελείωσαν την επιβίβαση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή, λέτε ότι έγινε στις 17 και στις 18 του μηνός;
ΜΑΡΤΥΣ, Μάλιστα.
Τώρα από τις άλλες πλευρές: Κατέβασαν κάτω 90.000 τόνους πυρομαχικών, με τόσα δρομολόγια, με τόσα αυτοκίνητα γιατί ακόμη και τους όρχους πυρομαχικών τους κατέβασαν κάτω. Επίσης κατέβηκε το τακτικό στρατηγείο της στρατιάς και ένα κλιμάκιο του ΓΕΣ το πρώτο, δεύτερο, τρίτο και τέταρτο Επιτελικό Γραφείο του ΓΕΣ. Δεν ξέρω αν ήταν το πρώτο στα Άδανα . Ήλθε από στρατιά το τακτικό στρατηγείο στα Άδανα. Και αυτά τα στρατηγεία ήταν εκεί για το συντονισμό των μονάδων που ήλθαν στην Μερσίνη, συγκροτήθηκε ένα στρατηγείο με ένα ταξίαρχο, τον οποίο έφεραν από κάπου άλλου και ο οποίος συντόνιζε όλες τις μονάδες, που θα επιβιβαζόντουσαν στα πλοία.
Χαλασμός, χαμός, γινόταν με τις μετακινήσεις και τις προετοιμασίες.
Να πω και κάτι άλλο ακόμα – από λεπτομέρειες που θυμάμαι – και που έχει σημασία; Λέει ο επιτελάρχης της μεραρχίας…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποιος;
ΜΑΡΤΥΣ: Ο επιτελάρχης της μεραρχίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Της τουρκικής;
ΜΑΡΤΥΣ: Μάλιστα, για την 39 μιλάμε πάντα.

Μην αφήσετε τους Αμερικάνους
Λέγει: θα σας έλθουν κάτι Αμερικανοί, για να δουν, μη τους βάλετε σε στρατόπεδα, προσπαθήστε να τους απομακρύνετε. Δεν ήθελαν να τους δουν ούτε οι Αμερικανοί, αλλά ούτε μπορούσαν να τους απαγορεύσουν.
Έδωσε ρητή εντολή στις μονάδες να μη τους αφήσουν να πλησιάσουν. τους είπε: Όσο μπορείτε αφήστε τους μακριά.
Ήλθε η Παρασκευή και φορτώθηκε στο Ερκίν το αρματαγωγό, το 50 σύνταγμα, όπως είπαμε τα όπλα υποστηρίξεως. Και ο διευθυντής του 3ου επιτελικού γραφείου της 39 μεραρχίας, έστειλε το σήμα ποιοι είναι επάνω.
Μια παρένθεση ακόμα: Όταν εφόρτωναν τα υλικά οι μονάδες είπε: Μην παίρνετε άχρηστα αντικείμενα, πάμε για εκστρατεία, όπως θα λέγαμε, ξέρω γω για τις σόμπες. Γιατί είναι και αυτό υλικό της μονάδας και επειδή φεύγει η μονάδα θα πρέπει να φορτώσουμε και ένα τραπέζι ή μια σόμπα.
Ένα άλλο πάλι κρυπτογραφημένο σήμα δεν «έσπαγε» και ζητούσε ο ένας κρυπτογράφος από τον άλλο να του πει για μια παράγραφο. Και απαντώντας ο άλλος στα ανοικτά ανέφερε την επιχείρηση στην Κύπρο, δυο γραμμές βέβαια. Λέει να είναι γεμάτα τα αυτοκίνητα, διότι θα χρειαστεί μετά το κατέβασμα και κίνηση. Πήραν και εφεδρική βενζίνη σε βυτιοφόρα. Να έχετε όχι κοντομάνικα, αλλά μακρυμάνικα διότι θα έχουμε και έρπην.
Και αυτά τα λέω – για να ολοκληρώσω – ότι πήγαιναν για εκστρατεία.
Και όταν ολοκληρώθηκε η επιβίβαση του 50 τακτικού συγκροτήματος κάπου 2.500 πρέπει να είχε ανέφερε λεπτομερώς τι οπλισμό, πυρομαχικά και υλικά γενικά είχε στο Σώμα.
Και στις 5 η ώρα – πρέπει να ήταν 5 – την Παρασκευή το απόγευμα, εδόθη διαταγή κινήσεως από τον αρχηγό στρατού ο οποίος ήταν στα Άδανα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Της Παρασκευής, δηλαδή της 19ης του μηνός, εσείς είχατε συλλάβει όλα τα σήματα και ακόμα και εκείνο που έλεγε ότι πάμε για εκστρατεία και να έλθουν όχι με τα κοντομάνικα κ.τ.λ.
ΜΑΡΤΥΣ: Ναι, βέβαια τα κοντομάνικα είναι λεπτομέρεια.
Την Παρασκευή διατάσσεται η κίνηση
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά τα σήματα τα μεταβιβάσατε;
ΜΑΡΤΥΣ: Είχα μετρήσει την τελευταία ημέρα πόσα πληροφοριακά δελτία έστειλα και ήταν 18 ή 19.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπαμε στον προϊστάμενο σας στην Πρεσβεία.
ΜΑΡΤΥΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί σας είπε; Δεν σας έδωσε καμία εξήγηση;
ΜΑΡΤΥΣ: Όχι, δεν δίδεται ποτέ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ανώτερο κλιμάκιο ήταν.
ΜΑΡΤΥΣ: Και σ’ άλλες καταστάσεις μας ζητούν διευκρινήσεις και δίδουμε διευκρινήσεις. Δεν απαντούν διότι δεν χρειάζεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τον κύριο προϊστάμενό σας τον είδατε μέχρι τώρα;
ΜΑΡΤΥΣ: Πολλούς είδα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί σας είπε; Είχε λάβει αυτά τα σήματα, τα είχε αξιολογήσει;
ΜΑΡΤΥΣ: Θα έλθει η σειρά. Να τα πω λίγο αργότερα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ξέρω. Μπορείτε να τα πείτε και αργότερα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ: Μία συμπλήρωση θα ήθελα να κάνω κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ορίστε κύριε Παπαδονικολάκη.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ: Τα υπόλοιπα συντάγματα επιβιβάσθηκαν επί των πλοίων πέραν του 50ου συντάγματος; Τα υπόλοιπα είχαν επιβιβασθεί;
ΜΑΡΤΥΣ: Έκοψα επαφή, γιατί πιάστηκα μετά αιχμάλωτος.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ: Στη φάση της επιβίβασης.
ΜΑΡΤΥΣ: Όχι· Το πρώτο κύμα ήταν το 50 τακτικό συγκρότημα. Αυτά ήταν την Τρίτη, οπότε εγώ ήμουν ήδη αιχμάλωτος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς πότε συνελήφθητε?
ΜΑΡΤΥΣ: Ακριβώς στις 22 του μηνός.
